ABD, Belarus Havayoluna Yaptırımları Kaldırdı Ama Gerçekte Durum Öyle Değil
HABERRUS - Amerika Birleşik Devletleri, Belarus'un devlet havayolu şirketi Belavia'ya uygulanan yaptırımlarda belirli koşullarla kısmi bir gevşemeye gitti. Ancak getirilen kısıtlamalar, bu hamlenin havayolunun operasyonel krizi çözmede ne kadar sınırlı bir etkisi olacağı soru işaretlerini de beraberinde getiriyor.
Uçuşa Yasak Ülkeler ve Anlamı
ABD Hazine Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, şirketin sekiz adet uçağı yaptırım listesinden çıkarıldı. Fakat bu uçakların Küba, İran, Suriye, Kuzey Kore ve özellikle de Rusya'ya uçuş yapması kesin bir dille yasaklandı. Bu yasak, ABD'nin söz konusu ülkelere yönelik diğer yaptırım rejimleriyle çelişmemek amacını taşıyor. Uzmanlar, Rusya'ya uçuş yasağının, Belavia'nın en önemli pazarına erişimini engelleyerek hamlenin etkisini büyük ölçüde sınırladığı görüşünde.
Avrupa Yaptırımları En Büyük Engel
ABD'nin bu kısmi yaptırım hafifletmesi, Belavia'nın önündeki en büyük engeli ortadan kaldırmıyor: Avrupa Birliği yaptırımları. AB, Belarus'a yönelik yaptırımları kapsamında Belavia uçaklarının hem AB hava sahasını kullanmasını hem de AB ülkelerine iniş yapmasını yasaklamış durumda. Bu durum, havayolunun batıya uçuşlarını fiilen imkansız hale getiriyor. Hava uzmanları, AB yaptırımları kalkmadığı sürece, ABD'nin aldığı bu kararın operasyonel anlamda pratik bir fayda sağlamayacağını belirtiyor.
Bakım ve Onım İzni ve Rusya'ya Olası Etkisi
Kararla birlikte dikkat çeken bir diğer nokta ise, bu uçakların bakım, onarım ve yedek parça temini için Amerikan şirketleriyle yeniden çalışabilmesine izin verilmesi oldu. Bu durum, özellikle Batılı uçak filosunu ayakta tutmakta zorlanan Rus havayolları için dolaylı bir kanal olup olamayacağı sorusunu gündeme getirdi.
Ancak uzmanlar, bu ihtimali son derece zayıf görüyor. ABD, bu izni verirken, tedarik edilen hiçbir parça, yazılım veya teknik bilginin üçüncü taraflara (Rusya'ya) aktarılmasını kesinlikle yasakladı.
İznin şartları son derece katı ve ihlal durumunda anında geri çekilmesi bekleniyor.
Dolayısıyla, bu hamlenin Rus havacılık sektörüne doğrudan bir fayda sağlaması beklenmiyor.
Sonuç: Sembolik mi, Stratejik mi?
Analistler, ABD'nin bu adımını Belarus'a tam bir yumuşama olarak değil, çok spesifik ve kontrollü bir hareket olarak yorumluyor.
Temel amacın, yaptırımlar nedeniyle bakımsız kalan ve potansiyel bir güvenlik riski oluşturabilecek uçakların durumunu düzeltmek olduğu düşünülüyor.
Diğer yandan, bu hamleyle ABD, Minsk yönetimiyle diyalog kapısını tamamen kapatmadığını da göstermiş olabilir.
Özetle, Belavia için operasyonel anlamda bir çıkış yolu sağlamayan bu karar, daha çok teknik ve güvenlik odaklı bir düzenleme olarak öne çıkıyor.