Rusya'da Müslüman film festivali başladı, Türkiye'den 'Can' büyük ödül için yarışacak
Rusya’nın Tataristan Özerk Cumhuriyeti’nin başkenti Kazan’da düzenlenen 9. Kazan Uluslararası Müslüman Sinema Festivali önceki gün başladı. Dinlerin ve kültürlerin kardeşliğine vurgu yapılan festivale 54 ülkeden 450 film başvurdu. Türkiye’den ise Raşit Çelikezer’in yönettiği ‘Can’ büyük ödül için yarışacak.
Sinemayla ilgili olanlar, Türkiye’deki festivallerin o ağdalı açılış ve kapanış törenlerini az çok bilir. Gösteriş ve ‘kitsch’lik birbiriyle yarışır. Her törende izleyiciye illallah dedirten amatörlükleri ve aksaklıkları ise hiç saymayalım. İster ikinci yılında taze bir festival olsun, ister yarım asrı deviren bir festival, bu durum hiç değişmiyor. Bütün bunlar, ‘sinema aşkına’ sineye çekilebilir fakat o protokol konuşmaları yok mu? Festival boyunca neredeyse hiçbir filmi izlemeyen, hiçbir etkinliğe katılmayan protokol erbabı, açılış ve kapanış törenlerindeki ‘ulusa sesleniş’ konuşmalarıyla hâzirunu bir sabır taşına çevirir. Ayrıca, ‘Kamber’i de eksik değildir bizim festivallerin. Her dönem illaki güncel ya da politik bir malzeme bulunur, festivali ‘sabote’ etmek için. Bazen ‘ünlü’ bir sanatçının sayıklamaları, bazen de halkın bağrından kopup gelen protestolar da festivallerimizin vazgeçilmezidir.
Kazan’daki film festivalinde bunların hiçbiri yoktu. Rusya’nın Tataristan Özerk Cum-huriyeti’nin başkenti Kazan’da bu yıl 9. kez düzenlenen Kazan Uluslararası Müslüman Sinema Festivali, protokolden azâde, sakin ama coşkulu bir açılış yaptı. Protokol yok dediysek, festival ‘sahipsiz’ de değil! Zira festivalin başkanı Rusya Başmüftüsü Şeyh Ravil Gaynutdin. Başmüftü, önceki yıllarda olduğu gibi siyah cübbesi ve sarığıyla kırmızı halıda yürüdü ve ‘Besmele’ çekerek dualarla açtı festivali. Gaynutdin, Kur’an’dan âyetlerle bezediği konuşmasında, kültürlerin diyaloğuna vurgu yaptı. Zaten festivalin sloganı ‘Kültürlerin diyaloğu ile diyalog kültürünü oluşturmak.’ Tataristan Kültür Bakanlığı ile Kazan yerel yönetiminin de festivalin ana destekçilerinden olduğunu not düşelim.
MÜSLÜMAN AMA KENDİNE MÜSLÜMAN DEĞİL!
Önceki akşam Kazan’daki Piramit Kültür Merkezi ve Konser Salonu’nda yapılan açılış töreninde festival programının her bölümüne özel ayrı bir tema ile halk danslarından değişik koreografiler sergilendi. Festivale bu yıl 54 ülkeden 450 film başvuru yaptı. Her ne kadar festivalin adında ‘Müslüman Sinema’ ifadesi olsa da, Kazan Film Festivali, ‘kendine Müslüman’ bir festival değil. Müslüman ülkeler için istediği diyalog kültürünü diğer ülkeler için de istemesini biliyor. Açılış töreninde konuk ülkelerin bayrakları resmigeçit yaparken ABD’den İran’a, Türkiye’den Sırbistan’a, Kırgızistan’dan Rusya’ya kadar toplam 54 ülkenin renkleri sahnedeydi.
Kazan Film Festivali’nde uzun metraj, kısa metraj, belgesel ve animasyon film dallarında yarışma düzenleniyor. Rus sinema sektörünün ünlü yapımcılarından Karen Şahnazarov’un başkanlığını yaptığı uluslararası jüri, bütün dallarda filmleri izleyip ödülleri belirleyecek. Jüride, ‘Hâmun’ ve ‘İnek’ gibi filmleriyle tanıdığımız İranlı usta yönetmen Daryuş Mehrcuyi (Dariush Mehrjui) de bulunuyor. Festivalin ana yarışma bölümü olan uzun metraj dalında Türkiye’den bir film var. Raşit Çelikezer’in yönettiği ‘Can’, Kazan’da büyük ödül için yarışacak. Selen Uçer ve Serdar Orçin’in başrolleri paylaştığı film, geçtiğimiz yıl Altın Portakal’da Halk Jürisi ödülü almış, sonrasında katıldığı Sundance Film Festivali’nde Jüri Özel Ödülü ile FIPRESCI ödüllerini kazanarak sürpriz yapmıştı. Bir anne-oğul arasında geçen dokunaklı hikâyesiyle Can, Kazan’dan da ödülle dönebilir. Ancak, Sırbistan yapımı ‘Daireler / Circles’, yarışmadaki rakiplerini zorlayacak bir film. Festivalin ikinci Türk filmi ise kısa metraj bölümünde yer alan ‘Üstümüzden Bulut Geçti’. 23 yaşındaki genç yönetmen Yaşar Arif Karagülle imzalı 15 dakikalık film, Çernobil faciasının Karadeniz insanı üzerindeki yıkıcı etkinin yıllar sonra bile nasıl devam ettiğini anlatıyor.