HABERRUS - Türkiye'nin, Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemi konusunda Erdoğan-Biden görüşmesi sonrası bir karar verme aşamasında olduğu izlenimi güçleniyor.

Aylardır beklenen Biden-Erdoğan görüşmesinin ardından ABD’nin söyleminde bir yumuşama olmaması ve Erdoğan’ın ardından Biden’in Putin ile yapacağı ikili görüşmede küresel ve bölgesel konuların ele alınacak olması, Türkiye’nin iki süper güç arasında sıkışmış politikasını daha uzun sürdüremeyeceği ver artık bir yol ayrımına geldiği anlaşılıyor.

Erdoğan rejiminin karşı karşıya kaldığı bu yol ayrımında en önemli sorun Rusya’dan alınan S-400’ler sorunu.

NATO zirvesi öncesi ABD’ye yakınlaşmak için Rus askeri uzmanların Türkiye'den gönderildi iddiasıyla yeniden tartışmaya açılan ancak Rusya’nın Çavuşoğlunun bu iddialarını yalanlamasıyla Erdoğan rejiminin ‘ben vazgeçtim, S-400’lerden kurtuluyorum’ demesine Rusya’nın öyle kolay sineye çekmeyeceği anlamına da geliyor.

Rusya'nın iddiaları reddetmesi Erdoğan-Biden görüşmesi sonrası ABD’nin S-400 konusunda hiç taviz vermemesi ilerleyen aylarda konunun daha da ısınacağı ve Türkiye'nin bir karar verme aşamasında olduğu izlenimini güçlendiriyor.

Türkiye, S-400 füze savunma sistemine sahip olan ilk NATO üyesi olarak uzun süredir Türkiye-ABD ve NATO arasında krize neden oluyor.

Son yapılan NATO üye ülkeleri toplantısında da açıkça dile getirilen, NATO’nun bir alyans, üye ülkeler topluluğu olduğu ve kendisine göre kurallarının bulunduğu üye ülkelerin bu kurallara uymakla yükümlü olduğu bir kez daha vurgulandı.

2016 yılında yaşanan hain darbe girişimi sonrası Batı’dan uzaklaşan Erdoğan rejimi, soluğu Rusya ve Çin’in yanında almış, iç kamuoyunu da bu şekilde yapılan yayınlarla S-400 alma kararının doğruluğuna inandırmıştı. Ancak Erdoğan rejimi her geçen gün daha da güç kaybederek ekonomide yaşanan daralmayla birlikte yönünü yeniden Batıya dönmek istese de zamanında iç politikada yükseltilen batı karşıtlığı ve kurulan farklı ittifaklar Erdoğan’ın elini kolunu bağlıyor.

Anlaşmanın detayları gizleniyor

Ayrıca, Türkiye’nin Rusya'dan S-400 füze savunma sistemi satın almasına yönelik anlaşma, "ülke güvenliği" gerekçe gösterilerek gizli tutuluyor. Bu nedenle anlaşmada, Türkiye'nin şart koştuğu ortak üretim ve teknoloji transferine dair hangi maddelerin olduğu bilinmiyor.

ABD ve diğer başka NATO üyeleri, bu anlaşmaya iki açıdan karşı çıkıyor.

İlk olarak askeri açıdan. Bu sistemin NATO sistemleriyle uyumlu olmayacağı ve bunun da pratikte bazı sıkıntıları beraberinde getirebileceği uyarıları yapılıyor. Uzmanlar, NATO'nun birbirine entegre hava savunma sisteminin bulunduğunu ve Türkiye'nin S-400'ü satın almasının maliyet, nitelik ve teknoloji transferi gibi birçok teknik sorunu beraberinde getirebileceğini ifade ediyor. Ayrıca, NATO sistemleriyle ilgili bazı teknik detayların Rusya'nın; Rusya'nın savunma sistemiyle ilgili bazı bilgilerin de NATO'nun eline geçmesinden endişe ediliyor.

İkinci, üçüncü bir ülkeye satışı Rusya’nın izni olmadan imkansız

Rusya, Türkiye'nin aldığı S-400 hava savunma sisteminin NATO ve ABD ile yaşanan sorunlar sonucu Türkiye tarafından üçüncü bir ülkeye satışının varılan anlaşma gereği Rusya'nın izni olmadan Türkiye tarafından gerçekleştirilemeyeceğini kesin ve net bir şekilde açıkladı.

