Rusya, Etki Ajanlara Yönelik Cezaları Ağırlaştırdı
HABERRUS - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, etki ajanı "yabancı ajan" olarak tanımlanan kişi ve kuruluşlara uygulanan idari para cezalarını önemli ölçüde artıran yasayı onayladı.
Resmi hukuk portalında yayımlanan belgeye göre, Adalet Bakanlığı'nın taleplerini yerine getirmeyen yabancı ajanlar için cezalar 1 Eylül 2025'ten itibaren katlanarak artacak.
Yeni düzenlemeyle birlikte, kuralları ihlal eden bireyler 30 bin ila 50 bin ruble (yaklaşık 105-175 bin TL), kuruluşlar ise 300 bin ila 500 bin ruble (yaklaşık 1.05-1.75 milyon TL) arasında para cezasına çarptırılacak. Yasa ayrıca, yabancı ajan listesinde kayıtlı olup yurtdışında bulunan kişilerin gıyabında yargılanmasına da olanak tanıyor.
Cezalarda Dramatik Artış
Bu değişiklik, mevcut cezaları önemli ölçüde aşıyor. 2022'den bu yana uygulanan sistemde, işaretleme yapmadan içerik yayınlayan bireyler 10-30 bin ruble, kuruluşlar ise 100-300 bin ruble ceza ödüyordu. Yasa tasarısının hazırlayıcılarından milletvekili Vasiliy Piskarev, mevcut cezaların ihlalleri önlemede yetersiz kaldığını savunarak bu artışı gerekçelendirdi.
Ödeme Mekanizmasındaki Değişiklikler
Yeni sistemde, cezaların tahsilatı için özel bir mekanizma oluşturuldu. Yabancı ajan statüsündeki kişi ve kuruluşların Rusya'da oluşturmak zorunda oldukları özel hesaplardan bu cezalar otomatik olarak kesilecek. Bu hesaplar, aslında telif ödemeleri için kullanılıyordu ancak artık ceza tahsilatına da açılmış oldu.
Yabancı Ajan Rejiminin Gelişimi
Rusya'da yabancı ajan kaydı ilk olarak 2012 yılında oluşturuldu. Başlangıçta Adalet Bakanlığı dört ayrı liste tutuyordu: bireyler, STK'lar, medya kuruluşları ve sivil toplum örgütleri. 2022 yılında bu listeler tek bir kapsamlı rejim altında birleştirildi. Resmi verilere göre, şu anda listede 1020 kişi ve kuruluş bulunuyor. Liste dinamik bir yapıya sahip olup, zaman zaman bazı isimler listeden çıkarılabiliyor.
Uluslararası Tepkiler ve Etkiler
Bu yasal değişiklik, Rusya'nın sivil toplum üzerindeki denetimini daha da sıkılaştırması anlamına geliyor. Eleştirmenler, yasanın bağımsız medya kuruluşlarını ve sivil toplum örgütlerini susturma amacı taşıdığını öne sürüyor. Özellikle Batılı ülkeler, Rusya'nın yabancı ajan yasalarını demokratik hak ve özgürlüklerin kısıtlanması olarak değerlendiriyor.
Uzmanlar, bu yeni düzenlemenin Rusya içindeki muhalif sesleri daha da zor duruma sokacağını ve uluslararası kuruluşların Rusya'daki faaliyetlerini büyük ölçüde kısıtlayacağını belirtiyor. Yasakların ve cezaların artmasıyla birlikte, Rusya'da bağımsız sivil toplumun faaliyet alanının giderek daraldığı gözlemleniyor.