ABD ve AB'nin Rusya'ya Yaptırım Kararı Sonrası Küresel Enerji Piyasası Şokta
HABERRUS - Amerika Birleşik Devletleri'nin ve Avrupa Birliği'nin Rusya'ya yönelik yeni yaptırım paketi, küresel enerji piyasalarında deprem etkisi yarattı.
Londra'daki ICE borsasında işlem gören Aralık vadeli Brent petrol kontratları, bir önceki kapanışa kıyasla çarpıcı bir şekilde %5.1 değer kazandı.
Bu artışla birlikte Brent petrolünün varil fiyatı 64.45 dolara yükseldi ve petrol, 10 Ekim'den bu yana ilk kez 64 dolar seviyesinin üzerinde işlem gördü.
Sabah saatlerinde piuyasaların açılmasıyla birlikte yeni şok dalgalarının görülebileceği uyarısı yapıldı.
Yaptırımların Piyasa Üzerindeki Anlık Etkisi
ABD Hazine Bakanlığı'na bağlı OFAC'ın (Yabancı Varlıkların Kontrol Ofisi) Rus petrol devleri Rosneft ve Lukoil'i ve bu şirketlere ait 34 yan kuruluşu yaptırım listesine aldığını açıklaması, fiyatlarda anlık bir sıçramaya neden oldu. Açıklamanın yapıldığı 23:55 MSK ile 01:05 MSK arasındaki kısa sürede petrol fiyatları 63.33 dolardan 64.45 dolara yükselerek %1.77'lik bir artış kaydetti. Bu durum, yatırımcıların yaptırımların Rusya'nın petrol ihracat kapasitesini kısıtlayabileceği ve küresel arzda aksamalara yol açabileceği endişesini yansıtıyor.
Arz Kesintisi Endişeleri Piyasayı Hareketlendiriyor
Bloomberg'in aktardığına göre, Rusya'dan gelecek petrol arzına ilişkin yeniden alevlenen kesinti riski, uzun süredir piyasayı meşgul eden "aşırı arz" endişelerine rağmen fiyatlara destek sağlıyor. Piyasa uzmanları, yaptırımların Rus petrolünün uluslararası pazarlara erişimini zorlaştırabileceğini ve bu durumun arz-talep dengesini etkileyebileceğini belirtiyor.
Diğer Destekleyici Faktörler ve Riskler
Petrol fiyatlarındaki bu sert yükselişten önce, piyasayı destekleyen başka gelişmeler de yaşanmıştı:
ABD-Hindistan Ticaret Anlaşması: İki ülke arasında olası bir ticaret anlaşmasına yönelik beklentiler, Hindistan'ın Rus petrolüne olan bağımlılığını azaltabileceği ve diğer petrol türlerine olan talebi artırabileceği düşüncesiyle olumlu karşılanmıştı.
ABD'deki Stok Verileri: Amerikan Petrol Enstitüsü'nün (API) verilerine göre, ABD'deki ham petrol stoklarında yaklaşık 3 milyon varillik bir düşüş kaydedilmesi, petrol fiyatlarına destek sağlamıştı.
Ancak uzmanlar, OPEC+ ülkelerinden gelecek aşırı arz artışı ve Çin-ABD arasındaki ticaret savaşının küresel talebi zayıflatma riskinin, petrol fiyatları için aşağı yönlü baskı unsuru olmaya devam ettiğinin altını çiziyor.
Rus Piyasasında Gelişmeler ve Diplomatik Kriz
Rus borsaları, ABD yaptırımlarının ve Trump'ın Putin ile Budapeşte'deki planlanan zirveyi iptal ettiği açıklamasının duyulmasından önce işlemlere kapanmıştı. Ancak, Wall Street Journal'ın (WSJ) "ABD'nin Ukrayna'ya bazı Batı yapımı uzun menzilli füzeleri Rus topraklarında kullanma izni verdiği" yönündeki (daha sonra Trump tarafından yalanlanan) haberi, Moskova Borsası endeksinin ek seansında %1.93'lük bir düşüşe neden olmuştu.
Trump, daha sonra Truth Social platformundan yaptığı açıklamayla bu haberleri "sahte" olarak nitelendirmiş ve ABD'nin "söz konusu füzelerle hiçbir bağlantısının olmadığını" ifade etmişti.
Sonuç: Belirsizlik Piyasaları Domine Ediyor
ABD yönetiminin Rus enerji sektörünün kalbine yönelttiği bu yaptırım hamlesi, küresel petrol piyasalarında derin bir belirsizlik dalgası yarattı. Yatırımcılar, yaptırımların Rus petrol arzı üzerindeki uzun vadeli etkilerini ve bunun küresel enerji denkleminde yaratacağı sonuçları değerlendirmeye çalışıyor.
Önümüzdeki günlerde, yaptırımların uygulanma şekli ve Rusya'nın vereceği tepkiler, petrol fiyatlarının seyri için belirleyici olacak.