Rusya’nın 18 yıllık hayali gerçekleşti; DTÖ’ye resmen kabul edildi
Rusya 18 yıl önce üyelik için başvurduğu Dünya Ticaret Örgütü’ne resmen kabul edildi. Cenevre’de toplanan DTÖ Bakanlar Konferansı’nda Rusya DTÖ’ye 155. üye ülke olarak katıldı. Rusya’nın DTÖ üyeliği gümrük vergilerinin uluslararası standartlara çekilmesini öngörürken, Rusya ve Türkiye arasında belirlenen 100 milyar dolarlık ticaret hacminin yakalanmasında önemli bir katkı sağlaması bekleniyor.
Rusya’nın DTÖ üyeliğine kabülü ile ilgili açıklamayı Nijerya Ticaret Bakanı Olusegun Olutoyin Aganga ilan etti. Rusya’nın örtgüt üyeliğine girişle ilgili protokolü Rusya Ekonomi Bakanı Elvira Nabiullina ve DTÖ Genel Direktörü Pascal Lamy imzaladı.
Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev Cenevre’ye gönderdiği mesajında, “Uzun ve kompleks müzakerelerin sonunda Rusya ve onun gelecekteki ortakları açısından elde edilen sonuç çok güzel” dedi. Rusya parlamentosunun altı ay içinde protokolü onaylaması gerekiyor. Protokolün onaylanmasından 30 gün sonra da anlaşma yürürlüğe girmiş olacak.
Rusya’nın 1,9 trilyon doları bulan gayri safi milli hasılası ile Çin’in ardından örgüte katılan en büyük ekonomilerden biri olarak görülüyor. Rusya’nın katılımı ile birlikte örgüt dünya ticaretinin yüzde 92’sini kontrol eder hale geldi.
Rusya’nın DTÖ üyeliğinin en büyük destekçilerinden olan Türkiye, ikili ticaret hacminin önemli oranda artmasını bekliyor. Türkiye Ekonomi Bakanlığı tahminlerine göre Rusya’ya üyelik ilk beş yılda ortalama yüzde 0,5 ila yüzde 1 arasında artı büyüme kazandıracak. Uzmanlara göre ise uzun vadede DTÖ üyeliği Rusya’ya toplamda yüzde 10-15 artı büyüme katkısı sağlayacak.
Rusya piyasasına girmek isteyen Türk şirketler acele etmeli
Rusya Federasyonu’nun DTÖ üyeliğine kabulü ile ilgili gelişmeleri değerlendiren Rus-Türk İş Adamları Derneği Başkanı (RUTİD) Esad Sarı Rusya ile iş yapan firmalar açısından daha şeffaf ve öngörülebilir bir ticaret yapısının oluşacağını ve ticaretin daha serbest hale geleceğini söyledi. Sarı, “İthalat ve ihracat üzerindeki kısıtlamalar kaldırılıyor. Tarifeler azaltılıyor. Artık DTÖ’nün ortaya koyduğu kurallar hakim olacak. Tüm bunları göz önüne aldığımızda artık Rusya pazarının çok daha cazip hale geldiğini söyleyebiliriz.” dedi. Rekabet ortamının iyice kızışacağına işaret eden RUTİD Başkanı, Rusya pazarının düşünenlerin elini çabuk tutmaları gerektiğini ifade etti. Sarı’ya göre Türk iş adamlarının coğrafi yakınlık avantajını da iyi değerlendirmeleri gerekiyor.
Rus-Türk İşadamları Birliği (RTİB) Başkanı Ali Galip Savaşır da yaptığı değerlendirmde Rusya’nın DTÖ üyeliği ile ilgili süreci yakından izlediklerini, Rusya-Türkiye ekonomik ilişkilerinde çok önemli ilerlemeler beklediklerini ifade etti. Savaşır’a göre iki ülke arasında 100 milyar dolar olarak belirlenen toplam ticaret hacminin yakalanması da hayal değil.
Moskova’da 1996’dan bu yana faaliyette bulunan Bosfor restoranın sahibi ve RTİB Yönetim Kurulu üyesi Naki Karaaslan da yaptığı değerlendirmede Rusya’nın önemli bir değişim içinde olduğunu, gümrükler, vergiler ve diğer uygulamalar açısından uluslararası standartlarda bir yapıya geçilmesinin çok olumlu bir gelişme olduğunu söyledi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sözcüsü Aleksandr Lukaşeviç uzun süredir devam eden çalışmaların ardından sürecin tamamlandığını, bunun Rusya ve ortakları açısından önemli bir gelişme olduğunu kaydetti.
Rusya DTÖ’ye girmek için 1993’ten bu yana devam eden müzakerelerlerde farklı gerekçelerle görüşmeler bir çok kez kesilmişti. 2008 Ağustos ayında Gürcistan’la yaşanan savaş ise Rusya’nın DTÖ üyeliğinin önündeki en büyük engel oldu. İsviçre’nin aracı olması ile Tiflis ve Moskova arasında sorun aşılırken, dünyanın en büyük ekonomilerinden biri daha tüm dünyaya entegre oldu.
Jackson-Vanik düzenlemeleri bir kaç aya kalkar
ABD ile Rusya arasında Sovyet döneminden kalma 1974 tarihli Jackson-Vanik düzenlemelerinin de tarihe karışması bekleniyor. Rus silah şirketleri böylece Amerikan pazarında önemli avantajlar kazanacak.
Cenevre’de düzenlenen törende bulunan Rusya Başbakan Yardımcısı İgor Şuvalov, Jackson-Vanik düzenlemelerinin bir kaç ay içinde sona erebileceğini söyledi. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada da Jackson-Vanik düzenlemelerinin iptalinin 2012 yılı için Amerikan yönetiminin öncelikleri arasında olduğu kaydedilmişti.
Yahudilerin göçüne izin vermeyen Sovyetler Birliği'ne yönelik sert ekonomik yaptırımlar içeren Jackson-Vanik düzenlemeleri kısmi değişikliklere uğrasa da halen yürürlükte. Washington istediği şekilde tek taraflı olarak ekonomik sınırlamaları değiştirebiliyor ve Rus şirketlerinin Amerikan piyasasında çalışmalarını engelleyebiliyor.