Rus televizyonu: Osmanlı 600 yıl dini toleransla ayakta kaldı
Rusya’nın ulusal RBK televizyonunda, “Türkiye, İmparatorluğu’nun Çöküşü” adlı programda Rus uzmanlar, Türkiye Cumhuriyeti’nin tam 100 yıl sonra Osmanlı’nın borçlarını ödeyerek sadık bir ülke olduğunu belirtti.
Genç gazeteci Janna Nemçova’nın sunduğu programa uzman Yan Melkumov ve Rusya Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü uzmanı Aleksandr Vasilyev katıldı. Programda gazeteci Nemçova, Türk beyliklerinin güçlenerek dev Osmanlı devleti kurduğunu ve Osmanlı’nın 600 yıl geniş topraklar üzerinde büyük imparatorluk olarak faaliyet gösterdiğini hatırlattı. Uzmanlara “Beylikler nasıl oldu bir dev Osmanlı İmparatorluğu’nu kurdu ve bu ülke yüzyıllar boyu geniş ve farklı coğrafyalarda ayakta kaldı?” sorusuna Melkumov, “Güzel soru. Bu konuda çok sayıda yüzlerce bilimsel araştırma ve tezler yazıldı. Önemli olan Osmanlı’nın yayıldığı bölgelerdeki dini tolerans politikaları. Osmanlı o bölgelerdeki diğer dini temsilcilerinin yerel idari kurumlarda yer almasını sağladı. Yeter ki onlar Sultan’ın yönetimini tanısın. Ayrıca Osmanlı güzel coğrafyada bulunuyordu. Tüm ticari yollar buradan geçiyordu.” dedi.
Osmanlı Musevilere kucak açtı
Gazeteci Nemçova, Osmanlı’nın Avrupa’dan baskılardan kaçan Musevi toplumuna kucak açtığını anlatırken, uzman Melkumov, “Osmanlı üretici sınıfını göz bebeği gibi koruyordu. Musevi toplumunun tüccar sınıfını da davet ettiler.” şeklinde konuştu.
Şarkiyat uzmanı Vasilyev, Osmanlı’nın iç ve dış zengin kaynaklara sahip olduğunu ifade ederek zengin devlet olduğunu vurguladı. Gayrı Müslümanların Osmanlı’da huzur içinde yaşayarak ticaretle uğraştığını ve vergisini ödediğine işaret eden Vasilyev, Osmanlı’nın İslam hoşgörüsünü övdü. Uzman, İslam hoşgörüsü sayesinde İstanbul’da Rumların elit toplumu içinde faaliyet gösterdiğini, bazı idari kurumlarda yer aldığını örnek gösterdi.
Kırım savaşı sonrası alınan dış borç çöküşe neden oldu
Osmanlı’nın 19.yüzyılda Kırım savaşı nedeniyle dış ülkelerden borç aldığını hatırlatan gazeteci Nemçova, Viyana kapısından geri dönen Osmanlı’nın çöküş sürecinin temelini atıldığını iddia etti. Borçlanmanın çöküş sürecini hızlandırdığını anlatan uzmanlar ilk önce 1854 yılında Kırım Savaşı başlangıcında İngiltere’den 200 bin sterlin aldığını hatırlattı. Rus uzmanlar, yabancı bankaların Osmanlı’ya verdiği borçlar için çok yüksek komisyon aldığını da ifade etti.
Borçları ödemede sıkıntı çeken Osmanlı’nın daha sonra borç ve faizlerinin ödemesine son verdiğini kaydeden uzmanlar, Türkiye Cumhuriyeti’nin tam 100 yıl sonra 1954’de Osmanlı’nın borçlarını ödediğine dikkat çekti. Gazeteci Nemçova ve uzman Vasilyev, Türkiye’nin borcuna sadık en güvenli ülke olduğunu ifade etti.
Melkumov, “Türklerin Osmanlı İmparatorluğu gibi bir nostalijisi yok” derken, gazeteci Nemçova, “Fakat Türkler bugün başka bir imparatorluğa, Avrupa Birliği’ne girmek istiyor.” diyerek espriyle programı noktaladı.