Sovyet Ordusu’nun karaborsaya düşen gizli haritaları
HABERRUS – Sovyetler Birliği’nin dağılmaya başladığı günlerde Birliğin dağılmasını fırsat bilen bazı subaylar, Sovyet Ordusu’na ait bir çok silah ve mühimmatın yanı sıra yıllarca gizli arşivlenmiş bilgi ve belgeleleri de Batılı devletlere ve özel şirketlere yasadışı yollardan sattılar.
Bunlar arasında Sovyet Ordusunca Zenith casus uyduları kullanılarak ve yüzlerce uzman insanın çalışmalarıyla oluşturulan vagonlar dolusu gizli haritalar bulunuyor.
Dünyanın en net haritaları olan gizli Sovyet haritalarında Dünya üzerindeki her şehrin çok detaylı bilgilerini bulmak mümkün.
Chicago Gölü'nün Sovyet ve Amerikan haritaları. Daha ayrıntılı olarak Sovyet. KENT LEE / DOĞU GÖRÜNÜM JEOSPATİAL; USGS
Yıl 1989, yer Tallinn yakınlarındaki helikopter pisti. Alıcı bir bavul dolusu para ile geliyor. Onu eli silahlı Sovyet askerleri karşılıyor.
Perestroyka ve açıklık yıllarında Sovyetler Birliği dağılıyor. Sovyet Ordusu’da dağılıyor. Sovyet komutanları ellerinden gelen her şeyi satıyorlar.
Eli silahlı Sovyet komutanı, kimliği belirsiz kişiye bavullar dolusu binlerce Sovyet Haritalarını satıyor. Dünya üzerindeki tüm Kıta, ülke ve eyalatlerin yanı sıra tüm şehir ve kasabaların detaylandırılmış, sınıflandırılmış haritalarını.
Haritalar o kadar detaylı hazırlanmış ki, bu haritalarda, kendi eyalet veya şehir haritalarında bile olmayan kesin veriler belirtilmiş. Mesela şehirlerdeki köprülerin taşıma kapasitesi, bina seviyeleri, yol genişlikleri, tesis türleri vb.
Estonya'daki Sovyet ordusundan Gizli Haritaları satın alan Omnimap şirketinin temsilcisi bu türden tek "Harita avcısı" değildi.
Harita avcıları, Sovyetler Birliği’nin çöküşü sırasında gizli Sovyet haritalarını satın aldılar ve bunları hükümetlere, devlet kurumlarına ve ordulara yeniden sattılar.
Omnimap daha sonra bir milyondan fazla gizli Sovyet Haritası satın aldı. Bu haritaların büyük bir kısmı şimdi ABD’deki Stanford, Teksas vb.üniversitelerinde saklanıyor.
Gizli Haritaların bir kısmı, Letonya'da 2000'li yıllarda bir mağazadan satın alındı.
Letonya’da bu haritaları satan mağaza sahibi, eski Soyet Ordusunda görevli bir subay. Görev yaptığı dönemde gizli haritalara erişimi var. SSCB'nin çöküşü ve birliklerin geri çekilmesiyle tüm haritaların imha edilmesi emredilmiş. Ancak o ve meslektaşları birkaç vagon haritayı saklamayı ve daha sonra bir mağaza kurmayı başarmışlar.
San Francisco Sovyet haritası, 1980. KENT LEE / DOĞU GÖRÜNÜMÜ GEOSPATYA
Sovyet haritaları sivil kullanıma yönelik ve askeri olarak iki farklı şekilde düzenleniyordu.
Sivil kullanıma yönelik haritalar daha az detaylı ve kullanışsız olurken, askeri haritalar çok daha detaylı ve o döneme gore çok fazla gizli bilgiye sahipti.
Pentagon'u gösteren haritanın bir kısmı. KENT LEE / DOĞU GÖRÜNÜM JEOSPATYAL
Mesela İngiliz haritalarından daha doğru olan İngiltere'nin Sovyet haritaları, İngiliz haritalarında gizlenmiş nesneleri gösteriyordu. Denizaltıların yapıldığı tersaneleri, köprüleri, yolları belirtiliyordu.
Artık günümüzde cep telefonunuzun yardımıyla herhangi bir ülkedeki herhangi bir sokağı görüntüleyebilirsiniz ancak o zamanlar kağıt haritalar olmadan bu neredeyse imkansızdı.
Verilerin on binlerce topograf ve haritacı tarafından toplandığı ve yüzlerce haritacı tarafından işlendiği tahmin edilmektedir.
San Diego'nun Sovyet ve Amerikan haritalarının karşılaştırılması. 1980 yılı. KENT LEE / DOĞU GÖRÜNÜM JEOSPATİAL; USGS
1962'de çalışmaya başlayan Zenith casus uyduları kullanılarak birçok bilgi elde edildi ve Sovyet haritaları yıllar içinde bu bilgi ve belgelerle oluşturuldu.
Bazı yabancı uzmanlar, gizli Sovyet haritalarının işgal için yapılmadığına inanıyor.
Haritalar durakları, eczaneleri, polis merkezlerini vb. gösteriyor. Mesela Afganistan'a giren Amerikan ordusu, bu bölgelerin Sovyet gizli haritalarını satın aldı. Telekomünikasyon şirketleri, Afrika'da hücresel ağlar kurarken Sovyet haritalarından satın aldı ve onlardan yararlandı.
Tallinn sivil ve askeri haritası.
Maceracı seyahat şirketleri, kaşifler, arkeologlar - Sovyet haritalarını kullanmak isteyen birçok kişi var.
Ancak Rusya'da bu haritacılık hala tehlikeli bir konu.
Yakın zamanda bir harita uzmanı gizli kalması gereken bilgileri Batı’ya sızdırmaktan mahkum edildi. (Kaynak: Yandex-Zen, Записки дикого туриста)