HABERRUS - Rusya’daki anayasada bazı maddelerin değiştirilmesi için yapılan halk oylamasında resmi olmayan sonuçlara göre vatandaşlar anayasa değişikliği için onay verdi.

Koronavirüs salgını nedeniyle 25 Haziran’da başlayan ve altı gün süren anayasa değişikliği halk oylaması sandıkları kapanmasıyla sona erdi.

Oyların yüzde yüzü sayıldı, sandıklardan gelen sonuçlara göre Rusların yüzde 77.9'unun 'evet' diyerek anayasa değişikliğine destek verdiğini gösteriyor. Oylamaya seçmenlerin yüzde 65'i katılırken hayır oyu verenlerin oranı yüzde 21,2 olarak açıklandı.

Rusya Merkez Seçim Komisyonu, ülkede kayıtlı seçmenin yüzde 65’inin oy kullandığını bildirdi. Bazı bölgelerde katılımın yüzde 90'ın üzerine çıktığı açıklandı.

Böylece beklendiği gibi Ruslar, Putin'in 2036'ya kadar koltuğunu korumasını sağlayacak anayasa değişikliğine onay vermiş oldu.

Halk oylaması muhaliflerce eleştiriliyor

Rusya’da muhalif lider Aleksey Navalni, 2000 yılından bu yana iktidarda olan 67 yaşındaki Putin'in kendisini "ömürboyu başkan" ilan etmek istediğini söyleyerek boykot çağrısında bulunmuş ve halk oylamasını eleştirmişti.

Oylamadaki bazı ihlalleri ortaya çıkaran ve halk oylamasının "göstermelik" olduğunu öne süren muhalif kesimler, oyların sokaklara, parklardaki banklara ve arabaların bagajlarına kurulan sandıklarda kullanıldığına ilişkin görseller paylaşıyor.

Muhalif kesimler, seçmenlerin, "oylamada farklı yollarla birkaç kez oy kullanabildikleri" yönündeki iddiaları dile getirdiler.

Ancak tüm bu iddialara karşılık Rusya Merkez Seçim Komisyonu Başkanı Ella Pamfilova, oylama sisteminin seçmen için oldukça konforlu hale getirildiğini belirterek "Oylama sürecinde ciddi bir ihlal yaşanmadı" dedi.

Anayasa değişikliği neleri getirecek?

Halk oylamasında evet oylarının çoğunluğu elde etmesiyle birlikte Rusya’da devlet başkanlığı sisteminden, parlamento ve yargıya kadar bir çok alanda değişikliğe gidilecek.

Putin'in 2036 yılına kadar devlet başkanlığı yapabilmesinin önünü açacak

Yeni anayasa, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, 2024’ten itibaren 12 yıl daha görev yapmasını mümkün kılacak.

Putin, Anayasa değişikliğinin yapılmaması halinde hükümetin bir süre sonra işleyemeyeceğini savunarak "Halef aramak yerine çalışmalıyız" diye konuşmuştu.

Rusya Anayasası’nda yapılan değişikle “Bir kişi iki dönem üst üste devlet başkanlığı yapamaz” maddesinde “üst üste” kelimesi çıkarılıyor ve daha önce başkanlık yapan kişilerin eski görev süreleri de sıfırlanacak.

Bu değişiklikle birlikte Başkan Putin’in 2024 yılında iki dönem daha başkanlığa aday olmasının yolu açılmış oluyor.

Öte yandan Devlet Başkanı adaylarının en az 10 yıl ülkede yaşama zorunluluğu 25 yıla çıkartılıyor.

Ayrıca yabancı bankalarda hesapları ve mevduatları olan kişiler de devlet başkanı olamayacak.

Parlamentonun alt kanadını fesih etme yetkisini elinde bulunduran devlet başkanı aynı zamanda başbakanı kendisi atayabilecek ve görevden alma yetkisine sahip olacak.

Devlet başkanı bakanları (savunma, içişleri ve dışişleri bakanları dahil) atayabilecek ve görevden alabilecek.

Görev süresi dolan Devlet başkanları ömür boyu Federasyon Konseyi’nde senatör olma hakkına sahip olacak ve dokunulmazlıkları devam edecek.

Parlamentonun görev yetkileri de artırılıyor

Diğer değişiklikler içerisinde parlamentonun görev yetkileri de artırılıyor. Daha önce devlet başkanında olan başbakanı atama görevi parlamentoya devredilirken, yargıdaki atamalar konusunda ise devlet başkanının yetkileri artırılıyor.

Devlet başkanının yerel yönetimler ve belediyeler üzerindeki yetkilerinin kapsamı genişletiliyor.

Ayrıca evlilik kavramını kadın ve erkek arasındaki birlik olarak tanımlayan bir ibare de ekleniyor. Böylece eşcinsel evlilikler anayasaya aykırı hale getiriliyor.

Paketin içinde asgari ücretin geçim gideri düzeyinin altına düşmesini engelleyen ve emekli maaşlarının düzenli olarak artırılmasını öngören düzenlemeler de var.

Rusya'daki farklı milletlere yönelik değişiklikler, tartışmaya neden oldu

Anayasa değişikliği kapsamında yer alan "Devletin resmi dili, Rusya'nın kurucu unsuru Rus halkının dili olan Rusçadır" ifadesi de ülkedeki Türki ve diğer milletler arasında tartışmalara yol açtı.

"Ülkenin kuruluşunda sadece Rus milletinin yer aldığı" şeklindeki düzenlemeyle, diğer milletlere mensup halkların ülkenin kuruluşunda "yok hükmünde" sayıldığı belirtildi.

Düzenlemede ayrıca "Rusya Federasyonu'nun topraklarının yabancılaştırılmasını amaçlayan eylemlere ve bu tür eylemlere çağrı yapılmasına izin verilemez" maddesi yer alıyor.