Konut Piyasasında 'Yapay Arz Daralması' Gündemde

HABERRUS - Önümüzdeki yıl Rusya’da konut piyasasında arz daralması yaşanabileceği ifade ediliyor. Artan metrekare fiyatlarına ve sıkılaşan kredi koşullarına rağmen, birçok mevduat sahibi vadeli hesaplarını kapattıktan sonra birikimlerini gayrimenkule yönlendirmeyi planlıyor.

Ancak bu yatırım niyeti, mevcut birikimlerin yeterliliğiyle sınırlı kalabilir.

Uzmanlara göre, bu durum konut piyasasında potansiyel bir talep oluşturuyor olsa da bu talep büyük çaplı ve yaygın olmayacak.

Bazı inşaat şirketleri, yeni projeleri piyasaya sunmayı geciktirerek arzı bilinçli olarak kısıtlama yoluna gidiyor.

Sektörde, bu durumun ilerleyen dönemde “yapay bir konut arzı daralmasına” yol açabileceği belirtiliyor.

Rusya’da yılda yaklaşık 100 milyon metrekare konut inşa edilmesine rağmen, mali otoritelerin aldığı sıkı para politikası kararları nedeniyle talepte yaşanan baskı, bazı emlak şirketlerini arzı kısıtlamaya yöneltiyor. İnşaatçılar, yeni ekonomik koşullara adapte olmaya çalışırken, tüketici ilgisinin hâlâ gayrimenkulde yoğunlaştığını gözlemliyor.

GMK, Skolkovo ve A101 tarafından hazırlanan “2025 Gayrimenkul Gelişim Mega Trendleri” raporuna göre, artan fiyatlar ve sıkılaşan ipotek koşullarına rağmen Rus vatandaşlarının %80’e yakını, mevduatlarını kapattıktan sonra bu parayı gayrimenkule yatırmayı planlıyor.

Ancak bu talep, ödeme gücü açısından çeşitli sınırlamalara sahip.

Proeconomics adlı analiz kanalına göre, toplam mevduat hacmi yaklaşık 60 trilyon ruble seviyesindeyken, bu tutarın yalnızca 20 trilyon rublesi büyük ölçekli, yani konut alımına uygun birikimlerden oluşuyor. Optima Development Genel Müdürü David Khudoyan, tüm mevduat sahiplerinin finansal imkânları elvermediği için bu yatırımı gerçekleştiremeyeceğini belirtiyor.

Uzmanlar ayrıca, bireysel konut yatırımlarının da artmasıyla birlikte toplu konutlara olan talebin dağılabileceğine dikkat çekiyor. Artan inşaat maliyetleri, yüksek kredi faizleri ve tüketici davranışlarındaki belirsizlikler, geliştiricileri daha temkinli adımlar atmaya zorluyor.

GMK Direktörü Sergey Razuvaev, bazı şirketlerin yatırım programlarını beş kat azalttığını, 2025 yılında 25 yeni projeden sadece 5’inin satışa sunulacağını açıkladı. Bu yaklaşımın 2026 yılına kadar arz eksikliği yaratabileceğini ifade etti.

Bazı sektör temsilcileri ise “yapay kıtlık” ifadesine temkinli

Bazı sektör temsilcileri ise “yapay kıtlık” ifadesine temkinli yaklaşıyor.

Khudoyan’a göre geliştiriciler, finansal modellerine uygun olarak en kârlı ve talep gören konutları piyasaya sunuyor.

Büyük indirim yapmak istemeyen şirketler, bazı daireleri bilinçli olarak piyasaya geç sürüyor.

SIS Development kurucusu Yaroslav Gutnov ise, yürürlükteki projelerde arzın kesilmediğini, çünkü geliştiricilerin satışlardan elde edilen gelirle escrow (emanet) hesaplarını doldurmaya çalıştığını belirtti. Ancak yeni projelerin başlatılmasının, yüksek kredi maliyetleri nedeniyle azaldığını doğruladı.

İnkom Gayrimenkul’den Valeriy Koçetkov da benzer şekilde, ipotekle konut alımının zorlaşmasıyla birlikte yeni projelerin ertelendiğini söyledi. Koçetkov’a göre, önümüzdeki 1,5–2 yıl içinde yeni inşaat hacmi azalacak ve likit konutlar piyasadan daha hızlı çekilecek. Bu da fiyatların yükselmesine yol açabilir.