NATO'nun Lahey Bildirisinde Rusya'ya Yönelik Dil Yumuşatıldı MI?
HABERRUS - NATO'nun Lahey'de düzenlenen zirvesinin ardından yayınlanan ortak bildiride dikkat çekici değişiklikler göze çarpıyor.
The Telegraph'ın ele geçirdiği belgelere göre, ittifak bu yılki metinde Rusya'ya yönelik sert ifadeleri büyük ölçüde yumuşatarak geçmiş yıllardan farklı bir dil benimsedi.
2023 ve 2024 bildirilerinde yer alan "Rusya'nın tam ölçekli işgali" gibi suçlayıcı ifadeler bu yılki metinde yer almazken, Ukrayna'ya desteğin süreceği mesajı daha ölçülü bir üslupla verildi.
Bildirinin Öne Çıkan Maddeleri
Metinde, "müttefiklerin Ukrayna'ya desteğin değişmez olduğunu teyit ettikleri" belirtilirken, bu desteğin "doğrudan savunma katkılarını" içereceği ifade edildi.
Rusya ise "Avrupa-Atlantik güvenliğine yönelik uzun vadeli tehdit" olarak tanımlandı.
Bu ifadeler, geçen yıl 5.000 kelimeyi bulan Washington zirvesi bildirisine kıyasla oldukça kısa tutularak sadece 400 kelimeyle sınırlandırıldı.
Savunma Harcamalarında Dev Adım
Zirvenin en somut çıktısı, NATO üyelerinin savunma harcamalarını 2035 yılına kadar GSYİH'nin %5'ine çıkarma taahhüdü oldu. Bu kapsamda üyeler, Washington Antlaşması'nın 3. maddesine uygun olarak hem bireysel hem de kolektif savunma yatırımlarını artıracak.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'nin önerisi doğrultusunda, mevcut %2'lik hedefin %3.5'e çıkarılması ve ek %1.5'lik kısmın askeri altyapı yatırımlarına ayrılması planlanıyor.
Trump Etkisi ve Diplomatik Manevralar
Kaynaklar, bildirinin bu şekilde kısa tutulmasının ABD Başkanı Donald Trump'ı memnun etmeye yönelik stratejik bir tercih olduğunu belirtiyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin Rusya'yı kınamaya yönelik ısrarlı taleplerine rağmen, Trump'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le olası barış görüşmelerini sekteye uğratmamak adına sert ifadelerin çıkarılmasını istediği öğrenildi.
Rus yetkililer, Batı'nın Ukrayna'ya askeri yardımlarının çatışmayı uzattığı görüşünü yinelerken, Putin'in NATO ülkelerine yönelik savaş niyetinin bulunmadığını vurguladığı açıklamaları hatırlatıldı.
Türkiye'de Buluşma Kararı
Bildiride dikkat çeken bir diğer husus, 2026 yılındaki NATO zirvesinin Türkiye'de düzenleneceğinin açıklanması oldu.
Hollanda'nın ev sahipliğindeki Lahey zirvesinin ardından, Türkiye'nin gelecek yılki buluşmaya hazırlandığı belirtildi. Bu karar, Türkiye'nin ittifak içindeki stratejik konumunun bir kez daha teyit edilmesi olarak yorumlandı.
Analistlerin Değerlendirmeleri
Güvenlik uzmanları, NATO'nun bu yılki bildirisindeki dil değişikliğini çok boyutlu okumak gerektiğini belirtiyor. Bazı analistler bunu Trump'ın barışçıl girişimlere verdiği önceliğin yansıması olarak görürken, diğerleri ittifakın Rusya'yla doğrudan çatışma riskini minimize etme stratejisi olarak değerlendiriyor.
Savunma harcamalarındaki %5'lik hedefin ise Soğuk Savaş sonrası dönemin en iddialı askeri yatırım planı olduğu vurgulanıyor.