Rusya hükümeti son kararı verdi; 900 işletme 60 milyar dolara satılacak
Rusya Başbakanı Vladimir Putin başkanlığında toplanan hükümet beş yıllık dev özelleştirme planı ile ilgili son kararı verdi. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından bu yana gerçekleştiren en büyük özelleştirme paketinde yaklaşık 900 işletme satışa çıkarılıyor. Beş yıllık sürede elde edilecek 1,8 trilyon ruble (60 milyar dolar) bütçe açığının kapatılması ve ekonomik modernizasyon için kullanılacak
Rusya Başbakan Birinci Yardımcısı İgor Şuvalov hükümetin özelleştirme paketi ile ilgili son kararı aldığını, Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’in onayının beklendiğini söyledi. Rus televizyonlarına açıklamada bulunan Şuvalov, “İlk tahminlere göre tüm özelleştirme paketinin uygulanması durumunda devlet 1,8 trilyon ruble gelir elde edecek” dedi.
Pakete göre Rusya’nın dev petrol şirketi Rosneft’in yüzde 15’i 2015’e kadar satılıyor. Sonrası için devletin Rosneft’teki kontrolünden de vazgeçilebilir. Diğer büyük şirketler arasında devlet bankaları Sberbank ve VTB var. Rusya devlet demiryolu şirketi RZhD’nin de özelleştirme kapsamında olduğunu kaydeden Şuvalov, havayolu şirketi Aeroflot’un da bir kısım hisselerinin satılmasının planlandığını söyledi.
“Özelleştirme bütün cephelerde sürdürülecek” değerlendirmesinde bulunan Başbakan Birinci Yardımcısı, “Özelleştirme gelirlerinin bütçeye sağlayacağı katkı önemli. Ancak, hükümetin özelleştirme çalışmalarını başlatmasında bu temel bir gerekçe olmadı” şeklinde konuştu. Ekonomik kriz sürecinde devlet şirketlerinin verimsizliğini bir kez daha gören Rusya yönetimi, özelleştirmenin ekonomik yapının modernizasyonuna önemli bir katkı sağlamasını bekliyor.
İşte özelleştirilecek şirketler
Şuvalov yeni planda yer alan özelleştirme paketlerinin detay bilgilerini de verdi:
- Rusya’nın ikinci büyük bankası VTB’nin yüzde 10’u 2011’de ve yüzde 15’lik ikinci kısmı da 2012’de satılacak
- Rusya’nın en büyük bankası Sberbank’tan merkez bankasına ait hisse
- Rusya gemi sektörünün önemli şirketlerinden Sovkomflot’un 2011’de yüzde 25’i ve 2012-2013’de yüzde 24’ü satılacak
- Rusya’nın dev hidroeletrik santral şirketi Rushydro’nun yüzde 7,97’si 2013’e kadar satılacak
- Aeroflot’ta da devletin kontrolü kalacak şekilde hisselerin satılması
- Rusya Devlet Demiryolu şirketi RZhD’nin yüzde 25’i 2013-2015 döneminde satılacak
Ekonomik modernizasyon hedefleniyor
Rusya parlamentosu alt kanadı Duma’da ele alınan üç yıllık taslak bütçenin açık verecek olması tedirginliği artırıyor. 2011 bütçesinde gayri safi milli hasılanın yüzde 3,6 açık vermesi beklenen bütçe, 2012’de yüzde 3,1 ve 2013’de de yüzde 2,9 açık verecek. 2000-2008 döneminde artan petrol varil fiyatları devletin şirketler üzerindeki kontrolünü artırırken, hammadde gelirlerinin bağlı ekonomik yapının dönüştürülememesi eleştiriliyor.
Diğer taraftan 1990’lı yıllarda yapılan özelleştirmelerde oligarkların devlet varlıklarını çok ucuza ele geçirdikleri yönündeki anlayış daha temkinli olmaya zorluyor. Rusya dışında kaçak durumunda olan oligark Boris Berezovski, hapiste tutulan petrol şirketi Yukos’un eski sahibi Mihail Hodorkovski ve diğer oligarkların haksız olduğu iddia edilen kazançları kamuoyunda tepki ile karşılanıyor.
Faruk Akkan, Moskova, Cihan