Rusya Ekonomisinde Alarmı: İhracat Gelirleri Düşüyor, Ruble Tehlikede

HABERRUS — Gazprombank analistlerinin hazırladığı "2025'te Rusya Ekonomisi: Oranlar Aşağı" başlıklı rapor, ülkenin dış ticaret dengesinde ciddi bir zayıflama olduğunu ortaya koydu.

Rapora göre, Rusya'nın cari fazlası 2025'te 65,1 milyar dolardan 35-40 milyar dolara kadar gerileyebilir. Bu çarpıcı düşüşün temel nedeni, enerji ihracatındaki fiyat kaybı ve düşen talep.

Enerji Gelirlerinde Keskin Düşüş

Rusya'nın ana ihracat kalemi olan Urals petrolünün varil fiyatının 68 dolardan 57 dolara gerilemesi, enerji ihracat gelirlerinde %7-8'lik bir düşüşe yol açıyor. Buna karşılık ithalatın sadece %2-3 azalması, dış ticaret dengesini olumsuz etkiliyor. Analistler, ruble kurundaki son dönemdeki anormal güçlenmenin ise geçici olduğu uyarısında bulunuyor.

Ruble'nin Sıra Dışı Yükselişi ve Riskler

Mart ayından bu yana rublede gözlemlenen güçlenme eğilimi, ihracatçıların döviz satışlarını azaltmasıyla açıklanıyor. Ancak bu durum, 2022-2024 yıllarında biriken döviz rezervlerinin kullanılmasıyla ilişkilendiriliyor. Uzmanlar, bu kaynağın sonsuz olmadığını ve etkisinin 2025 sonbaharına kadar sürebileceğini belirtiyor. Sonrasında rublenin yeniden zayıflayarak aralık ayında 98 ruble/dolar seviyelerine gerilemesi bekleniyor.

Bütçe Açığı Büyüyor, Ekonomi Yavaşlıyor

Rusya Maliye Bakanlığı'nın 2025 bütçe açığı tahminini 1,2 trilyon rubleden 3,8 trilyon rubleye çıkarması dikkat çekiyor. Raporda, petrol gelirlerindeki düşüş ve ruble kurundaki hareketlilik nedeniyle bu açığın 4,3 trilyon rubleye ulaşabileceği öngörülüyor. Dolar kurundaki her 1 rublelik düşüşün bütçeye 100 milyar ruble ek yük getirdiği hesaplanıyor.

Merkez Bankası'nın Hamleleri ve Büyüme Tahminleri

Rusya Merkez Bankası, temmuz ayında politika faizini %21'den %20'ye indirerek gevşeme sinyali verdi. Analistler, yıl sonuna kadar faizlerin %16'ya kadar inebileceğini, ancak rubledeki aşırı dalgalanmalar durumunda bu indirimin %18'de sınırlı kalabileceğini belirtiyor. Bu koşullarda, 2024'te %4,3 olan GSYİH büyümesinin 2025'te %1,2-1,5'e gerilemesi bekleniyor.

Ekonomistler Ne Diyor?

Uzmanlar, Rus ekonomisinin yapısal sorunlarla karşı karşıya olduğuna dikkat çekiyor.

Bunlar arasında enerji ihracatına aşırı bağımlılık, Batı yaptırımlarının uzun vadeli etkileri, Rezervlerin erimesiyle ortaya çıkacak kur şoku riski, bütçe açığının artmasıyla birlikte kamu harcamalarında kısıtlamalar yer alıyor.

Gazprombank raporunda 2026-2028 dönemi için ruble kuru tahminleri şöyle sıralanıyor:

2026: 105 ruble/dolar,

2027: 108 ruble/dolar,

2028: 113 ruble/dolar.

Bu tablo, Rusya'nın ekonomik izolasyonunun ve enerji gelirlerindeki düşüşün kalıcı hale gelebileceğini gösteriyor.

Analistler, ihracat çeşitlendirmesi ve ithalat ikamesi politikalarının acilen hayata geçirilmesi gerektiğini vurguluyor.

Rus ekonomisi, Batı yaptırımlarının ve enerji piyasalarındaki dalgalanmaların yarattığı baskıyla mücadele ediyor.

Ruble'nin geçici güçlenmesine rağmen, temel ekonomik göstergelerdeki bozulma sinyalleri, 2025'in ikinci yarısından itibaren daha belirgin hale gelebilir.

Uzmanlar, Rusya'nın yeni ekonomik gerçeklere uyum sağlamak için radikal önlemler alması gerektiği konusunda uyarıyor.