Merkez Bankası’ndan Ekonomiye Sert Fren

HABERRUS - Haziran ayında Rusya Sayıştay’ı, Merkez Bankası’nın (MB) para politikasını ve özellikle yüksek politika faiz oranının etkilerini analiz eden özel bir denetimi tamamlayacak. “Nezavisimaya Gazeta”nın haberine göre, denetimin amacı, para politikası, bütçe politikası ve genel ekonomik önlemler arasındaki tutarlılığı artırmaya yönelik öneriler geliştirmek olacak. MB ise denetimlerden bağımsız olarak kararlarını kendi analizlerine dayanarak aldığını belirtiyor.

Geçtiğimiz cuma günü MB Yönetim Kurulu, üst üste dördüncü kez politika faiz oranını tarihi olarak yüksek seviyede — yıllık %21’de — sabit tutma kararı aldı. MB Başkanı Elvira Nabiullina, “Enflasyonu düşürmek için sıkı para politikası koşullarını uzun süre korumamız gerekiyor,” dedi ve gelecekteki kararların enflasyonun ne kadar hızlı ve istikrarlı bir şekilde yavaşladığına bağlı olacağını belirtti.

Enflasyon Düşüyor Ama Dengesiz

Mart ayında yıllık enflasyon %10’u aşarken, Nabiullina mevcut fiyat artış hızının yıllık bazda yaklaşık %7’ye gerilediğini açıkladı. Ancak bu yavaşlama, tüketim sepeti genelinde eşit dağılmıyor: Dayanıklı tüketim mallarındaki fiyat artış hızı %2’nin altına inerken, gıda ve hizmetlerde bu oran hala %10 seviyelerine yakın.

Nabiullina, dayanıklı tüketim mallarının faiz oranı değişimlerine daha hızlı tepki verdiğini söyledi. Yüksek faiz oranları, kredilerin pahalı hale gelmesiyle bu tür ürünlere olan talebi düşürüyor ve fiyat artışını frenliyor. Ancak hizmetler ve özellikle gıda için bu mekanizma etkili olmuyor. Gıda harcamaları zorunlu olduğu için halk sadece daha ucuz ve genellikle daha düşük kaliteli ürünlere yönelerek uyum sağlayabiliyor.

İlaç mı, Aşırı Doz mu?

MB, yüksek faiz politikasını “kanıtlanmış ve etkili bir reçete” olarak savunuyor. Nabiullina, “Bu, dünya genelinde merkez bankalarının başarıyla kullandığı bir yöntemdir. Ancak dozaj eksik olursa hastanın durumu daha da kötüleşebilir,” dedi. Yine de, aşırı dozun ciddi yan etkiler doğurabileceği uyarıları da yapılıyor.

Bu yıl MB’nin para politikasının etkileri sadece iş dünyasının değil, milletvekilleri ve Sayıştay’ın da yakın merceği altında. Sayıştay Başkanı Boris Kovalçuk, Mart ayında yaptığı açıklamada, yüksek politika faiz oranlarının yatırımlar üzerindeki olumsuz etkisine dikkat çekmişti. Kovalçuk’a göre, 2023 Haziranı ile 2024 Aralık ayı arasında faiz oranı neredeyse üç kat arttı ve bu da sabit sermaye yatırımlarında ciddi bir düşüşe yol açıyor.

Sayıştay’ın İncelemesi

Sayıştay’dan yapılan açıklamada, denetimin adının “Rusya Merkez Bankası’nın 2022-2024 yıllarında uyguladığı enflasyon hedefleme politikasının analizi ve bu politikanın Rusya Federasyonu’nun sosyo-ekonomik kalkınma hedeflerine ulaşılmasına etkisi” olduğu belirtildi. Haziran ayında tamamlanacak olan bu çalışmada ayrıca faiz oranlarının yatırımlar, tasarruf davranışları ve federal bütçenin belirli özellikleri üzerindeki etkisi de değerlendirilecek.

Merkez Bankası ise Sayıştay denetimlerinin rutin bir uygulama olduğunu ve her yıl farklı alanlarda benzer denetimler yapıldığını hatırlattı. Ayrıca, MB’nin para politikası kararlarını kendi analizleri ve risk değerlendirmelerine dayanarak aldığını vurguladı.