Rusya'da Müslüman hanımlar için 150 moda evi var

Rusya Müftüler Konseyi Başkanı Ravil Gaynutdin, günümüzde Rusya’da 38 halkı temsil eden en az 23 milyon Müslüman’ın yaşadığını belirtti. Bu büyük rakam arkasında, yaşamın her alanında somutlaşan dini ve kültürel kimlik yer alıyor. Rusya’da İslam’ın kültürel bir Rönesans yaşıyor olduğunu söylemek, hiç de abartı olmaz. Rusya’da İslami tarz, sadece geleneklere olan bağlılık değil, çağdaş genç Rusyalı Müslümanların değerlerini yansıtan bir kültür tabakası demek.

Rusya’da İslami moda endüstrisi, 2000’li yılların ortalarında ortaya çıktı. Başlıca özellikleri: tarz, tevazu, konfor ve tekdüzelik. İslami modanın Rusya’daki merkezleri de Groznıy, Moskova, Ufa ve Sankt Peterburg kentleridir.

Moda: kendine has tarz

Rusya’da halihazırda yaklaşık 150 İslami moda tasarımcısı faaliyet gösteriyor. Görevleri, sadece kadınları İslami kanunlar uyarınca giyindirmek değil, giyimlere milli unsurları katmak, modellerini Rusya iklim özelliklerine adapte etmektir. Tasarım şablonlarından dikişe kadar her şey Rusya’da yapılıyor.

Ufalı İslami moda tasarımcısı ve MIRRAL Şirketi Başkanı Rimma Baytimirova, yerli İslami giyim üretiminin gelişmesini, dışarıdan getirilen giyimlerin Rusyalı Müslümanlara uymadığına bağlıyor. Rusya’nın Sesi radyosuna demeç veren Baytimirova, “Mağazalarda genellikle Türkiye ve Mısır’dan getirilen giyim sunuluyor. Ama aslında bize uygun değil. Türkiye, kendine has giyim vizyonuna ve kadın antropometrisine sahip. Arap ülkeleri de özel bir iklime ve asırlara dayanan mentaliteye sahip. Bizse soğuk kışa, sıcak yaza sahibiz. Bu nedenle, iklimimizin özelliklerine ideal bir şekilde uyacak giysiyi düşünmemiz gerek. Üstelik, çoğu kadınlarımız yüksek mevkilerde bulunuyor, çalışıyor. Çalışmak için rahat ve aynı zamanda İslam normlarına uygun kıyafetlere ihtiyaçları var. Piyasada öyle bir ürün yok. Bu tür elbiselerin üretilmesi ihtiyacı doğdu.” dedi.

Groznıy: seçkinler için İslami kıyafet

Çeçenistan lideri Ramzan Kadırov’un eşi Medni Kadırova’nın 2009 yılında kurduğu Firdaws İslami Moda Evi, markasıyla tüm dünyaya ün saldı. Yüksek moda dünyası, Çeçenistan First Lady’sinin çalışmalarını takdir etti. Roberto Cavalli, bölgede trend belirleyicisi olarak kaydettiği Medni Kadırova’ya, kendi elleriyle diktiği elbiseyi hediye etti. Kadırov’a Dubai’de ve Moskova’da düzenlenen moda gösterilerine katıldı. Markayı ayıran özellikler: zarafet, tarz zenginliği ve münhasırlık.

Firdaws Moda Evi’nin tasarımcısı Zarima Yahayeva, İslami markayı ortaya çıkaran unsurun 2000’li yılların başında bölgedeki zor durum olduğunu belirtti. Yahayeva, “Yıkıcı savaşın ardından herkes, Çeçen kadınlara daha iyi bir gelecek umudunu vermek, uyum ve güzelliği hediye etmek istedi.” dedi. Diğer Müslüman tasarımcılar gibi giyimlerinde geleneksel milli havaya önem veren Zarima Yahayeva, “Koleksiyonlarımız, çağdaş varyasyonda tasarlanan milli kıyafetten oluşuyor. Moda olan kumaşları ve aksesuarları kullanıyoruz.” dedi.

Medni Kadırova, yakın gelecekte Dubai’de butik açmayı planlıyor.

