HABERRUS - ABD ile Belarus (Beyaz Rusya) arasında uzun süredir gergin olan ilişkiler yerini ılımlı havaya bıraktı. Belarus'un aralarında 15 yabancı mahkumun da olduğu toplam 52 mahkumu serbest bırakmasına karşılık ABD Belarus'a uyguladığı yaptırımları kısmen kaldırdı.

ABD Başkanı’nın temsilcisi John Cole, 11 Eylül 2024 tarihinde Beyaz Rusya Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko ile Minsk’te bir araya geldi.

Görüşmeler, son derece verimli geçti ve iki taraf arasında önemli anlaşmalara varıldı.

Beyaz Rusya, 52 siyasi mahkumun serbest bırakılması karşılığında, ABD’den kısmi yaptırım kaldırılması talebinde bulundu.

ABD ise, bu talebe yanıt olarak, Beyaz Rusya’nın ulusal havayolu şirketi Belavia’ya uygulanan yaptırımları kaldırdı.

Tarafların Üzerinde Anlaştığı Konular

1. 52 Siyasi Mahkumun Serbest Bırakılması

Belarus, en büyük siyasi mahkum serbest bırakma dalgasını gerçekleştirdi. Serbest bırakılanlar arasında Litvanya, Birleşik Krallık, Letonya, Polonya, Almanya ve Fransa vatandaşları bulunuyor.

Reuters’ın aktardığına göre, serbest bırakılanlar arasında Avrupa Birliği kurumlarında çalışan bir personel de yer alıyor.

2. Belavia’ya Uygulanan Yaptırımların Kaldırılması

ABD, Beyaz Rusya’nın ulusal havayolu şirketi Belavia’ya uygulanan yaptırımları kaldırdı. Bu kararla birlikte, Belavia uçakları için yedek parça tedariki ve bakım hizmetleri alabilecek. Özellikle Boeing uçakları için gerekli bileşenlerin temini kolaylaşacak.

3. İlişkilerin Normalleştirilmesi ve Ekonomik İş Birliği

John Cole, görüşmelerde asıl hedefin, Belarus ile ABD arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi ve ekonomik-politik iş birliğinin güçlendirilmesi olduğunu belirtti.

Taraflar, ekonomik ilişkilerin derinleştirilmesi konusunda mutabık kaldı.

4. Daha Fazla Mahkumun Serbest Bırakılması İçin "Büyük Anlaşma"

Lukaşenko, ABD Başkanı Donald Trump’ın, serbest bırakılan mahkumları kabul etmeye hazır olduğunu belirterek, "Trump’ın sevdiği gibi, büyük bir anlaşma yapalım" dedi. Bu çerçevede, daha fazla mahkumun serbest bırakılması için yeni müzakerelerin sürdürülmesi kararlaştırıldı.

5. Minsk’teki ABD Büyükelçiliği’nin Yeniden Açılması

John Cole, Beyaz Saray yönetiminin, Minsk’te tam teşkilatlı bir ABD Büyükelçiliği’nin yeniden açılmasını istediğini belirtti. Cole, bu konunun "yakın gelecekte" çözüleceğini ifade etti.

6. Belarus'a Uygulanan Yaptırımların Kaldırılması Süreci

Cole, görüşmeler sonrasında Avrupa Birliği’nin de ABD’nin izinden giderek Belarus'a uygulanan yaptırımları yumuşatacağını umduğunu söyledi. Yaptırımların kaldırılması konusunda çalışmaların devam edeceği vurgulandı.

Görüşmelerin Atmosferi ve Sembolik Jestler

Görüşme sırasında John Cole, Trump çifti adına Lukaşenko’ya bir tebrik mektubu sundu. Mektupta, Lukaşenko’nun sağlığı ve refahı için dua edildiği belirtildi.

Cole, bu mektubu "kişisel dostluğun nadir bir jesti" olarak nitelendirdi. Ayrıca, Lukaşenko’ya Beyaz Saray’ın resmedildiği bir çift kravat iğnesi hediye edildi.

Lukaşenko da, bu jestlere "borçlu kalmayacağı" sözünü verdi.

Beyaz Rusya-ABD İlişkilerinde Yeni Bir Dönem

John Cole, Lukaşenko’nun değişime açık olduğunu hissettiğini belirtti. Ancak, Cole, bu tür değişikliklerin bir anda gerçekleşemeyeceğini de ekledi.

Bu görüşmeler, Beyaz Rusya ve ABD arasındaki ilişkilerin normalleşmesi yönünde atılmış önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Siyasi mahkumların serbest bırakılması, yaptırımların kaldırılması ve ekonomik iş birliğinin güçlendirilmesi, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin yeniden canlanması için kritik öneme sahip.

Bu gelişmeler, Beyaz Rusya’nın uluslararası arenadaki konumunu güçlendirebilir ve Batı ile ilişkilerinde yeni bir dönemin başlangıcı olabilir.