Foreign Affairs: Rusya, SSCB'nin çöküşünden ders alarak ekonomiyi sağlamlaştırdı

HABERRUS - Amerika Birleşik Devletleri’nde daha çok dış politika konularında yaptığı yayınlarla bilinen ünlü Foreign Affairs dergisi, Rusya’da Sovyetlerin çöküşünü engelleyemeyen perestroikanın Rusya için tekrarının mümkün olup olmadığını değerlendirdi.

Rusya’nın SSCB'nin çöküşünden ekonomik dersler aldığı vurgulanan haberde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Rus uzmanlar Michael Kofman ve Robert Connolly'nin vardıkları sonuçlardan bahsediliyor.

Analistler, Rus ekonomisinin ve Rus ekonomi politikasının temel özelliklerinin birçoğunun, üzücü Sovyet deneyiminin tekrarını önleme arzusunu yansıttığını söylüyor.

Foreign Affairs dergisi "Rusya'nın makroekonomik politikası eskisinden çok daha muhafazakar, enflasyon kontrol altında, büyük rezervler var, bütçe dengeli ve dış borç yok" diyen Rus ekonomist Sergey Guriev'in sözlerini aktarıyor.

Rusya’nın, ABD ile aralıksız rekabette kendini güçlendirmeyi başardığı ve ekonomisinin zayıf bir nokta değil, özellikle Batı'nın dayattığı yaptırımlara dayanmanın mümkün olduğu güvenilir bir unsur olduğunun ortaya çıktığı vurgulanıyor.

1980'lerin ortalarına gelindiğinde, Sovyetler Birliği'ndeki durum, ciddi iç ve dış politika sorunlarının ve zorluklarının büyümesiyle karakterize edildi. 1980'lerin başında milli gelirin büyüme hızı ekonomik durgunluk düzeyine düştü. İç pazar açığı, "petrodolar" için satın alınan ithalatlarla karşılandı; yakıt, enerji ve hammadde satışından elde edilen döviz kazançları, ekonominin ileriye dönük modernizasyonuna değil, esas olarak mevcut sorunları çözmeye yönelikti.

İktidara gelen SBKP Merkez Komitesi genel sekreteri Mihail Gorbaçov, perestroyka adı verilen yeni bir iç ve dış politika konsepti başlattı. Başlangıçta, reformlar ülkedeki ekonomik hayatı canlandırdı, ancak yazarları sosyal garantilerin ve piyasa ekonomisinin unsurlarının optimal kombinasyonunu bulamadılar. 1989'un ikinci yarısından itibaren kriz toplumun her alanında ağırlaştı. Toplumsal gerilim artmaya başladı, devlet bütçesi ve temel ihtiyaç maddeleri açığı arttı.

Perestroika kontrolden çıkmaya başladı. Sosyal demokrat reform, ülkenin ekonomik alandaki liderliğinin ve ulus inşasının ciddi yanlış hesaplamaları nedeniyle 1990 yılına kadar kısıtlandı. Orta Asya, Ukrayna, Baltıklar, Transkafkasya Moldova'da yayılan milliyetçi ayrılıkçı duygular bu bölgeleri etkisi altına aldı.

Perestroykaya ve liderlere kitlelerin inandırıcılığı tükendi. Bir "egemenlikler geçit töreni" başladı. Birlik cumhuriyetlerin Yüksek Sovyet meclisleri, birbiri ardına, SSCB'den ayrılma anlamına gelen kendi egemenlik kaderini tayin etme kararları aldı.

1991 yılının sonlarında, üç eski Sovyet cumhuriyetinin liderleri - Rusya, Ukrayna ve Beyaz Rusya - Sovyetler Birliği'ni yasal olarak tasfiye eden Belovezhskaya Anlaşmalarını imzaladı. Bu tarihte fiilen Sovyetler dağılmış oldu.

Makalede Rusya’nın Sovyetlerin başına gelen bu kaderin tekrarının yaşanmaması için gerekli tedbirleri çok sıkı aldığının altını çiziyor.