Erdoğan’dan Rusya'ya hükümet çıkarması
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan 12 Ocak Salı günü Rusya'ya geliyor. Rusya başbakanı Vladmir Putin'in daveti üzerine gerçekleşecek ziyaret iki gün sürecek.
Erdoğan'a eşlik edecek çok sayıda bakanın Rusya hükümeti ile yapılacak ortak bakanlar kurulu toplantısına katılması bekleniyor.
İkili ilişkilerde başarılı bir yıl geçiren Rusya ve Türkiye'nin gündeminde enerji projeleri, ticaret, ortak yatırımlar, bölgesel sorunlar ve uluslararası konular var. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Şubat 2009'da gerçekleştirdiği resmi ziyarette imzalanan protokol çerçevesinde stratejik ortaklık yönünde ilişkilerin geliştirilmesi hedefleniyor.
Rusya Başbakanı Putin'in Ağustos ayında Ankara'ya gerçekleştirdiği ziyarette 20'den fazla anlaşma parafe edilmiş ve iki ülke başbakanlarının da katılacağı 'Yüksek Konsey' toplantısının en az yılda bir kez toplanması kararlaştırılmıştı.
Enerji işbirliği derinleşiyor
Erdoğan'ın Moskova ziyaretinde anlaşması imzalanan Samsun-Ceyhan petrol boru hattının aktif hale getirilmesi önemli enerji başlıklarından biri olarak ele alınacak. Rusya'nın enerji şirketleri Transneft ve Rosneft'in de Samsun-Ceyhan petrol boru hattına yüzde 50 ortak olması bekleniyor.
İtalyan Eni ve Türk Çalık grubu Samsun-Ceyhan petrol boru hattını İtalya’da Ekim 2009'da imzaladıkları anlaşma ile yüzde 50 ortak olarak inşa etmeyi kararlaştırmışlardı. Rus petrol şirketi Rosneft de hatta petrol arzı garantisi vermişti. 550 km uzunluğundaki hattın günlük kapasitesi 1,5 milyon varil olacak. İstanbul ve Çanakkale boğazlarını tanker yükünden kurtaracak yeni hattın maliyetinin de 2,5 milyar dolar olması bekleniyor.
Mavi Akım-2 doğalgaz boru hattı ile ilgili çalışmalar da son noktaya gelmiş durumda. Ziyarette, İsrail, Kıbrıs Rum Kesimi ve diğer orta doğu ülkelerine doğalgaz taşımasını öngören ikinci Mavi Akım için İsrail-Rusya-Türkiye ortak çalışma grubunun oluşturulması ele alınacak. Türkiye'nin ekonomik sahasında jeolojik çalışmalar yapılmasına izin verdiği Güney Akım doğalgaz boru hattı ile ilgili işbirliği çalışmaları da gözden geçirilecek.
Yukarı Karabağ'da Rusya'nın etkin olması istenecek
Erdoğan'ın Moskova ziyaretinde önemli gündem maddelerinden biri de bölgesel sorunlar ve Kafkaslar'da barışın sağlanması var. Türkiye'nin önerdiği Kafkas İşbirliği ve İstikrar Platformu'nun yeniden ele alınması beklenen görüşmelerde, Ankara'nın Rusya'dan Yukarı Karabağ sorunun çözümünde etkin olmasını isteyeceği kaydediliyor. Yukarı Karabağ sorunun çözümü için Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) bünyesinde oluşturulan Minsk grubu üyesi olan Rusya Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'ın sık sık bir araya gelerek barış sürecini sürdürmelerine katkı sağlıyor. Liderlerin önümüzdeki dönemde bölgede barış ortamının sağlanması için yeniden bir araya gelmeleri bekleniyor.
Ermenistan Anayasa Mahkemesi aynı gün protokol kararını ele alacak
Ermenistan Anayasa Mahkemesi 12 Ocak’ta gerçekleşecek oturumda Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesini öngören protokolü görüşecek. Rusya'nın siyasi, ekonomik ve stratejik ortağı olan Erivan'ın Moskova'dan gelecek işaretleri dikkate alacağı biliniyor. Ermenistan’ın Mart ayında da protokolü parlamentoya getirmesi bekleniyor.
İsviçre’nin Zürih kentinde Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Ermenistan Dışişleri Bakanı Eduard Nalbantyan tarafından parafe edilen protokol TBMM Dış İlişiler Komisyonu’na gönderilmiş durumda. Komisyon protokolle ilgili süreci Yukarı Karabağ’da yaşanacak gelişmelere paralel olarak ele alacak.
Erdoğan son ABD ziyaretinde ABD Başkanı Barack Obama ile yaptığı görüşmede Yukarı Karabağ sorunu ve Ermenistan'la ilişkileri ele almıştı. Erdoğan Obama'dan Ermenistan’a Yukarı Karabağ’da çözüm için baskı uygulaması yönünde talepte bulunduğu kaydedilmişti.
Rusya, Ermenistan'la ilişkilerin normalleşmesini destekliyor
Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev Ria Novosti haber ajansının düzenlediği ‘Avrupa ve Asya Medya Formu’nda yaptığı konuşmada, “Biz Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin gelişmesini olumlu karşılıyoruz. 20. yüzyılda ilişkilerde oluşan sorunlar karşılıklı saygı ve uzlaşı arayışı ile çözülmeye çalışılıyor. Biz de buna tam destek veriyoruz.” ifadelerini kullanmıştı.
Faruk Akkan, Moskova, Cihan