Rusya’yla yaşanan kriz tekstil ihracatçılarını da vurdu
Türkiye’nin Rusya’yla yaşadığı krizin en çok konuşulan tarafı, turizm sektörü üzerindeki olumsuz etkisi oldu. Ancak Rusya’yla yaşananlardan sadece turizm sektörü etkilenmedi. İstihdam açısından büyük önem taşıyan tekstil sektörü de yaşananlardan büyük darbe yedi. Rusya’ya tekstil ihracatındaki kayıp ilk dört baz alındığında yüzde 88’i gördü. Ödenemeyen krediler hızla artarken istihdamdaki kayıp korkuttu.
Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait iki F-16 tipi savaş uçağı, 24 Kasım 2015 sabahı Türk hava sahasını ihlal eden Rus uçağını, angajman kuralları gereğince düşürdü. Bu gelişmeyle başlayan yüksek gerilim, iki ülke liderlerinin karşılıklı açıklamaları ve Rus tarafının aldığı ambargo kararlarının da etkisiyle tırmandı. Olan, Türkiye ekonomisine oldu. Rus turistlerin rota değiştirmesinin etkisiyle turizmdeki kayıplar telafisi mümkün olmayan bir noktaya geldi. Yaş sebze-meyve ihracatçıları Rusya pazarındaki kayıplarını hala telafi edemedi. Krizin vurduğu bir diğer sektör ise tekstil oldu. Rusya’ya tekstil ihracatı gerçekleştiren işletmeler ciddi sıkıntıya girdi. Sıkıntılar rakamlara da yansımaya başladı. Rusya’ya yapılan tekstil ürünleri ihracatının tutarı ocak-nisan dönemleri açısından bakıldığında 2013’te bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla 11,1 milyon dolar artarak 429,3 milyon dolara yükseldi. Tutarlar, petrol fiyatlarındaki gerilemenin Rusya’yı olumsuz etkilemesinden kaynaklı olarak düşmeye başladı ve 2014’te 308,1 milyon dolar, 2015’te ise 172 milyon dolar olarak gerçekleşti. Rus uçağının düşürülmesiyle birlikte rakam çakıldı. Türkiye, 2016’nın ilk dört ayında sadece 20,6 milyon dolarlık tekstil ürünü satabildi. İplik, kumaş, yer kaplamaları ve hazır eşyayı da içine alan bu kategoride ilk dört aylar açısından kayıp yüzde 88’i aştı.
Tekstil toplamda da kan kaybediyor
Rusya’ya ürün ihraç edemeyen tekstilciler, alternatif pazarlara ya da iç pazara yönelmek zorunda kaldı. Türkiye’nin toplam tekstil ihracatında 2015’te yaşanan kayıp 1,5 milyar doları aştı. 2014’te 12,5 milyar dolardan fazla tekstil ürünleri ihraç eden Türkiye, 2015’te 11 milyar doları yakalayamadı.
Tekstilcilerin 51 milyar liralık kredi borcu var
Sektörlerle ilgili en önemli öncü göstergelerden biri olarak gösterilen ödenemeyen kredilerin tutarında da ciddi artış gözlendi. 2015 yılının ocak ayında 45,4 milyar liranın bir miktar üzerinde kredi borcu bulunan tekstil ve tekstil ürünleri sektörünün kredi borcu bu yılın nisan ayında 51 milyar lira sevilerinde gerçekleşti. Tekstil sektörünün 2015 yılı ocak ayında 1 milyar 384 milyon lira seviyelerinde bulunan ödeyemediği kredi tutarı, aynı yılın kasım ayına gelindiğinde 1 milyar 650 milyon lira seviyelerine ulaştı. Uçak krizinin yaşanmasının ardından sektörün ödeyemediği kredilere yaklaşık 224 milyon lira daha eklendi ve tutar 1 milyar 874 milyon liranın üzerine çıktı.
İstihdamda gerileme sinyalleri
Sektörlerle ilgili en önemli göstergelerden bir diğeri de istihdam. Türkiye İstatistik Kurumu, ülke ekonomisinde önemli paya sahip olan sanayi sektöründe faaliyet gösteren orta ve büyük ölçekli girişimlerin çalışanlar sayısı ve çalışılan saat sayısında ve brüt ücret-maaş yapısında meydana gelen gelişmelerin belirlenebilmesi, dönemler ve yıllar arasındaki değişimlerin izlenebilmesi için üç aylık sanayi istihdam, çalışılan saat ve brüt ücret-maaş endeksleri hesaplıyor. Çalışan sayısındaki artış, işlerin iyiye gittiğine işaret ederken düşüşler yaklaşan sıkıntılı günlere hazırlık emareleri olarak yorumlanıyor. Endeks içinde alt sektörlerle ilgili ayrıntılara da yer veriliyor. Buna göre tekstil imalatı sektörü istihdam endeksinde 2015 son çeyreğinde toparlanma görülürken bu yılın ilk çeyreğinde kayıp görüldü. Tekstil sektörü istihdam endeksi geçen yılın son çeyreğinde 122 seviyesine yükselirken bu yılın ilk çeyreğinde 121,4’e düştü.
