Elektrikli Scooter Satışları Düşüşte: Kiralama Hizmetleri Öne Çıkıyor

HABERRUS- Rusya’da elektrikli scooter satışları 2023 yılı sonunda %25 oranında azaldı. Uzmanlar, bu düşüşün başlıca nedenleri olarak pazarın doygunluğa ulaşması, kiralama hizmetlerinin yaygınlaşması, yasal düzenlemeler ve artan kazaları gösteriyor.

Finansal veri operatörü “Platforma OFD” bünyesindeki “Çek İndeksi” verilerine göre, 2024 yılında elektrikli scooter satın alma işlemleri %24 azaldı, ortalama harcama ise %6 düşerek 13,2 bin rubleye geriledi.

T-Data verilerine göre, fiziksel mağazalardaki satış işlemleri %26 azalırken, gelirler %8 düştü. Önde gelen e-ticaret platformları Ozon, Wildberries ve Yandex Market üzerinden yapılan satışlar %36 azalarak 20,2 bin adede düştü. Bu durum, elektrikli scooter satıcılarının toplam gelirlerinde %47,7’lik bir düşüşe neden oldu ve 503,8 milyon rubleye geriledi.

Kiralama Hizmetlerine Talep Arttı

Elektrikli scooter kiralama hizmetlerinin (kicksharing) yükselişi, bireysel satın alımlara olan ilgiyi azalttı. Moneyplace analisti Anastasia Romanova, kullanıcıların artık kendi scooterlarını satın almak yerine kiralamayı tercih ettiğini belirtiyor. “Çek İndeksi” verilerine göre, 2024 yılında kiralama işlemleri %22 artarken, ortalama kiralama ücreti %13 yükselerek 299 rubleye çıktı.

Moskova Belediyesi’nin verilerine göre, 2024 sezonunda şehirde 70 milyon scooter yolculuğu gerçekleştirildi, bu oran bir önceki yıla kıyasla %9 artış gösterdi. Özellikle metro, banliyö tren hatları (MCD) ve diğer toplu taşıma merkezlerine entegre kullanım sayesinde kiralama hizmetleri daha cazip hale geliyor. MTS Urent CEO’su Ivan Turinge, kiralama hizmetlerinin büyük şehirlerden çıkıp 100 bin nüfusun üzerindeki bölgelere yayılmasının sektörü büyüttüğünü vurguluyor.

Pazar Liderleri Filosunu Büyüttü

Büyüyen kiralama pazarına bağlı olarak, büyük kicksharing firmaları da filolarını genişletti:

•   Yandex Scooter: 2024 yılında scooter sayısını %15 artırarak 65 bine çıkardı.
•   MTS Urent: Filosunu 1,5 kat büyüterek 150 bine çıkardı.
•   Whoosh: Scooter sayısını %43 artırarak 214,2 bine çıkardı.

Pazarın Doygunluğu ve Yasal Düzenlemeler Etkili Oldu

Elektrikli scooter piyasasında 2020-2022 yılları arasında 540 bin cihaz satıldı ve pazar hızla doygunluğa ulaştı. “Çek İndeksi” yöneticisi Leonid Simakov, sektörün ilk yıllarda büyük bir büyüme kaydettiğini, ancak artık doygunluk nedeniyle satışların düşüşe geçtiğini belirtiyor.

Diğer yandan, 2023 yılında yürürlüğe giren yasal düzenlemeler de satışları olumsuz etkiledi. Elektrikli scooterlar artık Rusya’daki Trafik Kuralları’nda (PDD) resmi bir statü kazandı ve kullanıcılar sürücü olarak kabul edilmeye başladı. Bu durum özellikle çocukları için scooter almak isteyen ebeveynlerin kararlarını değiştirdi. Ayrıca, alkollü scooter kullanımına 45 bin ruble para cezası ve ehliyet varsa 1,5-2 yıl men cezası getirilmesi, bireysel satın alımlara yönelik ilgiyi azalttı.

Kazalar Artıyor

Trafik kazalarındaki artış da kullanıcıları caydıran bir diğer unsur. Rusya İçişleri Bakanlığı Bilimsel Trafik Güvenliği Merkezi’nin raporuna göre, 2024 yılının ilk dokuz ayında elektrikli scooterlarla 3.890 trafik kazası yaşandı ve bu oran %47,2 arttı. Özellikle kiralık scooterların dahil olduğu kazalar toplam kazaların %66’sını oluşturuyor ve bu oran yıllık bazda 14,2 puan arttı.

Elektrikli scooter pazarı, bireysel satın alımlardan kiralamaya doğru kaymaya devam ederken, gelecekte sektörün daha fazla düzenlemeyle karşılaşması bekleniyor.