Sürgündeki Ukraynalılara Seferberlik Şoku: Pasaport İşlemleri Durduruldu
HABERRUS - Rusya ile çatışmaların şiddetlenerek arttığı bir dönemde Ukrayna, eksilen asker sayısını artırmak için seferberlik kurallarını değiştirdi.
Askere alma yaşını 25’e indiren Kiev yönetimi, şimdi de gözünü Ukrayna dışında yaşayan erkek Ukraynalılara dikti.
Amerikan yardımıyla sorunları çözülmesinin ardından, Ukraynalı yetkililer bir sonraki adımı attı ve ordunun insan gücünü artırmak için yeni düzenlemeler yaptı.
ABD Kongresi'nin Ukrayna'ya tahsis ettiği milyarlarca dolarlık fon, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin silah eksikliğini gideriyor ancak personel sıkıntısını çözmüyor.
Bu nedenle Ukraynalı yetkililer, 18 Mayıs'ta yürürlüğe girecek olan yeni bir seferberlik yasasıyla askeri takviyeye odaklanıyor.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, diplomatik misyonlarının yurt dışındaki askerlik çağındaki vatandaşlara hizmet vermesini yasaklayarak onları geri dönmeye zorlamaya başladı.
Özellikle çok sayıda Ukraynalının çatışmalardan kaçtığı komşu ülkeler Polonya ve Litvanya, Ukrayna'ya yardım etme sözü verdi.
Bu ülkede yaşayan Ukraynalılara farklı baskılar yapılarak ülkelerine geri dönmeleri hedefleniyor.
Ukrayna için onaylanan fonun, 2024 yılı sonuna kadar Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine gerekli her şeyi sağlamaya yeterli olması bekleniyor.
Yeni seferberlik yasası, 18-60 yaş arası erkeklerin askerlik çağını 25'e düşürüyor ve bu da seferberliğe tabi askere alınmaları zorunlu kılıyor.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, yurt dışında yaşayan askerlik çağındaki ve seferberliğe tabi vatandaşlarına konsolosluklardaki hizmetlerini durdurma kararı aldı.
Bu kararın yasalaşmasından önce pasaport ve çeşitli evrak almak isteyen binlerce Ukraynalı elçiliklere akın etti.
Ancak Ukrayna Dışişleri Bakanlığı yasanın yürürlüğe girmesini beklemeden, 24 Nisan'dan itibaren diplomatik kurumların, askerlik çağındaki erkeklere konsolosluk hizmetleri vermesini yasaklayan bir emir yayınladı.
Bu, yurt dışında yaşayan Ukraynalılar arasında anında bir hoşnutsuzluk dalgasına yol açtı; hatta bazıları devleti dava etmekle tehdit etti. Birçoğu, Şubat 2022'de topyekün çatışmaların başlamasından ve genel seferberlik ilanından önce ülkeyi terk ettiklerini belirterek bu hukuksuzluğa dikkat çekiyor.
Konsolosluklara yönelik Ukraynalıların en büyük şikayetleri, vatandaşların zaten parasını ödedikleri, tescili ve üretimi Kiev'de kararname yayınlanmadan önce gerçekleştirilen hazır pasaportları vermelerinin reddedilmesiydi.
Ancak elçilikler ve o ülke yönetimleri, Ukrayna'nın savaşta olduğunu ve vatandaşların evlerine dönmesi gerektiğini vurgulayarak Kiev’in bu tutumunu savundu.
Almanya, Ukrayna vatandaşlarının ülkede kalabileceğini garanti ederken, Polonya ve Litvanya gibi ülkeler ise sorunu olan Ukraynalıların ülkelerine gönderilmesini desteklerini belirtti.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitry Kuleba, şu an durum ülkenin savaş durumunda olduğunu, bir şekilde ülkesini yurt dışına çıkmış vatandaşların devletin zor zamanında yanında olmak yerine yurt dışında yaşamayı tercih ettiklerini ancak sonra gelip bu devletten hizmet almak istediklerini, işlerin bu şekilde çalışmadığını ülkelerinde bir savaşın olduğunu söyleyerek mevcut uygulamaları savundu.
Şu şartlarda her halükarda 18-60 yaş arası erkeklerin yurt dışından yeni belge alamayacakları kesin olarak görülüyor. Avrupa Birliği'nin istatistik servisine göre, yalnızca AB ülkelerinde yaklaşık 860 bin bu yaş gurubuna ait erkek yaşıyor. Ocak 2024 itibarıyla AB’de toplamda yaklaşık 4,3 milyon Ukrayna vatandaşı yaşıyordu.
Bu arada Ukrayna Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı'nın eylemleri hakkında yorum yapamayacaklarını açıkladı ancak yurt dışında kimsenin mahkeme celbi göndermeyeceğine dair güvence verdi. Ayrıca askerlik kayıt verilerini açıklığa kavuşturmak için ülkeye dönmenin gerekli olmadığını da belirttiler. Bunun için tek yapmanız gereken 18 Mayıs'tan sonra konsoloslukla iletişime geçmek veya muhtemelen Haziran ayında faaliyete geçecek olan elektronik hesabı kullanmak. Ancak kanunun yürürlüğe girmesinden ve TTK'nın gerekli tüm bilgileri sağlamasından sonra belirli bir yaştaki erkeklerin konsolosluk hizmetlerine erişiminin devam edip etmeyeceği belli değil.