ABD ile Ukrayna Kritik Maden Anlaşması İmzalandı: Ortak Yatırım Fonu Kuruluyor

HABERRUS - ABD ve Ukrayna, Washington’un Ukrayna’nın doğal kaynak gelirlerine erişimini içeren kapsamlı bir iş birliği anlaşması imzaladı.

Bloomberg’in ve iki ülke bakanlıklarının doğruladığı bilgiye göre, müzakereleri Şubat ayından bu yana süren anlaşma, iki ülkenin birlikte yöneteceği bir “Yeniden Yapılanma Yatırım Fonu”nun kurulmasını öngörüyor.

Kiev: Kaynaklar Ukrayna’nın Mülkiyetinde Kalacak

Ukrayna Ekonomi Bakanı Yuliya Svırydenko, anlaşmanın ana hatlarını şu şekilde özetledi:

•   Ukrayna’daki tüm doğal kaynaklar, Kiev’in mülkiyetinde ve kontrolünde kalacak.
•   Fon ABD ve Ukrayna tarafından eşit yönetilecek; hiçbir taraf tek başına karar alamayacak.
•   Devlet şirketlerinin yönetimi ya da özelleştirme süreçlerinde değişiklik olmayacak.
•   Ukrayna, ABD’ye bu anlaşma kapsamında herhangi bir borç yüklenmeyecek.
•   Fon sadece yeni lisanslardan elde edilen gelirlerle doldurulacak (özellikle kritik mineraller, petrol ve doğalgaz alanında).
•   Fon gelirleri hem ABD’de hem de Ukrayna’da vergiden muaf tutulacak.

Svırydenko, fondan ilk 10 yıl boyunca gelir dağıtımı yapılmayacağını, yalnızca Ukrayna’nın yeniden inşasına veya yeni projelere yatırım amacıyla kullanılacağını söyledi. Anlaşmanın detaylarının ilerleyen dönemde daha da netleştirileceğini ekledi.

Trump Yönetimi: “Bu Anlaşma Barış Sürecine Bağlılığımızın Göstergesi”

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, anlaşmanın “Ukrayna’nın özgür, egemen ve uzun vadede müreffeh kalmasına destek” olduğunu belirterek, bunun aynı zamanda Trump yönetiminin barış sürecine bağlılığını da gösterdiğini söyledi.

Anlaşmanın orijinal taslağı Şubat sonunda Financial Times ve Europeiska Pravda tarafından yayımlanmıştı. Buna göre Ukrayna devleti, sahip olduğu doğal kaynaklardan elde edilen gelirin %50’sini bu ortak fona aktaracaktı. Söz konusu kaynaklar arasında uranyum, titanyum, lityum, grafit gibi stratejik madenler de bulunuyor.

Zelenskiy: “Her Zaman ve Her Formatta İmzaya Hazırız”

Anlaşmanın 28 Şubat’ta Zelenskiy’nin Washington ziyaretinde imzalanması bekleniyordu.

Ancak Zelenskiy ile Donald Trump ve ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance arasında yaşanan gerginlik sonrası görüşme iptal edildi.

Zelenskiy, X platformundaki paylaşımında, “Anlaşmayı her zaman ve her formatta imzalamaya hazırız” diyerek süreci yeniden başlatma çağrısında bulundu.

Kremlin’den Tepki: “Zelenskiy’nin Planı, ABD’nin Savaşı Sürdürme Stratejisi”

Rusya ise anlaşmaya ve Zelenskiy’nin “Zafer Planı”na sert tepki verdi. Kremlin, bu adımı Ukrayna’nın müzakere çağrısı içermeyen, savaşın devamını hedefleyen bir Amerikan planı olarak değerlendirdi. Başkan Danışmanı Yuriy Uşakov, “Bu, ABD’nin savaş stratejisini doğal kaynakların paylaşımı üzerinden meşrulaştırma girişimidir” dedi.

Anlaşmanın ABD-Ukrayna ilişkilerinde yeni bir ekonomik ortaklık sayfası açtığı değerlendirilirken, tarafların barış müzakerelerindeki pozisyonları üzerindeki etkisi ise yakından izleniyor.