Kendinden başlamak

İslami tarz tasarımcıları, bu işe “kalbini dinleyerek” başladıklarını itiraf ediyorlar. Her şeyden önce kendileri ve yakınları için rahat, pratik ve güçlü bir giyim dikmek istediklerini anlatıyorlar. Rusya’nın Sesi radyosuna demeç veren Moskovalı tasarımcı ve Rezedasuleyman markasının kurucusu Rezeda Suleymanova, “İslam’ı uygulamaya başladığımda, uygun giysim yoktu. Kot pantolon üzerine diz boyu elbise giyiyordum. Göğüs kısmındaki dekolteyi kapatmak için alttan tişört giyiyordum. Elime geçen herhangi bir parçayı da başıma sarıyordum. Mağazaları gezmek de sıkıcı ve nafileydi. Çocukluğumdan beri beni kukla gibi giyindiren annem ise yeni tarzımla şoka girmişti.” dedi. Bu noktada, genç tasarımcı birbirine uymayan parçalara bürünmenin çıkış yolu olmayacağını anladı ve önce kendisi için elbise dikmeye başladı, sonra başkaları için de.

Davetsiz misafirler

Sankt Peterburg’da L. Pati & Co. markasının kurucusu ve tasarımcısı Patimat Labazanova, İslami giyim tarzında ihmalin Müslüman kadınlar hakkında negatif imaj oluşmasına neden olduğunu düşünüyor. Labazanova, Rusya’nın Sesi radyosuna demecinde, “Çoğu insanlar, Müslüman kadınların üzerine tank torbası geçirdiğini düşünüyor” dedi. Büyük kentlere milliyetçilik hâkim ve yabancıların çok gösterişli ya da egzotik kıyafetleri çoğu insanları sinirlendiriyor. Sankt Peterburglu tasarımcı, Müslüman kadının toplumda hep tarz, asalet ve güzellikle ilişkilendirilmesini istiyor.

Labazanova şöyle dedi: “Çoğu, hatta etnik Rus olan Müslüman kadınlar tatsız sözlerle karşılaşmışlar. Onlar için “davetsiz misafirler” deniliyordu. Büyük kent için nötr, şık, çağdaş ve İslam kanunlarına uygun bir kıyafet tasarlamak istedim.” Çoğu Müslüman tasarımcılar, kıyafetlerinin, mütevazi ve şık görünmek isteyen sosyete tarafından da ilgi gördüğünü söylüyorlar.

Rusya’daki Müslüman kadınların, “yan bakışlara” neden olmamak için yumuşak ve göze hoş gelen renkleri tercih ettiğini belirten Rezeda Suleymanova, “İslam’la, Müslümanlarla ilgili toplumdaki önyargılar yüzünden kadın üzerindeki siyah elbise, bir dizi son derece tatsız düşünce ve duygular uyandırıyor. Çocuklar için “Teröristler saldırırsa ne yapmalı” adlı kitapçıkta siyah başörtü ve siyah elbiseli kadının elinde silahla terörist diye resmedildiğine şahsen şahit oldum.” dedi.

Çok uluslu ülkelerde difüzyonun önemli olduğunu düşünen Patimat Labazanova, “Müslüman Ruslara adanan son koleksiyonumuz, “Rusya’daki Şark” adını taşıyordu. Babam Dağıstanlı, annem Rus, Sankt Peterburg’da büyüdüm. Gelenekleri korumanın ne kadar önemli olduğunu çok iyi biliyorum. Eski Rusya’da da başörtüsü vardı. Rus motifleri canlandırarak İslami tarzla sentez etmek istedik.” dedi.

Rezeda Suleymanova da ilginç bir detayı aklına getirerek, “Oprostovolositsya” diye güzel bir Rus deyimi vardır, “kalabalık karşısında başlık çıkarmak” (ayıp bir eylem) anlamına gelir.” dedi.

2000’li yıllarda aktif bir şekilde gelişmeye başlayan İslami tarz, Rusya’da kendine has farklı bir karaktere sahip. İslami moda endüstrisi, genellikle, çağdaş Müslüman kadının ihtiyaçlarını ilk elden bilen genç ve iddialı tasarımcılarla temsil ediliyor. Çalışmalarının başlıca akidesi stil, pratiklik, eşsizlik ve özgünlüktür.