Matruşka’nın vatanında ahşap oyuncaklar iPod’a karşı
Ruslar eski moda ahşap oyuncakları XBOX ve iPod’lara karşı yaşam mücadelesi veriyor. 1917 devriminden önce kurulan dev oyuncak fabrikası ile tanınan Moskova çevresindeki Bogorodskoye kasabası “Rusya’nın oyuncak krallığı” olarak biliniyor. Rengarenk iç içe kutulardan oluşan matruşkanın vatanı olarak bilinen Rusya, yüzyıllardır var olan ahşap oyuncakları yeniden keşfediyor.
Moskova’nın hemen yanı başında bulunan kasabada ahşap oyuncaklar eski teknikler kullanarak elle üretiliyor. Ahşap oyuncak ustası Irina Sokolskaya, “Ihlamur ağacından yapılan at baharla birlikte yürümeye başlayacak” dedi. İrina için ahşap bir oyuncağın üretim süresi iki saat. Bogorodskoye oyuncak fabrikasında 20 yıldır çalışan İrina, üretirken aynı zamanda eğleniyor.
Rusya’da ahşap oyuncaklar eğlence için 400 yıl önce ilk olarak üretilmeye başladı. Sonrasında ise paraya dönüştürülebilecek seri üretim alanları kuruldu. “Rusya’nın oyuncak krallığı” olarak bilinen kasabada ise ilk fabrika 1917 Bolşevik Devrimi’nden önce kuruldu.
Fabrika müdürü Tatyana Titova’ya göre, ahşap canlı ve sıcak olması nedeni ile üzerinde çalışmak çok zevkli. Üretimde daha çok ıhlamur ağacı kullandıklarını kaydeden Titova, “Çünkü ıhlamur çok yumuşak ve oyuncak yapmak için elverişli. Buraya gelen herkes oyuncaklardan yayılan koku karşısında neşeleniyor. Bu biraz orman ve tabiatın kokusu” dedi.
Fabrikada üretilen oyuncakların büyük çoğunluğu basit mekanizmalarla hareket eden cinsten. Rengarenk boyanan oyuncaklar dans ediyor, hopluyor, zıplıyor. Kırsal yaşamın karakterleri de oyuncaklara yansımış durumda. Ancak, Bogoroskoye’nin sembolü haline gelmiş oyuncağı ise ayı. Bu kasabada her çeşit ve boyda ayı oyuncakları bulmak mümkün.
1990’lı yıllarda zor günler geçiren fabrika yeniden toparlandı. İyi döneminde 300’e kadar çıkabilen çalışan sayısı şimdilerde 50’lerde kaldı. Modern dönemle klasiği birleştirmek isteyen ahşap oyuncak ustaları elinde laptop olan bir köpek de üretiyor. Fabrikayı en çok endişelendiren ise internet çağında XBOX ve iPod’lerin dünyasında kaybolan çocukların tabiattan kopmaları.
Faruk Akkan, Moskova, Cihan