Çin’in Yeni Kuantum Bilgisayarı, Google’ınkinden 1 Milyon Kat Daha Hızlı

HABERRUS - Çin’in yeni kuantum hesaplama atılımı, teknoloji dünyasında büyük yankı uyandırdı.

Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden (USTC) araştırmacılar, dünyanın en güçlü süper bilgisayarlarını bile geride bırakabilen bir hızda hesaplama yapabilen 105 kübitlik Zuchongzhi-3 kuantum bilgisayarını tanıttı.

Çin’in kuantum hesaplama alanındaki bu önemli atılımı, hakemli bilimsel dergi Physical Review Letters‘ta yayımlanan bir çalışmada duyuruldu. Araştırmacılara göre, Zuchongzhi-3, mevcut en güçlü süper bilgisayardan 10 üssü 15 kat daha hızlı işlem yapabiliyor. Üstelik, bu cihaz Google’ın en son kuantum hesaplama sonuçlarından 1 milyon kat daha hızlı hesaplamalar gerçekleştiriyor.

Kuantum üstünlüğü, bir kuantum bilgisayarının klasik bilgisayarlarla yapılması imkansız görevleri yerine getirme yeteneğine ulaşması anlamına geliyor. Bu, kuantum hesaplamanın en önemli hedeflerinden biriydi. 2019’da Google’ın 53-kübitlik Sycamore işlemcisi, 200 saniyede bir devre örnekleme görevini tamamlayarak kuantum üstünlüğünü elde etmişti. Aynı görevi o dönemdeki en güçlü süper bilgisayarın yapması ise 10.000 yıl sürecekti.

Ancak 2023’te, USTC araştırmacıları, 1.400’den fazla A100 GPU kullanarak bu görevi sadece 14 saniyede tamamlayabilen gelişmiş klasik algoritmalar geliştirdi. Bunun üzerine, ABD’nin Frontier süper bilgisayarının gelmesiyle bu görev artık sadece 1,6 saniyede tamamlanabiliyor, bu da Google’ın kuantum üstünlüğü iddiasını sorguluyor.

Çin’in Kuantum Üstünlüğü

2020’de USTC ekibi, ilk kez Jiuzhang fotonik kuantum hesaplama prototipi ile kuantum üstünlüğünü kesin olarak kanıtlamayı başardı. 2021’de ise Zuchongzhi-2 işlemcisi ile bir süperiletken gösterisi yapıldı. 2023’te ise 255 fotonlu Jiuzhang-3 kuantum prototipi ile klasik süper bilgisayarları büyük ölçüde geride bırakarak kuantum üstünlüğü yakalandı.

Son olarak, Ekim 2024’te Google’ın 67 kübit süperiletken kuantum işlemcisi Sycamore, klasik süper bilgisayarları geride bırakarak kuantum üstünlüğünü yeniden elde etti. Ancak, USTC ekibi şimdi Zuchongzhi-3 ile radikal bir sıçrayış yaparak bu üstünlüğü bir adım daha ileri taşıdı.

Zuchongzhi-3’ün Yetenekleri

Zuchongzhi-3, 83 kübitlik ve 32 katmanlı rastgele devre örnekleme görevini başarıyla gerçekleştirdi. Bu işlem, dünyanın en güçlü süper bilgisayarını katbekat aşarken, Google’ın son kuantum hesaplama sonuçlarını 1 milyon kat hızlandırdı. Bu atılım, süperiletken sistemdeki en güçlü kuantum hesaplama avantajı olarak kabul ediliyor.

Çin, bu yeni kuantum bilgisayarıyla önemli bir teknolojik ilerleme kaydederek, kuantum hesaplama yarışında dünya çapında önemli bir oyuncu haline gelmiş oldu.