HABERRUS - Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Riyad’da gerçekleştirilen Rusya ve ABD arasındaki görüşmelerin içeriği hakkında açıklamalarda bulundu.

ABD, bu görüşmeleri Kiev ve Moskova arasında “dolaylı müzakereler” olarak tanımlamıştı.

Lavrov’un Açıklamalarından Öne Çıkanlar

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Riyad’da Rusya ve ABD heyetleri arasında Ukrayna’daki krizin çözümüne yönelik gerçekleştirilen görüşmelere dair açıklamalarda bulundu. Lavrov, görüşmelerin Karadeniz’de güvenli deniz taşımacılığının sağlanmasına odaklandığını belirterek bu konuda gerekli bazı şartları dile getirdi. İşte Rusya Dışişleri Bakanı’nın açıklamalarından öne çıkan başlıklar:

Karadeniz’de Güvenli Deniz Taşımacılığı: ABD ve Rusya, Karadeniz’de güvenli deniz taşımacılığını sağlama konusunu görüştü. Görüşmelerin sonuçları Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Donald Trump’a iletildi.

Karadeniz Girişiminin Yeniden Başlatılması: Rusya, Karadeniz tahıl koridorunun yeniden başlatılmasından yana ancak bu kez tüm taraflar için daha kabul edilebilir bir biçimde olması gerektiğini savunuyor. Moskova, yeni barış girişiminde belirsizliklerin olmaması ve Rusya’nın net garantilere sahip olması gerektiğini vurguluyor.

Ukrayna’ya Güvensizlik: Rusya, Ukrayna’nın Karadeniz tahıl girişimini yeniden başlatma konusunda verdiği sözlere güvenemeyeceğini ifade ediyor. Moskova’ya göre, Ukrayna’nın bu konuda garanti verebilmesi yalnızca ABD’nin bir talimatı sonucu mümkün olabilir.

Zirai ve Gübre Pazarları: Rusya, tahıl ve gübre pazarlarından dışlanmamak istediğini belirtiyor ve bu piyasalardan çekilmesinin Afrika ülkelerinin gıda güvenliğini tehlikeye atacağını savunuyor.

ABD’nin Rolü: Lavrov, ABD’nin, Kiev’in terör saldırıları ve sivil hedeflere yönelik bombardımanları durdurmasını sağlama konusunda tek etkili güç olduğunu dile getirdi.

Avrupa’ya Petrol Sevkiyatı: Lavrov, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin “Sudja” istasyonunu sabote etmesi nedeniyle Avrupa’ya petrol sevkiyatının ciddi şekilde azalacağını belirtti.

Biden’ın Hatası: ABD Başkanı Joe Biden’ın, Rusya’nın pozisyonunu dinlemeyerek ve Ukrayna’nın NATO üyeliğinde ısrarcı olarak büyük bir hata yaptığı ifade edildi.

Avrupa ve Trump’ın Yaklaşımları: Avrupa’nın Ukrayna konusundaki yaklaşımının, Trump yönetiminin politikalarına tamamen zıt olduğu belirtildi.

Silah Tedarikinde Avrupa’nın Rolü: Fransa ve İngiltere’nin Ukrayna’ya silah tedarikinde başı çektiği, Avrupa’nın desteği olmadan Ukrayna’nın Rusya karşısında çoktan yenileceği savunuldu.

Avrupa’nın Barış Gücü Misyonları: Lavrov, AB’de iki barış gücü misyonu konuşlandırma hayalleri kuranların siyasi olarak başarısız olduğunu dile getirdi.

Tarihi Benzetmeler: Avrupa’nın Rusya’ya stratejik bir yenilgi yaşatma çabalarının Napolyon ve Hitler dönemlerinde de denendiği ve başarısız olduğu ifade edildi.

Görüşmelerin ardından Moskova, ABD ile temaslarını sürdüreceğini belirtti. Riyad’daki müzakerelerin sonuçlarının şu anda analiz edildiği ifade edildi.

