Rusya özgür ekonomiler listesinde 143. sıraya düştü, Türkiye 67. sıraya yükseldi
Amerikan düşünce kuruluşu The Heritage Foundation Rusya ekonomisini özgürlükler açısından Vietnam, Belarus ve Ekvator ekonomileri ile aynı kategoride değerlendirerek 143. sıraya koydu. 183 ülkenin yer aldığı özgür ekonomi indeksinde 0,5 puan gerileyen Rusya, ancak 50,3 puan alabildi. 63,8 puan alan Türkiye 2009’da bulunduğu 75. sıradan 2010 indeksinde 67. sıraya yükseldi. ‘Orta Derecede Özgür’ kategorisinde yer alan Türkiye mali ve yatırım özgürlükleri, rüşvet ve işçi özgürlükleri açısından bir önceki yıla göre ilerleme sağladı. Ticari özgürlükler, İş özgürlükleri ve hükümet harcamaları açısından bir miktar geriledi.
Türkiye 43 Avrupa ülkesi arasında da 31. sırada yer aldı. İtalya ve Yunanistan gibi Avrupa ülkelerinin Türkiye’nin gerisinde kalması dikkat çekti. Türkiye bir önceki yıla göre ilerleme sağlayan ülkeler listesinde ise Polonya ve Meksika’dan sonra üçüncü sırada yer aldı. Ekonomik özgürlükler açısından en çok gerileyen ülkeler ise ABD, İngiltere ve Çin.
Rusya 43 Avrupa ülkesi arasında da ancak 41. sırada yer bulabildi. Listede 89,7 puanla Hong Kong ilk sırada yer alırken, Sigapur 86,1 puanla ikinci oldu. ABD’nin 78 puanla sekizinci olduğu sıralamada, Avrupa ülkelerinin çoğunluğu ilk 50’de yer aldı. Listenin sonunda ise 20 puanın da altına düşen Kuzey Kore, Zimbavi ve Küba var. Savaş ortamının sürdüğü Irak ve Afganistan için veri yok.
Özgür ekonomi indeksi 100 puan üzerinden değerlendirildi. Araştırmada her bir ülke için mali, ticari, iş, işçi, yatırım ve rüşvet gibi 10 gösterge izlemeye alındı.
Rusya raporu taraflı buluyor
Raporda Rusya ekonomisi vergiler açısından dünya ortalamasının altındaki uygulaması ile pozitif değer elde etti. 2009 yılında vergi gelirleri gayri safi milli hasılanın yüzde 34,6’sı olarak gerçekleşti. Ancak bunda devlet şirketlerinin payı dünya ortalamasının çok üzerinde. Rapora göre Rusya’da iş yapmak Avrupa’nın diğer ülkelerinde iş yapmaktan daha zor. Rus politikacılar rüşvet konusunda sağlanan ilerlemelerin rapora yansımadığı ve taraflı olduğu konusunda eleştiriler getiriyor. Rapora katkı sağlayan Anthony Kim ise eleştirileri kabul etmiyor. Kim tüm dünyada devlet ve piyasa arasında mücadelenin olduğunu, ancak sadece Rusya’da bu mücadelede kazanan tarafın her zaman devlet olduğunu savunuyor.
Rusya Ekonomi ve Girişimcilik Komitesi Başkanı Yevgeni Fyodorov The Moscow Times’a yaptığı değerlendirmede raporu yanlı buldu. Fyodorov, “Hazırlanan rapor gerçeklerden çok uzak. Sovyet sonrası dönemde hammadde ekonomisine dayanan düzenin oluşmasında ABD’li ve Avrupa’lı uzmanlar yer aldı. Özgürlüklerin olmamasından da onlar sorumlu.” eleştirisi getirdi.
Bürokratik engeller temel sorun
Dünya ortalamasının çok üzerinde olan iş kurma süresinde hazırlanan onlarca evrak Rusya için özgür olmayan ekonomi tanımlamasının kullanılmasına neden oluyor. Şirketin iflasının açıklanması ve tasfiye sürecinde yaşanan zorluklar da kurulma sürecinden daha zor. Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için daha yoğun engeller söz konusu.
Türkiye’de 6 günde herhangi bir iş yeri kurularak çalışmaya başlayabilirken, bu rakamın dünya ortalaması 35 gün. Türkiye’de lisans almak için gerekli evrak dünya ortalaması olan 18 belgenin üzerinde. Süre ise ortalama 218 günün altında. Maliyetler ise ortalamanın altında.