WP, ABD'nin Ukrayna Barış Planına İlişkin Ayrıntıları Açıkladı
HABERRUS - ABD öncülüğündeki Ukrayna barış müzakerelerine ilişkin iddia edilen ayrıntıları yayınlandı.
The Washington Post (WP) gazetenin köşe yazarı David Ignatius'un ABD'li, Ukraynalı ve Avrupalı yetkililere dayandırdığı habere göre, Başkan Donald Trump'ın "sert pazarlık taktiklerine" rağmen bir anlaşma "görünüşe göre yaklaşıyor".
İddiaya göre, müzakere paketi bir barış anlaşması, güvenlik garantileri ve bir ekonomik toparlanma planından oluşan üç belge içeriyor. Planın öne çıkan unsurları şunlar:
AB Üyeliği: Ukrayna'nın 2027 yılında Avrupa Birliği'ne (AB) kabul edilmesi. Batılı ülkeler, bunun ülkedeki ticaret, yatırım ve yolsuzlukla mücadeleye yardımcı olacağını umuyor.
ABD Güvenlik Garantisi: Ukrayna'ya, NATO'nun 5. Maddesi'ne (kolektif savunma) benzer bir şekilde ABD tarafından güvenlik garantisi verilmesi. Kiev, bu anlaşmanın ABD Kongresi tarafından onaylanmasını ve Avrupa ülkelerinin de ayrı belgeler imzalamasını istiyor.
Ordunun Sınırlandırılması ve Egemenlik: Ukrayna ordusunun 800 bin personelle sınırlandırılması, ancak Kiev'in "herhangi bir resmi anayasal kısıtlama" kabul etmemesi. Ukrayna'nın egemenliğinin "herhangi bir Rus vetosundan" korunacağı belirtiliyor.
Tarafsız ve Silahsız Bölgeler:
Temas hattı boyunca (Donbas'tan Zaporijya ve Herson'a kadar) askerden arındırılmış bir bölge oluşturulması.
Bu bölgenin gerisinde, ağır silahların yasaklanacağı daha derin bir bölge oluşturulması.
Toprak Müzakereleri: "Toprak değişimi" maddesi bulunuyor, ancak Ukrayna ve ABD'nin sınırların nasıl çizileceği konusunda henüz anlaşamadığı iddia ediliyor.
Zaporijya Nükleer Santrali'nin Kontrolü: *Zaporijya Nükleer Santrali'nin yönetiminin ABD'ye devredilmesi*. WP'ye göre bazı Ukraynalı yetkililer bu fikri destekliyor.
Ekonomik Yardım ve Yatırım: ABD yönetiminin, Ukrayna'nın ekonomik kalkınmasına ve yatırım çekmesine yardımcı olmayı hedeflediği belirtiliyor. Bu kapsamda, dondurulmuş Rus varlıklarından 100 milyar doların "tazminat" olarak tahsis edilmesi ve bu tutarın artırılabilmesi önerisi bulunuyor.
Zamanlama ve Uluslararası Beklentiler
Finansal Times'ın (FT) kaynakları, Trump'ın bir anlaşmaya Noel (25 Aralık) tarihine kadar varılmasını hedeflediğini iddia etmişti.
Ancak, The Wall Street Journal'ın Avrupalı kaynakları, müzakerelerin "haftalar veya aylar" sürebileceği görüşünde.
WP'nin aktardığı bu iddialar, önceki sızıntılarla paralellik gösteriyor ve planın genel çerçevesini netleştiriyor. Ancak, önerilerin uygulanması önünde devasa engeller bulunuyor:
- En Büyük Çıkmaz: Toprak: "Toprak değişimi" ifadesi belirsiz. Rusya'nın ilhak ettiği topraklarda ne olacağı, planın hayata geçirilebilmesi için cevaplanması gereken en kritik ve en zor soru.
- Zaporijya NGS'nin Statüsü: Santralin ABD kontrolüne geçmesi fikri, hem Rusya hem de uluslararası hukuk açısından son derece tartışmalı ve karmaşık bir öneri. Rusya bunu kabul etmeyecektir.
- AB Üyeliği Zamanlaması: 2027 hedefi son derece iddialı. AB'nin genişleme süreci genellikle on yıllar alır ve Ukrayna'nın üyelik kriterlerini (müktesebat) karşılaması için kapsamlı reformlar yapması gerekecek.
- ABD Kongresi Onayı: Güvenlik garantisinin Senato'da 2/3 çoğunlukla onaylanması gerekecek. Bu, Trump'ın ikinci döneminde dahi belirsiz ve siyasi olarak zorlu bir süreç.İ
Rusya'nın Tepkisi: Bu planın, özellikle tarafsız bölge ve Zaporijya NGS maddeleriyle, Rusya tarafından kabul edilebilir olup olmayacağı büyük bir soru işareti. Moskova, şu ana kadar kazandığı topraklardan vazgeçme niyetinde değil.
Washington Post'un haberleri, ABD'nin oldukça iddialı ve kapsamlı bir barış çerçevesi üzerinde çalıştığını gösteriyor.
Ancak, planın ayrıntıları ne kadar netleşirse, özellikle toprak ve egemenlik konularındaki temel uzlaşmazlıklar da o kadar belirgin hale geliyor. Müzakerelerin "haftalar mı, aylar mı" süreceği, tarafların bu en sert konularda ne kadar esneyebileceğine bağlı olacak.
Zamanlama konusundaki farklı beklentiler (ABD'deki "Noel" baskısına karşı Avrupa'daki "aylar" tahmini), müttefikler arasında da bir strateji farkı olduğunu düşündürüyor.