Hatta Rusya'nın Ankara büyükelçisi Yerhov, Türkiye S-400'leri aktive etmezse Rusya ne der? sorusuna adeta dalga geçer gibi bir yanıt verdi.

‘Biz satış yaptık. Sizden parayı aldım, aracı verdim. Araç sizin. İster plaja gidin, ister patates taşıyın, isterseniz üstüne makineli tüfek monte edin savaşa katılın,onu garajda saklamak sizin doğal hakkınız.'

Sonuç olarak, başta ABD olmak üzere NATO ülelerinin direk ve dolaylı baskıları ve uygulanan ağır yaptırımlar, Türkiye'nin satın aldığı S-400'leri kutusundan çıkarıp aktive etmesine mani oldu.

Şimdi son günlerde yaşanan üçüncü bir ülkeye gönderilmesi, yada depoya kaldırılması fikri bir çok uzman tarafından da uygulanabilir olarak görülüyor ancak burda da Rusya’nın alacağı kararlar çok önemli.

Bazı Rus basınına yansıyan haberlerde, ABD'nin Türkiye'nin S-400'lerden kurtulması karşılığında 10 milyar dolar krediye onay vereceği iddiaları da yapılıyor.

Ancak Rusya'da bu konuda kafalar rahat. Çünkü Ankara'nın Moskova'nın izni olmadan S-400'leri satması yada üçüncü bir ülkeye devretme hakkının olup olmadığı tartışılmıyor bile.

Çünkü anlaşma siyah beyaz ayrımı kadar net! Ankara'nın böyle bir hakkı yok. Moskova ile yapılan sözleşme gereği S-400'ün üçüncü ülkelere devredilmesi yada satılması yasak.

İşte bu noktada Rus uzmanlar, ya Erdoğan ABD'ye daha fazla direnmezse ve bu anlaşmaya rağmen Rus sistemleriyle pazarlık etmeye karar verirse ne olacak sorusunu gündeme getiriyor.

S-400 radarları F35’leri çok net tespit edebiliyor

Öyle bir ihtimalde Türkiye, Rusya'nın gözünde güvenilir askeri ortak statüsünü kaybedecek. Geçen yıl Kasım ayında, Türkler ve Amerikalı askeri uzmanlardan oluşan bir ekibin S-400'ün ABD F-35 avcı uçaklarını tespit edip edemediğini araştırdığı basına yansıdı. Bu durum Rusya'da ciddi rahatsızlık oluştudu.

Ancak aynı zamanda da S-400'lerin gücünü de bir kez daha teyit etmiş oldu.

Rus basını, Türk ve ABD'li uzmanların araştırması sonucu S-400'lerin radarında, övülen ABD uçağı F-35'lerin bir arabanın ön camına yapışmış bir sinek gibi ben göründüğünü iddia etti.

Rus uzmanlar, ABD yönetiminin Türkiye üzerinde bu kadar baskı yapmasının bir sebebinin de bu radarlar olduğu yorumunu yapıyor.

Öte yandan eğer Türkiye, S-400'leri ABD'ye veya üçüncü bir ülkeye Rusya'nın izni olmadan satar veya devrederse, Rusya kuşkusuz uluslararası bir dava açar ve Ankara'ya büyük bir ceza verilmesini sağlar.

Ayrıca başka sonuçların olacağı göz ardı edilemez. Rusya kendisine yapılmış bir ikinci "ihanet" olarak görür ve Türk malları için Rusya pazarı ve aynı zamanda Ruslar için Türk sahilleri mazi olur.

Putin-Biden görüşmesinde S-400 konusunun gündeme gelmesi muhtemel, belki de başta ABD olmak üzere NATO, Türkiye gibi bir üyesini tamamen kaybetmemek için Erdoğan’ın yerine Putin ile Türkiye pazarlığına oturabilir ve Putin’in Erdoğan’a S-400’leri ikinci bir ülkeye satmasına izin vermesini rica edebilir. Tabi tüm bu pazarlıklar sonucunda Putin’in nasıl bir oyun kuracağı bilinmiyor.

Belkide günün sonunda eldeki S-400’lerden kurtulmak isteyen Erdoğan Rejimi daha önce taahhüt ettiği ikinci batarya S-400’leri de almak zorunda kalabilir.