Rus muhalefeti, 23 Ocak'taki protestoların kitlesel doğasına inanmıyor
HABERRUS - Rusya'da muhalif lider Aleksey Navalni'nin gözaltına alınarak tutuklanmasının ardından yaptığı sokağa çıkma çağrısı gerçekten batılı medya kuruluşlarında abartıldığı kadar 'Rusya'da muhalefet tabanında, halk arasında karşılık bulur mu?' sorularının yanında Rus muhalifetinin durumunu da tartışmaya açtı.
Rus muhalefeti de Navalni ve sokağa çıkma çağrısında ikiye bölünmüş durumda. Bazı görüşe göre, Batılı medya ve gazetecilerin yaptığı Navalni hakkındaki yorum ve haberlerin ve Rus muhalifin sosyal medya ve internet ortamında sahip olduğu destekçisinin gerçekte Rus halkı tabanında karşılık bulmadığı, hatta Navalni ve taraftarlarının çok fazla abartıldığı yönünde.
Ancak Belarus'ta yaşanan protesto olayları sürecinde Rusya Anayasa'sında yapılan bir dizi değişiklik ve izinsiz protesto ve gösteri yürüyüşü yapanlara getirilen hapis cezaları aslında Kremlin yönetiminin en küçük bir halk hareketine dahi müsamaha göstermeyeceği yönünde. Zaten bunun izleri de daha Navalni'nin çağrısı ile 23 Ocak protestoları başlamadan bir çok aktivistin gösaltına alınması, Kremlin'in muhalefeti ne kadar ciddiye aldığını gösteriyor.
Nezavisimaya Gazeta’dan gazeteci Daria Garmonenko’ya göre Aleksey Navalni ve destekçileri tarafından sokak protesto çağrılarına, sistematik olmayan ve birlikte hareket edemeyen Rus muhalefeti, açıkça katılmaya cesaret edemiyor. Rus muhaliflerin genelinde 23 Ocak Protestolarında muhtemelen az kişinin sokağa çıkacağı anlayışı var.
Sanılanın aksine toplumsal muhalefette taban bulmakta zorlanan Navalni ve arkadaşları, internette etkileyici sonuçlar gösteriyor. Örneğin, Navalny'nin "Putin'in sarayı" hakkındaki son araştırmasının izlenme sayısı 30 milyona yaklaşırken ve muhalefeti savunmaya yönelik eylemler sosyal ağlarda yoğun bir şekilde tartışılıyor.’
Navalnistler 23 Ocak'ta ülkenin farklı yerlerinde, ana slogan "Navalnıy’e Özgürlük!" olan yaklaşık yetmiş mitingin zamanını ve yerini duyurdu. Halkı sokaklara çağıran Navalny'nin ekibi ‘Aleksey’in her zaman bizim haklarımız için savaştığı, onun hakkı için savaşma sırasının bizde olduğu’ ifadelerini kullanıyor.
Navalny'nin blogunda yayınlanan buluşma listesine sadece büyük şehirler bulunmuyor aynı zamanda irili ufaklı küçük şehirlerde de sokağa dökülme çağrısı yapılıyor.
Bu da Navalny'nin uzun süredir çevrim içi örgütlenen ekibinin, muhalif liderin tutuklanması öncesinde çevrimdışı bir mücadeleye ne kadar hazır olduğunu gösteriyor.
YouTube istatistiklerine göre "Putin'in Sarayı" ile ilgili son araştırma şimdiden yaklaşık 30 milyon kişi tarafından izlendi. Çoğunlukla gençlerin oluşturduğu TikTok kullanıcıları, Navalny'nin tutuklanmasını ve yaklaşan mitingi kitlesel olarak tartışıyor. Bir gün önce sosyal ağın öneriler bölümü siyasetle ilgili videolarla doluydu. Videoların görüntülenme sayısı onlarca ve yüzbinlerce oldu.
