'Tarih yazmıyoruz tarih yapıyoruz'
Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, 10 Ekim'de İsviçre'de iki ülke ilişkilerinin normalleştirilmesini öngören protokollerin imzalanmasının ardından Türkiye'ye tarihî bir ziyaret gerçekleştirdi.
Sarkisyan, millî maç için Ermenistan'a giden Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e de, rövanş maçında iade-i ziyarette bulundu. İki lider maçın oynandığı Bursa'da bir araya gelirken, bundan sonra atacakları adımları konuştu. Cumhurbaşkanı Gül, görüşmede, "Tarih yazmıyoruz, tarih yapıyoruz." ifadesini kullandı. Bunun bir süreç olduğunu, bir günde yapılamayacağını vurgulayan Gül, "Büyük adımlar attık. Hukukî zemini oluşturduk. Büyük zorluklarla karşılaştık. Bu zor meselelerin üstesinden geleceğiz. Tüm dünyanın gözü bizim üzerimizde." dedi. Gül, Karabağ'a gönderme yaparak, gelinen aşamanın Kafkaslar için de önemli gelişmelere sahne olması gerektiğini belirtti. Cumhurbaşkanı Sarkisyan ise protokollerin imzalanması öncesi yaptığı turu hatırlattı. Diasporaya izin almak için değil, Ermenistan hükümetinin kararı hakkında bilgilendirmek için gittiğini söyleyen Sarkisyan ekledi: "Büyük zorluklar yaşadım. Bunlara göğüs gerdim. Ama iyi bir şey yapıyoruz. Olumlu düşünenlerin sayısı artacak."
Türkiye ile Ermenistan futbol takımları, 2010 Dünya Kupası eleme grubundaki son maçlarını Bursa Atatürk Stadı'nda oynadı. Cumhurbaşkanı Gül ile Ermenistan lideri Sarkisyan, maçı şeref tribününde izledi. Gül'ün davetini kabul eden Sarkisyan, dün saat 16'da Bursa Yenişehir Havaalanı'na geldi. Konuk cumhurbaşkanını Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, havaalanında; Abdullah Gül ise görüşmelerin yapıldığı ve akşam yemeğinin yenildiği otelin girişinde karşıladı. İki ülke dışişleri bakanlarının da katıldığı heyetlerarası görüşmeler, öngörülenin ötesinde bir saat sürdü.
HUKUKİ ZEMİNİ OLUŞTURDUK
Toplantıda, protokoller sonrasında ortaya çıkan "hukuki süreç" değerlendirildi. Bir Türk diplomat, görüşme ortamını "fevkalade" sözleriyle yorumladı. Aynı yetkili, Cumhurbaşkanı'nın geçen yıl Erivan'a yaptığı ziyarete de dikkat çekerek, "Sarkisyan'ın buna karşılık vermesi, büyük bir liderlik adımıdır ve halkların önünü açıyor." değerlendirmesinde bulundu.
Edinilen bilgilere göre, Cumhurbaşkanı Gül, "Biz burada tarih yazmıyoruz. Tarih yapıyoruz." sözleriyle yaşanan gelişmeleri özetledi. Tarih yapmanın bir süreç olduğunu, bir günde yapılamayacağını vurgulayan Gül, şunları söyledi: "Geride kalan bir yılda büyük adımlar attık. Bununla hukuki zemini oluşturduk. Önümüzdeki dönemde yapmamız gereken, bu hukuki zeminle hazırlanan bu süreci hayata giçermek olacaktır. Büyük zorluklarla karşılaştık. Bu zor meselelerin üstesinden geleceğiz. Bu, sadece bölgemiz, komşular için değil tüm dünyanın gözünü diktiği bir süreç. Tüm dünyanın gözü bizim üzerimizde." Atılan adımları 'fevkalade' sözleriyle tanımlayan Ermenistan Cumhurbaşkanı da 31 Ağustos'ta başlayan iç istişare sürecinin kendisi açısından nasıl işlediğini ve 4 ülkeyi kapsayan diaspora turunu anlattı. "Büyük zorluklar yaşadım. Bütün zorluklara göğüs gerdim." diyen Ermeni lider, "Diasporayı bilgilendirme sürecini zorluklara göğüs gererek yaptık. Diasporaya izin almak için gitmedim. Hükümetin aldığı kararları onlara anlatmak, bilgilendirmek için gittim. Her iki tarafta da farklı düşünen toplumsal kesimler var. Attığımız adımı destekleyenler var. Önemli olan bu adımların pozitif olduğunu düşünenlerin sayısının artmasıdır. Bu giderek de artacaktır çünkü iyi bir şey yapıyoruz. Doğru bir şey yapıyoruz." diye konuştu.
GÜL, KARABAĞ'A DİKKAT ÇEKTİ
Cumhurbaşkanı Gül, Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki Karabağ sorununu dolaylı olarak gündeme getirdi. Gül, "Bu görüşmeler sürecinde atılan adımların sadece iki ülke için değil bölge için de önemli gelişmelere sahne olması gerekir." dedi. Cumhurbaşkanı Gül, Türk-Ermeni yakınlaşmasındaki olumlu adımların bölge için 'emsal oluşturması gerektiği' üzerinde de durdu. Ermenistan lideri de, sürecin önemine değindi ancak 'bölge' ifadesini kullanmadı.
