Rusya Dışişleri Bakanlığı, Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) üye ülkelerinin Türkiye’ye “diyalog ortağı” statüsünün verilmesinden yana olduğunu açıkladı.
7 Kasım’da Rusya’nın St. Petersburg kentinde yapılacak ŞİÖ zirvesinde, Hindistan ve Pakistan’a tam üyelik, Afganistan’a gözlemci statü ve Türkiye’ye de “diyalog ortağı” statüsünün verilmesi ile ilgili konunun ele alınması bekleniyor. 2001’de Rusya, Çin, Kazakistan, Özbekistan, Tacikistan ve Kırgızistan’ın katılımı ile kurulan ŞİÖ’nün Haziran’da yapılan Astana devlet başkanları zirvesinde, yeni üyelerle genişleme yönünde çalışmaların hızlandırılması kararı alınmıştı.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre Ankara, ŞİÖ’de “diyalog ortaklığı” statüsü ile ilgili resmi başvurusunu Nisan ayında ŞİÖ Genel Sekreterliği’ne yaptı. Rusya’nın Türkiye’nin ŞİÖ içinde yer almasını istediğini ifade eden kaynak, “Ankara ŞİÖ içinde yer almak için uzun süredir çalışma sürdürüyor. ŞİÖ bölgesel bir işbirliği örgütü. Ankara dış politika açısından bölgesel örgütlerle yoğun işbirliği içinde olmayı önemsiyor.” dedi. ŞİÖ’nün St. Petersburg hükümet başkanları zirvesine Ankara’dan üst düzey bir katılım beklenmezken, Türkiye’nin başta Rusya olmak üzere bölge ülkeleri ile ilişkileri çok boyutlu olarak geliştirmek istediği kaydediliyor.

Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksey Borodavkin’in Çin’li meslektaşı Chen Gopin ile görüşmesi Bakanlığın internet sayfasında yayınlandı. Taraflar, ŞİÖ coğrafyasında ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi, ulaşım, enerji, bilim, teknoloji, ortak projelerin finanse edilmesi ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi yönünde Rusya ve Çin’in destek vermeye hazır olduğunu vurguladı.

Astana zirvesinde birliğin genişletilmesi için alınan kararları değerlendiren iki ülke Dışişleri Bakan Yardımcıları, Hindistan ve Pakistan’a tam üyelik statüsü, Afganistan’a gözlemci ve Türkiye’ye de “diyalog ortaklığı” statüsünün verilmesi ile ilgili konuyu ele aldı. Hindistan, İran, Moğolistan ve Pakistan’ın gözlemci üye olduğu ŞİÖ, 2008’de aldığı kararla “diyalog ortaklığı” statüsü oluşturdu. 2009’da Yekaterinburg’de gerçekleşen zirvede Belarus ve Singapur örgüte “diyalog ortağı” olarak kabul edildi.

İnterfaks'a konuşan Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’in ŞİÖ Özel Temsilcisi Kirill Barski de Türkiye’nin daha önce sunduğu dilekçeyi gözden geçirdiklerini belirtti. Muhabirin “Türkiye ve ABD’nin örgüte resmi şekilde başvurduğu” sorusu üzerine Barski, “Nisan ayında Türkiye Dışişleri Bakanlığı ŞİÖ Genel Sekreteri’ne mektup gönderdi. Mektup, Türkiye’ye diyalog ortaklığı statüsünün sunulmasını içeriyordu. Şu anda bu dilekçe gözden geçiriliyor. ABD’den herhangi bir resmi başvuru ise yapılmadı” dedi.

Çin’in Şanghay kentinde 1996’da toplanan Rusya, Çin, Kazakistan, Tacikistan ve Kırgızistan’ın kurduğu “Şanghay Beşlisi”, 2001’de  Özbekistan’ın da dahil olması ile Şanghay İşbirliği Örgütü’ne dönüştü.

2005’te ABD’den Orta Asya’da askeri varlığını sona erdirmesi çağrısı yapan örgüt, Özbekistan’da bulunan Amerikan askeri üssünü kapattırdı. Örgüt 2005’de ABD’nin gözlemci üye olarak yaptığı başvuruyu reddetmişti. Rusya Başbakanı Vladimir Putin, 2007 Bişkek zirvesinde “tek kutuplu dünya” yapısına karşı çıkarak örgütün misyonunu ortaya koymuştu. Ancak örgütün son yıllarda doğrudan ABD’ye yönelik eleştirilerden kaçınması dikkat çekiyor. Örgüt ilk kez Ural Dağları’nda “Barış Misyonu 2007” adıyla ortak bir askeri tatbikat da gerçekleştirdi.