Zelensky’den nükleer silahsızlanma anlaşmasından çıkma tehdidi
HABERRUS - Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelensky, 1994 yılında imzalanan Budapeşte Muhtırası’nın uygulanması çerçevesinde yeniden istişareler başlatılması için çağrıda bulundu.
Münih Güvenlik Konferansı'nda açıklamalarda bulunan Ukrayna Devlet Başkanı, ülkesinin bunu daha önce dört kez gündeme getirdiğini ancak bu sefer son olacağını, aksi taktirde garantör ülkelerin yükümlülüklerini sorgulayabileceklerini söyledi.
Aksi taktirde Ukrayna’nın nükleer silahlardan arındırılmışlık statüsünün değiştirecekleri tehdidinde bulundu.
Budapeşte Muhtırası'na göre, Kiev, diğer şeylerin yanı sıra, nükleer silahlardan arınma statüsünü tanıdı.
Zelenskiy, ”Bir daha gerçekleşmez veya devletimiz için güvenlik garantileri temelinde belirli kararlar verilmezse, Ukrayna'nın Budapeşte Muhtırası'nın çalışmadığına ve 1994 yılında alınan tüm paket kararların sorgulanacaktır." dedi.
Ukrayna Devlet Başkanı, dünyanın en büyük üçüncü nükleer potansiyeliyken bu silahlardan arındırmak karşılığında Ukrayna'nın güvenlik garantisi aldığını hatırlattı.
"Silahımız yok. Güvenlik de cabası” dedi. "Ama bir şey var. Doğru. Bir yatıştırma politikasından güvenlik ve barış garantilerinin sağlanmasına geçişi talep etme hakkı” ifadelerini kullandı.
Volodymyr Zelenskyy ayrıca Kiev'in AB ve NATO üyelik umutları hakkında dürüst cevaplar talep ettiğini söyledi.
“Sekiz yıl önce Ukraynalılar seçimini yaptı, birçoğu bunun için hayatını verdi. Ukrayna, sekiz yıl sonra, sürekli olarak bir Avrupa perspektifinin tanınması için çağrıda bulunmalı mı? Diye sordu.
"Bu NATO için de geçerli. Kapının açık olduğu söylendi. Ama şimdilik, yabancıların girmesine izin verilmiyor. İttifak'ın tüm üyeleri bizi görmek istemiyorsa bana dürüstçe söyleyin” dedi.
"Ukrayna'ya gerçekten yardım etmek için Batılı ülkelerin sadece olası bir işgalin tarihleri hakkında sürekli konuşmasına gerek yok.” İfadelerini kullanan Ukrayna Devlet Başkanı, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in ne istediğini bilmediğini ve bu nedenle kendisiyle görüşmeyi teklif ettiğini de kaydetti.
NATO ve Türkiye mesajı
Zelensky, Rusya ile yaşadıkları gerilime ilişkin askeri çatışma yerine diplomatik çözüm istediklerini belirten Zelensky, "Önümüzdeki haftalarda, BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) üyelerinin yanı sıra Avrupa, Almanya ve Türkiye’nin katılımıyla bir zirve düzenlenmesini öneriyorum." ifadesini kullandı.
Rusya'nın Ukrayna sınırına yığdığı birliklerini geri çekmesi şartıyla yaptırımlara duyulan gereksinimin ortadan kalkacağını vurgulayan Zelensky, "Bombardıman gerçekleştikten sonra yaptırımlara ihtiyacımız yok." dedi.
Zelensky’nin konuşması, Donbass çevresindeki durumun ağırlaşmasının arka planında gerçekleşti.
Tek taraflı bağımsızlık ilan eden Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetleri, sakinlerini Rusya'ya tahliye etmeye başladı ve ayrıca genel bir seferberlik ilan etti.
Rusya, Münih Güvenlik Konferansı'na katılmayı reddetmişti.
Kremlin Basın Sekreteri Dmitry Peskov, konferansın "tek bakış açısına sahip bir kulübe dönüştüğünü" ve tarafsızlığını kaybettiğini söylemişti.
Budapeşte Memorandumu
5 Aralık 1994 tarihinde Macaristan'ın Budapeşte kentinde düzenlenen AGİT konferansında imzalayan taraflarca Beyaz Rusya, Kazakistan ve Ukrayna'nın Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması'na katılımıyla ilgili güvenlik güvenceleri sağlamak için imzalanan üç özdeş siyasi anlaşmadır.
Memorandum ilk olarak üç nükleer güç olan Rusya, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık tarafından imzalanırken diğer nükleer güçler olan Çin ve Fransa ise ayrı belgelerde biraz daha zayıf bireysel güvenceler verdi.1 Memorandum, Ukrayna, Beyaz Rusya ve Kazakistan'ın toprak bütünlüğüne veya siyasi bağımsızlığına yönelik tehditlere veya güç kullanımına karşı güvenlik güvenceler de içermekteydi. Sonuç olarak, 1994 ve 1996 yılları arasında Beyaz Rusya, Kazakistan ve Ukrayna Sovyetler Birliğinin yerleştirdiği nükleer silahlarından vazgeçti.(Wikipedia)