Türkiye Akademik Özgürlük Endeksi’nde Rusya’nın da gerisine düştü
HABERRUS - Türkiye’nin Akademik Özgürlükler Endeks puanı rekor seviyede düşerek 179 ülke arasında 166’ıncı sıraya geriledi.
Akademik Özgürlük Endeksi 2023 raporuna göre Türkiye 179 ülke arasında 166. sıraya bulunuyor.
Türkiye; uluslararası kuruluşlar tarafından ağır insan hakları ihlalleri ve özgürlük kısıtlamaları suçlamasına maruz kalan Kuzey Kore, Belarus ve Türkmenistan ile aynı grupta bulunuyor.
Bu grup akademik özgürlüklerin en çok kısıtlandığı ülkeleri gösteriyor. Bu grupta puan sıralamasına göre şu ülkeler yer alıyor: Küba, Ruanda, Mısır, Türkiye, İran, Nikaragua, Çin, Suudi Arabistan, Güney Sudan, Ekvator Ginesi, Bahreyn, Suriye, Belarus, Türkmenistan, Eritre, Burma/Myanmar, Kuzey Kore.
Türkiye 2012 yılında 134. sırada bulunuyordu.
Aynı listede Rusya, 0,24 puanla 149’uncu sırada yer alıyor.
Dünyada akademik özgürlüğün en yüksek olduğu ülkeler ise şöyle: Çekya, Estonya, Belçika, İtalya, Almanya, Honduras, Lüksemburg, Letonya, Finlandiya, Arjantin, Slovakya, İsveç, Şili, Jamaika, Peru, İspanya, İsrail, Nijerya, Slovenya.
Akademik Özgürlük Endeksi’nin 2002-2022 arasındaki verilerine bakıldığında Türkiye’nin 2016 yılında çok sert bir düşüş yaşadığı ve bu durumun devam ettiği görülüyor.
15 Temmuz darbe girişimin yaşandığı 2016 yılında ise Türkiye’nin akademik özgürlük karnesi çok sert bir düşüş ile 0,08’e geriledi.
2016 yılında kanun hükmünde kararnameler (KHK) 15 vakıf üniversitesi kapatılırken binlerce akademisyen görevlerinden uzaklaştırıldı. Türkiye Medya Sahipliği İzleme raporuna göre 2020 yılı itibariyle 6 bin 81 akademisyen ve üniversitelerin idari kadrosundan bin 427 personel ihraç edildi.
Akademik Özgürlükler Endeksi, Araştırma ve öğretme özgürlüğü, Akademik değişim ve yayma özgürlüğü, Kurumsal özerklik, Kampüs bütünlüğü, Akademik ve kültürel ifade özgürlüğü kriterleri hesaplanarak oluşturuluyor.
Endeks 0 ile 1 arasında değişiyor. 1 özgürlüğün en iyi durumda olduğunu gösterirken 0 özgürlüklerin kısıtlandığına işaret ediyor.