‘Şanghay İşbirliği Örgütü'nden Türkiye’ye jest’

Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ) alt organizasyonlarından biri Şanghay Enerji Kulübü’nün 2017 yılı dönem başkanlığını Türkiye üstlendi. Bu görev ilk kez Şanghay İşbirliği Teşkilatı üyesi olmayan bir ülkeye verilmiş oldu. Uluslararası ilişkiler uzmanı Barış Doster Şanghay Beşlisi’nin bu kararını 'bir jest' olarak değerlendirdi.

Amerika’nın Sesi'nde yer alan 'Türkiye Yüzünü Avrasya’ya mı Dönüyor?' başlıklı yazıda Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz’un 'Türkiye’ye ekonomik yaptırımlar uygulanabilir' demesinden birkaç gün sonra Özbekistan dönüşü uçakta gazetecilere açıklama yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, ŞİÖ'yü AB’ye alternatif olarak gösterdiği yazıyor.

Erdoğan, 'Türkiye bir defa kendini rahat hissetmeli. 'Benim için varsa, yoksa Avrupa Birliği' dememeli. Mesela, 'Şanghay Beşlisi içerisinde Türkiye niye olmasın?' diyorum. Temenni ederim ki orada olumlu bir gelişme olması halinde, yani Türkiye'nin Şanghay Beşlisi içerisinde yer alması, bu konuda çok daha rahat hareket etmesini sağlayacaktır diye düşünüyorum' demişti.

Türkiye’nin Şanghay Enerji Kulübü başkanlığını üstlenmesinin Avrupa Parlamentosu’nun AB-Türkiye üyelik müzakerelerinin dondurulmasını oylayacağı oturumdan bir gün gerçekleşmiş olması da dikkat çekiyor.

Amerika’nın Sesi’ne konuşan Doçent Barış Doster, “Türkiye 1952’den beri NATO üyesi, 1963’ten bu yanda da Avrupa Birliği’ne tam üye olmak için uğraşıp duruyor. Ancak bir süredir Türkiye hem NATO’da hem de AB’de hırpalanıyor. Bu ittifaklara üyeliğini sorgulamayı göze almamakla birlikte ŞİÖ’yü bazen tehdit bazen şantaj gibi kullanmaya çalışıyor. Tabii Türkiye’nin Rusya’ya enerji bağımlılığı ve Çin’le de yeni arayışları olduğu da vakıa. Ama yine de ŞİÖ’ye henüz diyalog ortağı ve bu en azından şimdilik güçlü bir anlama işaret etmiyor” dedi.

ŞİÖ nedir?

Soğuk Savaş’ın bitmesinin ardından 1996 yılında kurulan Şanghay İşbirliği Örgütü’nün altı üyesi bulunuyor. Merkezi Pekin’de bulunan örgütün üyeleri Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Kazakistan.

Afganistan, Belarus, Moğolistan, İran ile birlikte gözlemci ülkeler arasında yer alan Pakistan ve Hindistan’ın 2017 yılında ŞİÖ’ye üye olması bekleniyor.

Türkiye ise Ermenistan, Azerbaycan, Kamboçya, Nepal ve Sri Lanka ile birlikte diyalog ortağı ülkeler arasında yer alıyor. Askeri ittifak olmayan örgüt, istihbarat işbirliği yapıyor.