ABD'den Rusya'ya nükleer silahsızlanma anlaşması hediyesi; Obama yeterli oyu buldu
ABD Başkanı Barack Obama ve Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev'in 8 Nisan'da Prag'da imzaladıkları nükleer silahlarda indirim anlaşması START yılbaşından önce ABD Senatosundan geçecek. 11 Cumhuriyetçi senatörün de katılımı ile destek oyları 67'ye çıkarken, karşı yönde oy kullanacak Cumhuriyetçiler 28'de kaldı. Rusya için yıl başı hediyesine dönüşecek nükleer silahsızlanma anlaşmasının hafta sonuna kadar onaylanması bekleniyor. ABD'den gelecek olumlu haberin ardından hazırlıklarını tamamlayan Rusya parlamentosu alt kanadı Duma da tarihi anlaşmayı onaylayacak.
Obama'nın dış politika zaferi olarak görülecek anlaşmanın onaylanma sürecinde Cumhuriyetçi senatörlerin iknası için uzun süre çaba harcandı. Anlaşmanın onaylanabilmesi için üçte iki çoğunluk, bunun için de en az 9 Cumhuriyetçi senatörün desteği gerekiyordu. Senatoda yapılan tartışmaların ardından açıklamada bulunan ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı, Demokrat John Kerry en az 70 oy beklediklerini ifade ederek, "Nükleer silah tehditleri ile mücadele ettiğimiz 40 yıllık tarihimiz açısından yeni bir dönemin eşiğinde blunuyoruz" dedi.
Rusya ve ABD, 1991 yılında imzalanan ve yirmi yıldır yürürlükte bulunan stratejik silahlarda indirim anlaşmasının (START-1) yerini alacak yeni START anlaşmasını 8 Nisan'da imzalamıştı. Anlaşmaya göre Soğuk Savaş yıllarında 40 bini bulan nükleer başlıklar, artık 1550 seviyesine ve fırlatma sistemleri de 800'e çekilecek. Nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya vadeden Obama'nın dış politika açısından önemli bir başarısı olarak görülen anlaşma, Moskova'nın da batı ile ilişkilerinde yeni bir sayfa açmasına destek sağlayacak. İran nükleer programı, Kuzey Kore ve nükleer testler konusunda daha etkin adımların atılabilmesinin önünün açılacağı değelendirmeleri yapılıyor.
Yeni anlaşma iki ülke parlamentolarından onaylanma süreçlerinin tamamlanmasının ardından yürürlüğe girecek. Rusya Devlet Başkanı Medvedev, Senato'da son onaylama süreci tamamlanmadan anlaşmayı Duma'nın gündemine almayacaklarını açıklamıştı. Anlaşmanın ABD'de onaylanmaması ihtimalini değerlendiren Rusya Başbakanı Vladimir Putin, yeni bir silahlanma yarışının başlamasının kaçınılmaz olacağı uyarısı yapmıştı.
WikiLeaks'ten sızan "NATO öncülüğünde ABD, İngiltere, Almanya ve Polonya askerlerinin katılımı ile Baltık ülkelerini Rusya'nın muhtemel saldırısına karşı koruyacak gizli bir birlik oluşturulması" iddiaları Mosova'da 'batıya güven' konusunu tartışmaya açarken, tüm gözler şimdi ortak füze kalkanı oluşturulması ile ilgili çalışmalara çevrilmiş durumda. Lizbon zirvesinde NATO'nun düşman ülke tanımlamasından çıkardığı Rusya, İran nükleer programı, Afganistan operasyonları ve diğer uluslararası konularda batılı ülkelerle işbirliğini sürdürüyor.
Faruk Akkan, Moskova, Cihan