Özel şirketler doğalgazda Rusya açığını kapatmaya hazır
Rusya ile doğalgaz anlaşmasının sona erdirilmesinin ardından özel sektörden, ‘ucuz doğalgazı getirebiliriz’ açıklaması yaptı. Petrol Platformu Derneği (PETFORM) özel sektörün Rusya dahil diğer tüm kaynak ülkelerden daha uygun koşullarda doğalgaz ithalatı yapabilecek bilgi, deneyim ve sermaye yeterliliğine sahip olduğunu bildirdi. Platformdan yapılan açıklamada, “Bunun en büyük kanıtı, 2010 yılında Türkiye doğalgaz tüketiminin yüzde 15’inin (5,7 milyar metreküp) gayet rekabetçi koşullarda ve güvenli bir şekilde özel sektör tarafından karşılanmış olmasıdır.” denildi.
PETFORM’dan yapılan açıklamada, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın Rusya’dan alınan 6 milyar metreküplük gaz anlaşmasının sona erdiğini açıklamasının ardından özel sektörün gaz tedarikinin önünün açıldığı vurgulandı. BOTAŞ’ın anlaşmasının sona ermesinin doğalgaz tedarikinde kısıntı veya kesinti yaşanacağı anlamına gelmediğine dikkat çekilerek, “Zira ülkemiz, üretici ülkelere yakın coğrafi konumunun sağladığı avantaj sayesinde, bulunduğu coğrafyadaki hiçbir ülkenin sahip olmadığı düzeyde kaynak çeşitliliğine sahiptir. Ülkemize hâlihazırda 5 ülkeden (4’ü özel sektör tarafından olmak üzere) 11 ayrı anlaşma kapsamında plato seviyede yılda toplam 51,8 milyar mᵌ doğalgaz ithalatı imkânı bulunmaktadır. Bahsi geçen anlaşma, toplam doğalgaz portföyü içerisinde yüzde 11’lik paya sahiptir.” değerlendirmesi yapıldı.
AL YA DA ÖDE YÜKÜMLÜLÜĞÜNDEN KURTULDUK
Anlaşmanın sona erdirilmesiyle BOTAŞ’ın ‘al ya da öde yükümlülüklerinden kurtulduğuna dikkat çekilen PETFORM açıklamasında “Bundan sonra anlaşmaların özel sektör eliyle yapılması sayesinde al ya da öde yükümlülüğü ve her türlü ticari risk, kamu yerine özel sektörün üzerinde olacaktır. Sonuç olarak bu gelişmenin, ‘çoklu tedarikçinin hem sınırda hem de iç piyasada gazın gazla rekabetini tesis ettiği şeffaf ve rekabetçi bir piyasa yapısının oluşturulması’ hedefi doğrultusunda çok doğru bir adım olduğuna inanıyoruz. Doğalgaz piyasasının liberalizasyonuna yönelik atılan her adımın, enerji yatırımlarının daha sağlıklı bir temelde gerçekleştirilmesine, dolayısıyla ülkemizin enerji arz güvenliğine katkıda bulunacağına, vatandaşlarımız ve sanayicimiz başta olmak üzere tüm nihai tüketicilerin hayrına sonuçlar doğuracağına dair inancımızı bir kez daha ifade etmek isteriz.” denildi.
Yıl sonunda bitecek Rus doğalgaz anlaşmasının yenilenmesi, kaynak sözleşmesine bağlı
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Hasan Köktaş, Batı Hattı'ndan doğalgaz ithal etmek isteyen özel şirketlerin, Rus Gazprom'la 'kaynak sözleşmesi' imzalamaları gerektiğini söyledi. Köktaş, Batı Hattı için verilecek doğalgaz ithalat lisansının ön şartının 'kaynak sözleşmesi' olduğuna vurgu yaptı. Köktaş, hattan, birden fazla yatırımcının doğalgaz getirmek istemesi halinde, 'yarışma' olarak adlandırılan bir ihalenin yapılacağını belirtti. Bu ihalede, en yüksek lisans bedelini veren şirket ya da şirketler, doğalgaz ithalat lisansına sahip olacak. Köktaş, BOTAŞ'ın 31 Aralık 2011 tarihine kadar hattan doğalgaz çekmeye devam edeceğini hatırlatarak, "Bu tarihe kadar yeni süreç sonuçlandırılabilir." dedi. Köktaş, işlemlerin yeni yıla sarkması ve Batı Hattı'ndan gaz akışının durması durumunda arz güvenliğinde bir sorun yaşanıp yaşanmayacağı sorusu üzerine, "Herhangi bir sorun yaşanacağını düşünmüyorum." diye konuştu.
EPDK Başkanı Köktaş, BOTAŞ'ın sonlandırdığı 6 milyar metreküp kapasiteli Batı Hattı Doğalgaz Anlaşması'yla ilgili çarpıcı açıklamalar yaptı. Köktaş, bu hattan yapılacak doğalgaz ithalatında izlenecek yönteme ve sürece ilişkin bilgi verdi. EPDK'nın, 'doğalgazda arz güvenliği'nden sorumlu olduğuna işaret eden Köktaş, bu nedenle Batı Hattı'ndan özel sektör eliyle gelecek doğalgazda, EPDK'nın konunun 'tam ortasında' olduğunu vurguladı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve BOTAŞ da boş durmuyor. Enerji Bakanlığı, Türkiye'nin gelecek 10 yıllık dönemde doğalgaz tüketim miktarlarını ve olası 'al ya da öde' risklerini dikkate alarak, Batı Hattı'ndan 2012 yılından başlayarak, ilk 3 yılda yıllık 4 milyar metreküp doğalgazın ithalatının 'uygun' olacağını hesaplıyor.
Öte yandan sektör kaynakları, BOTAŞ'ın son 3-4 yılda Rusya ve İran'dan 'al ya da öde'ye girdiği bilgisini verdi. Aynı kaynaklara göre İran'dan, ilk 2007 yılında 'al ya da öde'ye girildi. Bu sözleşme gereğince, al ya da öde kapsamında kullanılmamasına karşın parası ödenen doğalgazın en geç 5 yıl içinde çekilmesi gerekiyor. Süre, 2012 yılında dolacak. 2012 yılında bu hattan daha çok doğalgaz çekilmesi hedefleniyor. İSMAİL ALTUNSOY ANKARA