ABD ile Rusya arasında iyi bir başlangıç

ABD ile Rusya arasında yedi yılın ardından ilk defa gerçekleştirilen zirvede Başkan Obama ve Rusya Cumhurbaşkanı Dmitri Medvedev iyi geçinmek konusunda mutabakata vardı. Her iki liderin ikili ilişkileri feci bir durumda devralması ve anlaşmazlığın sebep olacağı yüksek bedel göz önünde bulundurulursa, bu, ilk izlenimin gösterdiğinden çok daha önemli bir başarı olabilir.

İki başkan nükleer mühimmatları azaltacak bir çerçeve belirledi ve ABD'ye, Afganistan'a Rusya üzerinden askerî teçhizat taşıma hakkı tanıyan bir anlaşmayı imzaladı. Genel olarak, iki ülkeyi bölen zorlu konulardan ziyade ortak çıkarlarının olduğu alanlara odaklanmayı tercih ettiler. Ve de, iyi niyet ikili meseleleri çözmek için yeterli olmasa da çok önemli bir unsur.

Son yıllardaki düşmanlık kaynaklarına bir bakalım: ABD'nin, Kosova'nın Sırbistan'dan ayrılmasına verdiği destek; NATO'nun, Rusya'yla sınırı olan eski Sovyet cumhuriyetlerine doğru genişlemesi; ABD'nin, ayrılıkçı Güney Osetya konusunda Rusya'ya karşı Gürcistan'a destek vermesi. Rusya, ABD'nin, komşu Polonya'ya ve Çek Cumhuriyeti'ne füze savunma sistemleri ve radarlar yerleştirme planlarından dolayı çileden çıkarken ABD de kendi payına; Rusya'nın, ABD ordusunu Afganistan savaşında kullanılmakta olan bir üsten çıkartması için Kırgızistan'a yaptığı baskılardan çok rahatsızdı. Böyle bir ortamda, pazartesi günkü görüşme bir başarıydı.

İki başkanın, nükleer savaş başlıklarını 1.700-2.000 ilâ 1.500-1.675'e indirme konusunda anlaşması, aralık ayında süresi dolacak olan 1991 tarihli Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması'nı yenileyecek olan görüşmelerin zeminini hazırlıyor. Bu, görmek isteyeceğimizden çok daha mütevazı bir hedef; ancak sayılar, hedefin kendisinden daha önemli değil. Her iki taraf da nükleer silahları azaltma vaatlerini yeniledi, önemli olan bu.

Liderler, iletişim kanallarını açık tutmak konusunda da uzlaştı. Yanlış anlamalara meydan verebilecek durumların fazlalığı ve birçok zorluğun beklemekte olması nedeniyle bu çok önemli bir nokta. Obama bugün, geçtiğimiz hafta "modası geçmiş" bir Soğuk Savaş ilişkisine bağlı kalmakla suçladığı Başbakan Vladimir Putin'le yüzleşecek. Özel ve kâr amacı gütmeyen sektörlerden liderlerle toplantılarda demokrasi ısrarını vurgulayacak, ki bu, Kremlin tarafından, muhtemelen içişlerine karışma olarak algılanacak. Öte yandan Ruslar ABD'nin Gürcistan'daki rolünden ve füze savunma sistemleri projesinden bahsetmek isteyecek. ABD, Rusya'nın, Kuzey Kore ile İran'ın nükleer sevdalarının dizginlenmesine yardımcı olmasını talep edecek.

Geçtiğimiz yedi yıllık kopukluk ilişkilerin kötüleşmesine sebep oldu. Şimdi her iki taraf da bağlantıya geçmiş olmanın meyvelerini toplamaya hazırlanıyor.

BAŞYAZI, Los Angeles Times