Türk Akımı Operatörü Hollanda'dan Macaristan'a Taşınıyor
HABERRUS - Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, Moskova ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, Türk Akımı doğalgaz boru hattının operatörü South Stream Transport BV şirketinin Hollanda'dan Macaristan'a taşınacağını (redomiciliation) duyurdu.
Szijjarto, bu hamlenin gaz tedarikinin kesintisiz devam etmesini sağlamayı amaçladığını belirtti.
Kararın Arka Planı: Hollanda Mahkemesinin El Koyma Kararı
Bu karar, Amsterdam'daki bir mahkemenin, şirketin Ukraynalı iş insanı Rinat Ahmetov'a ait DTEK Krymenergo şirketinin başvurusu üzerine, South Stream Transport'ın varlıklarına geçici olarak el koymasının ardından geldi. Söz konusu dava, Kırım'daki varlıkların millileştirilmesi nedeniyle Rusya'nın DTEK'ye 200 milyon doların üzerinde tazminat ödemesine hükmeden daha geniş bir uluslararası tahkim sürecinin parçası.
Riskler Tamamen Ortadan Kalkar mı?
Hukuk uzmanları, adres değişikliğinin şirketi gelecekteki yasal risklerden tamamen koruyamayabileceğine dikkat çekiyor.
İlya Raçkov (MGIMO): DTEK'in, şirketin taşınmasını engellemek için Hollanda mahkemesine başvurabileceğini, ancak bunun kabul edilip edilmeyeceğinin belirsiz olduğunu ifade ediyor. Ayrıca, şirket uluslararası bir yapıya sahip olduğu ve Macaristan dışında da varlıkları (banka hesapları, fikri mülkiyet hakları vb.) bulunduğu için, bu varlıklara yönelik takip olasılığının sürebileceğini belirtiyor.
Oleg Abelev (Rikom-Trust): Bir mahkemenin boru hattındaki fiziki gaza el koymasını ise "aşırı derecede karmaşık ve neredeyse emsalsiz bir önlem" olarak değerlendiriyor. Bu durumun, boru hattının çalışmasını felç ederek Macaristan ve Slovakya'da ani bir enerji krizine yol açabileceğini, bu nedenle siyasi ve ekonomik açıdan son derece düşük bir ihtimal olduğunu savunuyor.
Macaristan ve Slovakya'nın AB Politikasına Tepkisi
Bu hamle, Macaristan ve Slovakya'nın AB'nin Rus gazına yönelik planlanan yasaklarına karşı tutumunu da gözler önüne seriyor. Szijjarto, iki ülkenin, önümüzdeki hafta kabul edilmesi beklenen yasak nedeniyle AB Adalet Divanı'na dava açmak zorunda kalacaklarını açıklamıştı. İki ülke, Rus gazına bağımlılıkları nedeniyle bu yasağa şiddetle karşı çıkıyor.
Türkiye Tarafında Devam Eden İşbirliği
Öte yandan, Türkiye tarafında işler eskisi gibi devam ediyor. Türkiye'nin devlet enerji şirketi BOTAŞ, Gazprom ile Türk Akımı ve Mavi Akım hatları üzerinden yılda 22 milyar metreküp gaz tedarik eden sözleşmesini bir yıl daha uzattı. Bu hamle, Ankara'nın şimdilik boru hattındaki gazın el konulması gibi bir risk görmediğine işaret ediyor.
Macaristan'ın bu girişimi, Türk Akımı üzerinden gaz tedarikini hukuki risklerden korumak ve AB'nin genel yaptırımlarına karşı bir "güvenli liman" yaratmak amacını taşıyor.
Ancak, şirketin uluslararası yapısı nedeniyle risklerin tamamen bertaraf edilip edilemeyeceği belirsizliğini koruyor.
Süreç, enerji güvenliği, AB içi uyum ve uluslararası hukukun kesişim noktasında karmaşık bir mücadelenin devam ettiğini gösteriyor.