Görüşmelere Kimler Katıldı?

24 Mart’ta Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da gerçekleştirilen görüşmelere Rusya adına Federasyon Konseyi Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı Grigoriy Karasin ve Federal Güvenlik Servisi (FSB) danışmanı Sergey Beseda katıldı. ABD tarafında ise Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi kıdemli direktörü Andrew Peek ve Dışişleri Bakanlığı planlama direktörü Michael Anton yer aldı.

Görüşmelerin Gündemi ve Sonuçları

Lavrov, ABD ve Rusya’nın öncelikli olarak Karadeniz’de güvenli deniz taşımacılığı konusunu ele aldıklarını belirtti. “Bu görüşmelerin sonuçları şu anda Rusya ve ABD başkanlarına rapor ediliyor. Putin ve Trump’ın anlaşması doğrultusunda Karadeniz’deki deniz taşımacılığının güvenliği öncelikli konuydu,” dedi.

Lavrov, Moskova’nın Karadeniz Girişimi’nin daha kabul edilebilir bir biçimde yeniden başlatılmasından yana olduğunu vurguladı ancak net garantiler talep ettiklerini belirtti.

Görüşmeler, Karadeniz’deki denizcilik güvenliği konusunun yanı sıra, tahıl piyasası ve gıda güvenliği konularını da içeriyordu. Lavrov, tahıl piyasasının öngörülebilir olmasının önemine dikkat çekerek, Rusya’nın Afrika ülkelerindeki gıda güvenliği konusundaki endişelerini dile getirdi.

Ukrayna ile ABD Arasında Görüşmeler

23 Mart’ta ABD delegasyonu, Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov ve Cumhurbaşkanlığı ofisi başkan yardımcısı Pavlo Palisa ile bir araya geldi. Görüşmelerde, enerji altyapısının korunması, kritik altyapının güvenliği ve esir değişimi gibi konular ele alındı. Ukrayna tarafı, enerji tesislerine yönelik saldırıların durdurulması ve limanların güvenliği konularında karşılıklı ateşkes önerileri sundu.

Karadeniz Tahıl Girişimi ve Yeniden Başlatılma İhtimali

Riyad görüşmelerinde, Temmuz 2022’de başlayan ve Temmuz 2023’te sona eren Karadeniz Tahıl Girişimi’nin yeniden başlatılması da gündeme geldi. Bu girişim, Ukrayna limanlarından tahıl sevkiyatının güvenli geçişini ve Rus tarım ürünlerine yönelik kısıtlamaların kaldırılmasını öngörüyordu. Ancak Rusya, önceki anlaşmada taahhüt edilen şartların yerine getirilmediği gerekçesiyle anlaşmayı uzatmayı reddetmişti.

ABD’nin Çözüm Stratejisi

ABD, Riyad’daki görüşmeleri Moskova ve Kiev arasında dolaylı müzakereler olarak planladı. ABD’nin müzakere stratejisi, enerji altyapısına yönelik saldırıların durdurulması, Karadeniz’de ateşkes sağlanması, fiili temas hattının belirlenmesi ve kalıcı barışın sağlanmasına yönelik uzun vadeli müzakereleri içeriyor.

ABD’nin ara buluculuk girişimlerinin ne kadar etkili olacağı belirsizliğini koruyor.

Uzmanlar, bu sürecin uzun ve karmaşık olacağı konusunda hemfikir. Ayrıca ABD Başkanı Donald Trump’ın bu süreçte hızlı sonuçlar almak istemesi, sürecin geleceğini etkileyebilir.

Bu görüşmelerin sonuçları, tarafların başkentlerinde analiz ediliyor ve ilerleyen dönemde daha fazla teknik görüşmenin yapılması bekleniyor. ABD ve Ukrayna, Karadeniz’deki ateşkesin yanı sıra enerji altyapısının korunmasına yönelik 30 günlük bir anlaşma üzerinde müzakerelere devam ediyor.