Ayrıca sosyal medyalarda paylaşılan bildirimler arasında sert polis müdahalesine ve soğuk hava şartlarına karşı alınabilecek önlemler de yer aldı. Sıcak giyinmeyi, maskeleri, telefon şarj cihazlarını ve atıştırmalıkları unutmamaları tavsiye edilirken, göz yaşartıcı gazlar için süt kullanımı gibi tavsiyelerin yanı sıra, protestoculara kimliklerini yanlarına almama önerileri de vardı.
Liberaller Navalnistleri destekliyor
Rus Liberal muhalefet güçleri, Navalnistlerin 23 Ocak'ta ihtiyatlı bir şekilde, yer ve zamanı doğrudan belirtmeden toplanma çağrısını destekliyor.
Açık Rusya'nın genel müdürü Andrei Pivovarov, Nezavisimaya Gazeta’da yayınlanan haberde, şimdi Rusya Federasyonu'nun yeni bir siyasi gerçeklikte yaşadığını söylüyor. "İki adım geri ve bir adım ileri olmak üzere, askıya alınmış şartlara alışkınız. Ama artık son günlerde yaşanan olayların toplumun "biz" ve "onlar", yani yetkililerin destekçileri ve muhalifler olarak ikiye ayrıldığını gösterdiğini ve bu ilkeye göre artık seçimlerde adaylarla birlikte çalışılması gerektiğini hatırlatıyor ve Şimdi ne yapmalıyız? Sorusuna, Navalny'den alıntı yaparak ‘korkmamıza gerek yok ... Geleceğimiz buna ve en önemlisi özgürlüğüne bağlı.’ açıklamasında bulunuyor.
‘23 Ocak'taki mitinglerde pek çok insanın toplanmayacak ve hükümet bunu muhalefete daha fazla baskı için kullanacak’
Öte yandan bazı önde gelen muhalefet yetkilileri 23 Ocak'taki mitinglerde pek çok insanın toplanacağına inanmıyor ve yetkililerin bu durumu kendi propagandalarında kullanacağı ve muhalefete daha fazla baskı yapmak için bir gerekçe olarak kullanacağına inanıyor. Toplumun siyasal olarak toplumsallaşması, vatandaşların sokağa çıkmasının durumu değiştirebileceği düzeye henüz ulaşmmadığı görüşünü savunanlar da bulunuyor.
‘Rusya’da demokrasi ve özgürlük değerlerinin ötesine geçmeye hazır çok fazla insan yok’
Sivil İnisiyatif lideri Andrey Nechaev, Nezavisimaya Gazeta’ya (NG) verdiği demecinde: “Navalny'yi destekleyen eylemler onaylanmadığı için, insanları coplar altında dışarı çıkaramayız. Ama onları ahlaki olarak destekliyoruz.’’ diyor.
Aynı zamanda siyasetçi, protesto çağrıları yapılsa bile, "salgın ve diğer olumsuz etkenleri" hesaba katarak eyleme normalden çok daha fazla katılımcının çıkacağından şüphe ediyor.
Ancak yine de bu durumu net bir şekilde değerlendirmenin imkansız olduğunu, bir kaç bin muhalifin çok mu az mı olduğu konusunun göreceli olduğunu ancak deneyimlerine göre demokrasi ve özgürlük değerlerinin ötesine geçmeye hazır çok fazla insan olmadığını vurguluyor.
Sivil İnisiyatif lideri, Navalny'nin kaderi, en az 100 bin insanın sokağa çıkmasıyla değişebileceğini ancak 80'lerin sonu ve 90'ların başı dışında Rusların pek çoğunun uzun zamandır izinsiz eylemlere gitmediğini sokaklara çıkmadığını belirterek, protesto gösterilerine 5 ila 15 bin arasında eylemcinin katılacağını düşündüğünü bu durumun Rusya'da şu anda da temel bir fark yaratmayacağını söylüyor.