Gözaltına Alınan Gagavuzya Başkanı Moskova ve Ankara’dan Yardım İstedi

HABERRUS- Yevgeniya Gutsul, Rusya ve Türkiye liderlerinden kendisini ve özerkliği korumalarını istedi.

Moldova’nın Gagavuz Özerk Bölgesi Başkanı Yevgeniya Gutsul, Rusya ve Türkiye Cumhurbaşkanlarına resmi çağrıda bulunarak, özgürlüğüne kavuşması ve Gagavuzya’nın korunması için yardım istedi.

Daha önce Gutsul, 2023 seçim kampanyasının yasadışı finansmanı ile ilgili bir ceza soruşturması kapsamında Kişinev Havalimanı’nda gözaltına alınmıştı. Savcılar, Gutsul’un tutuklanmasını talep ediyor.

Gözaltında bulunan Gutsul, avukatları aracılığıyla Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a resmi çağrılar gönderdi.

Putin’den, Moldova yetkililerine diplomatik, siyasi ve hukuki baskı uygulanarak serbest bırakılması için destek talep etti.

Erdoğan’a ise Gagavuz halkının korunması ve özerkliğin kaybedilmemesi için yardım çağrısında bulundu.

Kremlin, Gutsul’un gözaltına alınmasını kınayarak Kişinev’in bu tür yöntemlerden vazgeçmesi gerektiğini belirtti. Ankara’dan henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Gözaltı Süreci ve Suçlamalar

Yevgeniya Gutsul, 25 Mart’ta Kişinev Havalimanı’nda İstanbul’a gitmek üzereyken gözaltına alındı. Moldova Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Merkezi, Gutsul’un yasadışı seçim finansmanı, sahte belge düzenleme ve mali usulsüzlük gibi suçlardan soruşturulduğunu açıkladı.

Savcılık, Gutsul’un seçim kampanyası sırasında yaklaşık 370 bin Moldov leyi (yaklaşık 20 bin dolar) yasa dışı kaynaklardan aldığını iddia ediyor.

Ayrıca, 2019-2022 yılları arasında Rusya’dan Moldova’ya yasa dışı para sokarak Şor Partisi’nin finansmanına katkıda bulunduğu iddiası var. Gutsul, suçlamaları reddediyor ve soruşturmayı siyasi baskı olarak görüyor.

Gagavuzya’da Protestolar

Gutsul’un gözaltına alınması, Gagavuzya’da geniş çaplı tepkilere neden oldu. Gagavuzya Halk Meclisi, 26 Mart’ta olağanüstü toplantı düzenleyerek, Gutsul’un derhal serbest bırakılmasını ve Moldova hükümetinin “siyasi baskılara son vermesini” talep etti.

Bu süreçte, Komrat’ta Gutsul’a destek gösterileri düzenlendi. Protestocular, Kişinev hükümetini Gagavuzya’nın özerkliğini tehdit etmekle suçladı. Gösteriler daha sonra büyük bir yürüyüşe dönüştü.

Siyasi Arka Plan ve Gagavuzya-Kişinev Gerginliği

Gagavuzya ve Moldova merkezi hükümeti arasındaki gerilim 2000’li yıllardan beri devam ediyor. Kişinev, Avrupa Birliği ile entegrasyonu desteklerken, Gagavuzya ise Rusya ile yakın ilişkiler kurmayı savunuyor.

2014 yılında yapılan referandumda Gagavuz halkının %98’i Avrupa Birliği ile entegrasyona karşı oy kullandı. 2023 yılında Yevgeniya Gutsul, Rusya yanlısı Şor Partisi’nin adayı olarak seçimleri kazandı, ancak Moldova hükümeti seçim sonuçlarını tanımadı.

Moldova hükümeti, Kasım 2024’te yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Maia Sandu’nun ikinci kez seçilmesini kabul etmeyen Gagavuzya’nın özerkliğini kaldırmaya çalıştığını öne sürüyor. Gutsul’un gözaltına alınması, Kişinev’in Gagavuzya üzerindeki kontrolünü artırma girişimi olarak değerlendiriliyor.

Gelişmelerin, 2025’te yapılması planlanan Moldova parlamento seçimleri öncesinde Gagavuzya’nın siyasi geleceği açısından kritik bir dönemeç olduğu belirtiliyor.