Rusya’ya karşı İsrail-Türkiye doğal gaz boru hattı projesi

HABERRUS - Rusya’ya karşı sert yaptırımların enerji sektörüne de sıçraması, Avrupa’yı bağımlı olduğu Rus gazına karşı alternatif projelere yönlendirdi.

Kısa sürece imkansız olsa da uzun vadede Avrupa, Rusya’ya olan enerji bağımlılığını sonlandırmak istiyor.

Rusya’nın coğrafi konumu ve bir Avrupa devleti olması hasebiyle Avrupa’ya en ucuz enerji ikmali alternatifi henüz bulunmuyor. Rus gazına alternatif olarak sunulan tüm projeler daha pahalı ve maliyetli.

Rusya’ya alternatif olarak yeni enerji koridoru arayışında Türkiye-İsrail doğalgaz boru hattı projesinin önemi artıyor.

Reuters, Ankara ile Tel Aviv arasında bu konuda perde arkasında görüşmeler yapıldığı ileri sürdü.

Tam da bu iddialar, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsrail ile ilişkileri yeniden kurma ve iyileştirme çabalarıyla aynı döneme denk geldi.

İsrail, uzun zamandır en büyük doğal gaz sahası Leviathan gazını akdeniz üzerinden deniz aşırı avrupaya satmak istiyor.

İsrail’in en büyük doğalgaz yataklarının bulunduğu Leviathan sahasını Amerikan Chevron ve İsrailli NewMed Energy ve Ratio Oil işletiyor. İsrail hali hazırda, Ürdün ve Mısır'a doğal gaz sağlıyor. Yıllık üretimin 12'den 21 milyar metreküpe çıkarılması ve bu miktarın Avrupa'ya ihraç edilmesi planlanıyor.

Doğu akdenizde Kıbrıs açıklarında yaşanan gerilimin arka planında ise bu yatmaktaydı. Bu bağlamda İsrail, Mısır ile ilişkilerini yeniden yapılandırarak aslında bu projeyi Mısır üzerinden uzatarak hayata geçirmek istemişti. Ancak maliyetlerin aşırı yüksek olması en büyük engel teşkil ediyordu.

Avrupa Birliği'nin Rusya'dan yılda 155 milyar metreküp doğal gaz aldığı ve bu miktarın tüketimin sadece yüzde 40'ına denk geldiği göz önünde bulundurulduğunda İsrail ile Türkiye arasındaki kurulması söz konusu olabilecek doğal gaz hattının Rusya'ya bağlılığı sadece kısmi olarak azaltabileceği, Rusya’ya bir alternatif olamayacağı çok net.

Şimdi Türkiye’nin de potaya girmesiyle birlikte Avrupa’nın Rus gazından kısmi olarak vazgeçme planı, bu maliyeti çok yüksek projeyi gerçekleştirme fırsatı sunuyor.

Bu fırsatı iyi değerlendirmek isteyen Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geçen hafta gaz işbirliğinin "ikili ilişkiler için birlikte atılabilecek en önemli adımlardan biri" olduğunu söyledi ve gazetecilere, yıllardır devam eden boru hattı fikrini canlandırmak için İsrail'e üst düzey bakanlar göndermeye hazır olduğunu ifade etti.

Reuters’a göre görüşmeler önerilen rota ve katılımcı kuruluşlar çerçevesinde devam ediyor. İsrailli ve Türk yetkililer, Rusya'dan güney Avrupa'ya gaz arzına bir alternatif oluşturacak 1,5 milyar dolarlık doğalgaz boru hattı projeyle ilgili karar yakında verilebilir.

Ayrıca, Israilli yetkililer uzun vadeli çözümler çerçevesinde halen geliştirilmekte olan İsrail Mısır arasında East-Med gaz boru hattının kullanımı kapasitesinin artırılabileceği de konuşuluyor. Mısır'ın ihracat kapasitesini artırarak ve İsrail'den daha ucuz boru hatları inşa ederek LNG tedarikine de odaklanabilirler.