ABD-Rusya İlişkilerinde Yumuşama: Amerikan Şirketleri Rusya'ya Dönüşü Değerlendiriyor

HABERRUS - Rusya ve ABD arasında buzlar erimeye başladı. Amerikan Ticaret Odası Başkanı Robert Agee, Washington ve Moskova arasındaki ilişkilerin yumuşamasına Amerikan şirketlerinin verdiği tepkiyi değerlendirdi.

RBC televizyonuna konuşan Agee, enerji ve IT sektörlerindeki büyük Amerikan şirketlerinin Rusya'ya dönüşle ilgilendiğini ancak "henüz erken" olduğunu belirtti. Agee, şirketlerin "sırada bekleyip şartları değerlendirdiğini" ifade etti.

Dönüş İçin Ön Koşullar: Barış ve Yaptırımların Kalkması

Agee'ye göre Amerikan şirketlerinin Rusya'ya dönüşü için iki kritik koşulun sağlanması gerekiyor: Ukrayna'da barış anlaşmasının imzalanması ve yaptırımların kaldırılması.

Agee, 2022-2023'te Rusya'dan ayrılan Amerikan şirketlerinin yaklaşık %20'sinin varlıklarını geri satın alma opsiyonuyla çıktığını ve bu anlaşmaların 2026-2027'de sona ereceğini açıkladı.

ExxonMobil Vakası ve Sembolik Önem

Agee, Alaska zirvesi öncesinde Putin'in imzaladığı ve ExxonMobil'in "Sahalin-1" projesindeki hisselerini geri almasına izin veren kararnameyi "çok olumlu bir sinyal" olarak değerlendirdi. "ExxonMobil'in hemen döneceğini söyleyemeyiz ama bu karar, Amerikan iş dünyasında olumlu karşılandı" diyen Agee, bunun "Rusya'nın iş dünyasına açık olduğunun göstergesi" olduğunu vurguladı.

Yaptırımların Maliyeti ve Ticaret Odası'nın Çabaları

Agee, Mart ayında yaptığı açıklamada Amerikan şirketlerindeki "iyimserlik duygusunun üç ay öncesine göre arttığını" belirtmiş ve ABD hükümetine sunulmak üzere hangi yaptırımların öncelikle kaldırılması gerektiğine dair bir rapor hazırladıklarını duyurmuştu. Agee, "Bu, Amerikan şirketlerinin son üç yılda karşılaştığı sorunların ve en çok zarar gören sektörlerin aylar süren analizidir" dedi.

Ticaret Odası'nın, havacılık sektöründeki yaptırımların kaldırılmasını, ABD şirketlerine getirilen yatırım yasağının sona erdirilmesini ve Rus bankalarına uygulanan yaptırımların hafifletilmesini talep ettiği öğrenildi. Mevcut kısıtlamalar nedeniyle iş yapma maliyetinin birkaç kat arttığı belirtiliyor.

Avrupa İş Dünyasının Perspektifi

Haziran 2025'te Avrupa İş Derneği (AEB) tarafından yayınlanan "Avrupa Şirketlerinin Rusya'daki Faaliyetlerinin Stratejileri ve Perspektifleri" araştırması, yabancı şirketlerin karşılaştığı engelleri ortaya koydu.

Araştırmaya göre şirketlerin %87'si ABD ve AB yaptırımlarından ve Rusya'nın karşı tedbirlerinden olumsuz etkilendi.

En büyük zorluklar Rus bankalarına yönelik yaptırımlar, ihracat-ithalat kısıtlamaları, Rusya'nın döviz rezervlerinin dondurulması, SWIFT'ten çıkarılma, ulaşım kısıtlamaları ve yazılım kullanım sınırlamaları olarak sıralandı.

Uzmanlar, ExxonMobil örneğinin sembolik önem taşıdığını ve benzeri adımların diğer şirketler için yol gösterici olabileceğini belirtiyor.

Ancak kalıcı bir dönüş için yaptırımların kademeli olarak kaldırılması ve jeopolitik belirsizliğin azalması gerektiği vurgulanıyor.

Agee'nin açıklamaları, Amerikan iş dünyasının Rusya pazarına olan ilgisinin devam ettiğini, ancak somut adımlar için siyasi koşulların olgunlaşmasını beklediğini gösteriyor.