Tacikistan’da Başörtüsünün Ardından Tüm Yabancı Kıyafetler Yasaklandı
HABERRUS - Tacikistan’da, geçtiğimiz Haziran ayında başörtüsü yasağı ile gündeme gelen ülkede, şimdi de “ulusal kültürü korumak” amacıyla “tüm yabancı kıyafetler” yasaklandı.
8 Mayıs 2024 tarihinde kabul edilen ve 20 Haziran’da yürürlüğe giren yasal değişiklikler, ülkenin ulusal kültürüyle uyumsuz olarak görülen giysilerin ithalatını, satışını ve kamusal alanlarda giyilmesini yasaklıyor.
Yeni Düzenlemeler ve Getirilen Cezalar
Tacikistan Parlamentosu’nun onayladığı ve Cumhurbaşkanı İmamali Rahman tarafından imzalanan “Geleneklerin ve Dini Ayinlerin Düzenlenmesine Dair 2007 Yasası’ndaki” değişiklikler, ulusal kültürle uyumsuz olarak değerlendirilen giysilere karşı ciddi yaptırımlar içeriyor.
Bu yasal düzenlemeleri ihlal edenler, 8.000 ile 54.000 Somoni (yaklaşık 25.500 ile 172.300 Türk Lirası) arasında değişen para cezaları ile karşı karşıya kalabilirler.
Tacikistan’daki en yüksek İslam kurumu olan İslam Ulema Konseyi de, kadınların siyah, dar ve şeffaf giysiler giymesini yasaklayan bir fetva yayınladı. Fetvada, siyah rengin Tacikistan’ın “ulusal ve coğrafi özellikleriyle uyumlu olmadığı” vurgulandı.
Bu gelişmenin ardından, Devlet Dini İşler Komitesi ve Geleneklerin Düzenlenmesi Başkanı Sulaimon Davlatzoda, ulusal değerlere uygun kıyafetlerin belirlenmesi için bir görev gücünün oluşturulduğunu duyurdu.
Uluslararası Tepkiler ve İnsan Hakları Endişeleri
Uluslararası İnsan Hakları Ortaklığı (IPHR), Tacikistan’da getirilen bu yasakların ifade özgürlüğü ve din özgürlüğü gibi uluslararası insan hakları standartlarıyla çeliştiğini belirterek, bu kısıtlamaların geri çekilmesi çağrısında bulundu.
IPHR, yeni yasaların yürürlüğe girmesinden önce bile, başörtüsü gibi ulusal kültüre aykırı olduğu iddia edilen kıyafetleri giyen kişilerin hedef alındığını ileri sürdü.
Özellikle sosyal medyada, başörtüsü takan kadınların başkent Duşanbe’deki tıbbi tesislere girişlerinin engellendiği ve para cezasıyla tehdit edildikleri iddia edildi.
Sivil toplum aktivistleri, bu kısıtlamaların özellikle Müslüman kadınları hedef aldığını ve başörtüsü gibi giysilerin “Arap etkisi” nedeniyle yasaklandığını öne sürüyorlar.
Tacik yetkililer ise bu iddiaları reddediyor ve yeni yasaların Tacikistan’ın ulusal kültürünü koruma amacı taşıdığını savunuyorlar.
Ulusal Kültür ve Dini Baskı Arasında Bir Çatışma
Tacikistan’da başörtüsü kullanımı ve diğer İslami sembollerin kamusal alanda yasaklanması, ülkenin büyük çoğunluğunun Müslüman olmasına rağmen yıllardır tartışma konusu.
Ülkede başörtüsü, devlet kurumlarında ve okullarda fiili olarak yasaklanmış durumda. Ayrıca, erkeklerin sakal bırakması da yasaklanmış ve binlerce erkeğin polis tarafından zorla tıraş edildiği bildirilmişti.
Bu yasalar, Tacikistan hükümetinin ulusal kültürü koruma ve radikalizmi önleme çabalarının bir parçası olarak sunulsa da, eleştirmenler bu adımların dini özgürlükleri ciddi şekilde kısıtladığını ve özellikle İslam’a karşı bir baskı mekanizması oluşturduğunu iddia ediyorlar.
Tacikistan’daki bu gelişmeler, ulusal kimlik ve dini özgürlükler arasındaki hassas dengeyi yeniden gündeme taşıyor.