“Nazım’ı Anadolu hasreti öldürdü”
Türk şairi Nazım Hikmet’in Moskova’da yaşadığı son yıllarına tanıklık eden Azeri asıllı Sovyet ve Rus yazarı Çingiz Hüseyinov (86) Sovyet lideri Josef Stalin’in Nazım’ı öldürtmek istediği iddiaları yalanladı.
Cihan Haber Ajansı’na (Cihan) özel konuşan yazar, Nazım’la ilgili anılarını paylaştı. Hüseyinov, “Nazım’ın Moskova’da yardımcısı, dostu Azeri asıllı Türkolog Ekber Babayev idi. Babayev’le ben de dost idim. Bu dostluk sayesinde Nazım’la tanıştım. Zaman zaman görüşüyorduk. Kuşkusuz büyük şair idi. Fakat son zamanlarda basında çıkan bazı iddialarla ilgili bir kaç kelime söylemek isterim. Stalin Nazım’ı öldürtmek gibi iddialar yalan. Stalin tabii ki şairi tanıyordu, SSCB’ye kaçışından haberdar idi. Ama Stalin büyük bir ülkenin başındaydı, büyük siyasi işlerle uğraşıyordu. Stalin’in Nazım’la uğraşacak zamanı yoktu. Bu iddiayı ilk kez Rus şair Yevgeni Yevtuşenko ortaya attı. Üstelik benim evimde (gülerek). Yıllar önce Türk gazeteciler benimle Nazım hakkında mülakat alırken, komşum Yevtuşenko da geldi bize. O gazetecilere bu iddiayı anlattı. Yevtuşenko gittikten sonra gazetecilere bunun uydurma olduğunu söyledim.” dedi.
Nazım’ın son yıllarında Anadolu hasreti ile yaşadığını belirten Hüseyinov, “1958 yılında Azeri şair Mehdi Hüseyin Türkiye’nin Moskova Büyükelçisi’nin davetiyle Türkiye’ye gitmişti. Hüseyin o sıralar SSCB Yazarlar Birliği Sekreteri idi. Türkiye’den Moskova’ya döndüğünde kaldığı Moskva Oteli’nde ziyaret ettim. Odaya girdiğimde Nazım’ın çok dertli şekilde oturduğunu gördüm. Nazım, Hüseyin’in getirdiği Türkçe kitap, gazete ve dergilere bakıyor, inceliyor ve nerdeyse ağlamak istiyordu. Hüseyin Türkiye’den izlenimlerini aktarırken Nazım’ın memleket hasretiyle azap çektiğini hissediyordum. Gözleri dolmuştu. Hüseyin’e bir kaç gazete, dergi ve kitap vermesini rica etti. Hüseyin ise “Nazım ben Bakü’ye kadar yolculuğumda bunlara göz atmam lazım. Daha sonra ulaştırırım sana” demesi şairi daha da üzdü. Nazım’ı Anadolu hasreti öldürdü.” diyerek anılarını paylaştı.
Nazım’ın anıtı dikilmeli
Nazım’ın Türkiye’de toprağa verilmesine karşı çıktığını ifade eden Azeri yazar, “Nazım UNESCO koruması altında dünyaca ünlü Novodeviçiye Mezarlığı’nda en gözle görünen yerde yatıyor. Mezarlıkta Rusya’nın ünlü bilim adamı, sanat ve siyasi isimlerin mezarı var. Mezarlık artık tarihi eser ve müze. Peki neden o zaman Nazım’ı buradan çıkarmak istiyoruz. Moskova’ya gelen yabancı turistler zaman zaman Novodeviçye Mezarlığı’nı ziyaret eder. Tanınması açısından Nazım’ın mezarının böyle bir yerde olmasının önemi büyük. Nazım’ı artık mezarında rahat bırakmak lazım. Ben şairin mezarı başında anıtının yapılmasını öneriyorum.” dedi.
Moskova’da Nazım müzesi kurulmalı
Nazım’ın Moskova’da müzesinin kurulmasını desteklediğini kaydeden Hüseyinov, “Bu işle eşi Vera Tulyakova zamanında meşgul olmalıydı. SSCB Yazarlar Birliği’ne bağlı Sovyet yazarı Konstantin Simonov'un başkanlığında Nazım’ın eserlerini araştırmak için bir komisyon kurulmuştu. Bu komisyon üyelerinden bugün kimin sağ kalıp kalmadığını araştırmak lazım. Onların yardımıyla Moskova’da Nazım Hikmet müzesi kurmalıyız.” çağrısında bulundu.