ABD'nin İran'a Attığı Dünyanın En Güçlü Konvansiyonel Bombasının Sırları
HABERRUS - ABD Hava Kuvvetleri'nin en güçlü konvansiyonel silahı olan GBU-57A/B MOP (Massive Ordnance Penetrator), tam 13.6 ton ağırlığında ve 6.2 metre uzunluğunda bir mühendislik harikası.
Florida'daki Eglin Hava Üssü'nde geliştirilen özel çelik alaşımlı gövdesi sayesinde 60 metre toprak derinliğine veya 19 metre betonarme kalınlığına nüfuz edebilen bomba, içerdiği 2.4 ton ağırlığındaki AFX-757 ve PBXN-114 patlayıcı karışımıyla yerin altındaki hedefleri imha etmek üzere tasarlandı.
GPS ve ataletsel güdüm sistemine sahip bombanın hedef sapma payı sadece 6 metre.
Tarihi İlk Kullanım: İran'ın Fordow Tesisine 6 Adet MOP
22 Haziran 2025'te İran-İsrail savaşına müdahil olan ABD, Fordow'daki yeraltı uranyum zenginleştirme tesisine karşı bu bombaları ilk kez operasyonel olarak kullandı.
Her biri 15 ton ağırlığındaki 6 adet GBU-57, B-2 Spirit stealth bombardıman uçaklarından bırakıldı.
Pentagon yetkilileri, ardışık atış tekniğiyle her bombanın bir öncekinin açtığı deliği derinleştirdiğini ve böylece çok katmanlı korumalı tesisin tamamen imha edildiğini iddia etti. Ancak bağımsız gözlemciler, İran'ın saldırı öncesi tesisleri kısmen boşaltmış olabileceğine dikkat çekiyor.
Nükleer Silahlara Alternatif: MOP'un Stratejik Önemi
2004-2007 yılları arasında Irak'taki Al Qaqaa bunker komplekslerinden alınan derslerle geliştirilen MOP, nükleer silah kullanmadan düşmanın yeraltı sığınaklarını etkisiz hale getirmek üzere tasarlandı. Özellikle İran ve Kuzey Kore'nin derin yer altı nükleer tesislerini hedef alan bomba, B-2 Spirit'in gizlilik kabiliyetleri sayesinde gelişmiş hava savunma sistemleri bulunan bölgelere sızabiliyor. Her B-2, bir sortide iki adet MOP taşıyabiliyor.
Küresel Silah Dengesinde MOP'un Yeri
Rusya'nın 1.5 tonluk KAB-1500'i veya İsrail'in GBU-28'leri gibi rakiplerinden katbekat üstün olan MOP, şu anda yalnızca ABD envanterinde bulunuyor.
2015'te 20 adet üretim siparişi verilen bombaların şu anki stok miktarı gizli tutuluyor.
Uzmanlar, Çin'in son yıllarda benzer konseptte bombalar geliştirdiğini ancak hiçbirinin MOP'un penetrasyon gücüne ulaşamadığını belirtiyor.
Pentagon'un 2024 sonunda New Mexico'daki White Sands test sahasında yaptığı son denemede, bombanın 30 metrelik çok katmanlı betonarme yapıları deldiği doğrulandı.
"Tüm Bombaların Anası" ile Karıştırmayın
GBU-57 MOP, 2017'de Afganistan'da kullanılan GBU-43/B MOAB ("Tüm Bombaların Anası") ile sıklıkla karıştırılıyor.
Ancak MOAB yüzey patlamalı bir termobarik silahken, MOP özel olarak sertleştirilmiş yeraltı hedeflerini vurmak üzere optimize edildi.
Ağırlık açısından karşılaştırıldığında MOP, MOAB'dan yaklaşık 4 ton daha ağır ve çok daha gelişmiş penetrasyon teknolojisine sahip.
Bölgesel Güvenlik Açısından Riskler
Askeri analistler, MOP'un ilk kez kullanımının Ortadoğu'daki askeri dengeyi derinden etkileyebileceği uyarısında bulunuyor.
Özellikle İran'ın, bu saldırı sonrası nükleer tesislerini daha da derinlere inşa etme veya benzer bunker kıran silahlar geliştirme çabasına girebileceği belirtiliyor.
ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri, MOP'un "nükleer silah kullanmadan caydırıcılık sağlama" stratejisinin önemli bir parçası olduğunu vurgularken, insan hakları örgütleri sivil altyapıya olası etkiler konusunda endişelerini dile getiriyor.