Protokol, Ermeni ANAYASA MAHKEMESİ'nde
Türk ve Ermeni liderlerin başkanlığındaki heyetlerarası görüşmelerde, taraflar, 10 Ekim'de imzalanan protokolün onay süreci hakkında karşılıklı bilgilendirme yaptı. Ermenistan tarafına, protokollerle ilgili tasarının Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu tarafından imzalandığı, Bakanlar Kurulu'nun onayının ardından TBMM'ye sunulacağı bilgisi aktarıldı. 21 Ekim günü de Bakan'ın, TBMM üyelerine bilgi vereceği söylendi. Ermeni tarafı ise anayasa gereği protokollerin meclis öncesi, Anayasa Mahkemesi'ne gönderileceğini bildirdi. Mahkeme, düzenlemeyi anayasaya uygunluk açısından inceleyecek. Erivan'da, Yüksek Mahkeme'de olumsuz bir sonucun çıkması beklenmiyor.
Gül: Buzdağı üfleye üfleye eriyor
İki cumhurbaşkanı birlikte, maç sonrasında verilen resepsiyona katıldı. Bir grup basın mensubuna değerlendirmede bulunan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Karabağ sorununun donmuş bir meseleyken son dönemde ABD Başkanı Obama ile Rusya Devlet Başkanı Medvedev'in de gündemine girdiğini belirtti. Gül, bölgedeki sorunları kastederek, "Buzdağı bir günde erir mi? Üfleye üfleye eriyor." dedi. Rusya'nın da Karabağ sorununun çözümü için çok gayret gösterdiğini söyledi. Gül, Putin ve Medvedev'e, "sorunun çözümü için elinizden geleni yapın" dediğini aktardı. Karabağ için, "Donmuş bir konuydu. Bütün Kafkaslar'a hep birlikte bakmak lazım. Bir yerde olumlu bir şey olursa o diğerlerini etkiliyor. İki sene öncesini hatırlayın. Ne kadar yol aldığımızı görürsünüz. Amacımız, bütün bölgeyi işbirliği yapılan bir yer haline getirmek." dedi. Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan ise Karabağ sorununa ilişkin sorulara, "Bizde daha önemli işler var." karşılığını verdi. "Mesela?" diyen bir gazeteciye de, "Türk-Ermeni ilişkileri." cevabını verdi.
Tarihi ziyaretten notlar
Serj Sarkisyan 'barış'la karşılandı
Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan ve beraberindeki heyet, Bursa Yenişehir Havaalanı'nda Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu tarafından karşılandı. Sarkisyan ve beraberindekiler, Davutoğlu ile birlikte bir süre halkoyunları ekibinin gösterisini izledi. Ardından biri kız biri erkek iki çocuk, Ermenistan Cumhurbaşkanı'na, 'barış'ın simgesi 'beyaz' renkli bir buket çiçek verdi.
OTELDE BÖCEK ARANDI
Görüşmelerin yapıldığı Almira Otel'in 3. katı Abdullah Gül ve heyetine, 6. katı ise Ermenistan heyetine ayrıldı. Ermeni Cumhurbaşkanı'nın kaldığı katta, dinlemeye karşı 'böcek' araması yapıldı.
İSKENDER kebap VE KESTANEli pasta yediler
Ermeni heyetine verilen yemekler, güvenlik nedeniyle Ankara'da hazırlandı ve özel bir uçak ile Bursa'ya getirildi. Yemekte düğün çorbası, zeytinyağlı tabağı, tandır böreği, inegöl köfte, Akdeniz yeşillikleri salatası, iskender kebap, kestaneli pasta, baklava, çay, kahveden oluşan bir menü ikram edildi. Ermenistan Dışişleri Bakanı Edward Nalbandyan, akşam yemeğinin menüsünü belirleyen Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün eşi Hayrünnisa Gül'e zevkinden dolayı teşekkür etti.
BURSA'DA KIRMIZI ALARM
Tarihî maç nedeniyle Bursa'da, güvenlik güçleri 'kırmızı alarm'a geçti. İki ülke heyetlerinin kaldığı ve görüşmelerin yapıldığı Almira Otel'in çatısı ile çevresindeki binalara ve maçın oynandığı Atatürk Stadı'nın çevresindeki yüksek yerlere keskin nişancılar yerleştirildi. Liderlerin kent içindeki hareketleri sırasında güzergah tamamen trafiğe kapatıldı. Sarkisyan'ı korumak için Ermeni güvenlik görevlilerinin yanı sıra Çankaya Köşkü'nde görev yapan 40'a yakın koruma da görev yaptı.
BAKÜ'DEN BİR OTOBÜS DOLUSU TARAFTAR
Bakü'den bir otobüs genç, maç öncesinde Bursa'ya geldi. Grup üyeleri, Atatürk Stadı'na ellerinde Azerbaycan bayraklarıyla yürüdü. Bursa'nın merkezindeki Fomara Meydanı'nda da değişik siyasi partilerden olduklarını açıklayan ve ellerinde Türk ve Azeri bayrakları taşıyan küçük bir grup, protokol karşıtı gösteride bulundu.
TÜRKEŞ'İN OĞLU RESEPSİYONDA
Maçtan sonra verilen resepsiyona, aralarında gazeteci, siyasetçi ve işadamlarının da bulunduğu 58 isim davet edildi. Davetliler arasında, Ermenistan'ın birinci cumhurbaşkanı Petrosyan ile görüşmelerde bulunan Alparslan Türkeş'in oğlu Tuğrul Türkeş ile eski milletvekili Jefi Kamhi, Ermeni kökenli işadamları, Dink ailesini temsilen Delal Dink ile Azerbaycan devlet ajansı muhabiri Mais Alizade'nin de bulunduğu isimler yer aldı.