Amsterdam Mahkemesi, Gazprom'a Ait Türk Akımı Varlıklarına El Koydu
HABERRUS - Amsterdam'da bir mahkeme, Rus enerji devi Gazprom'a ait olan Türk Akımı (Turkish Stream) gaz boru hattının operatörü South Stream Transport şirketinin varlıklarına el koyma kararı aldı.
Karar, Ukraynalı iş insanı Rinat Ahmetov'a ait olan ve Rusya'da aşırılıkçı faaliyet yürüttüğü gerekçesiyle yasaklanan DTEK Krymenergo enerji şirketinin başvurusu üzerine verildi.
Bu karar, daha geniş bir uluslararası tahkim davasının parçası. 2023 yılında verilen bir tahkim kararıyla, Rusya'nın Kırım'da millileştirdiği varlıklar için DTEK Krymenergo'ya 208 milyon dolar tazminat ve 10,5 milyon dolar masraf ödemesi gerektiği hükme bağlanmıştı. Kırım'ın 2014'te Rusya'ya ilhakından önce, DTEK şirketi Kırım'ın elektrik tedarikçisi olan Krymenergo şirketinin %57,5 hissesine sahipti. Bu varlıklar, 2015 yılında Kırım yönetimi tarafından millileştirilmişti.
El Koymanın Anlamı ve Olası Sonuçları
Uzmanlar, bu kararın kısa ve uzun vadeli sonuçlarını şöyle değerlendiriyor:
Kısa Vadede: Karar, Gazprom'un söz konusu varlıklarını satmasını, rehin vermesini veya başka şekilde tasarrufta bulunmasını geçici olarak engelliyor.
Uzun Vadede (Riskler): Uzmanlara göre, bu karar AB'nin Rus gazına yönelik yasakları için alternatif bir gerekçe olarak kullanılabilir. Özellikle, Macaristan ve Slovakya gibi ülkelerin itirazları nedeniyle AB genelinde oy birliğiyle tam bir gaz yasağı getirilemiyor. Bu nedenle, mahkeme kararları gibi "alternatif mekanizmalar" devreye sokulabilir. Türk Akımı hattı, halihazırda Rusya'dan AB'ye giden tek boru hattı konumunda.
Uzman Görüşü: Gaz Tedarikini Durduracak Bir Kılıf Olabilir
Finansal Üniversite ve Ulusal Enerji Güvenliği Fonu uzmanı İgor Yuşkov, konuyu şu şekilde yorumluyor:
"Bu karar, AB'nin neden herhangi bir yaptırım olmaksızın Rus boru gazı ithalatını durdurabileceğine dair bir gerekçe sağlayabilir. Şirketin varlıklarına el konulmasının ardından, boru hattından gelen gazın kendisine de el konulması riski doğar. Ukraynalı şirketler, Kırım'daki kayıplarının çok daha büyük olduğunu iddia edebilir. Bu durumda, devletin borcunu ödemekten Gazprom sorumlu tutulabilir. Bu bir emsal teşkil eder ve başka Ukraynalı şirketler de Donbas'ta kaybettikleri varlıklar için Rusya'dan tazminat talep edebilir. Gazprom, gazı için ödeme alamayacağını veya gazın AB sınırında el konulacağını görürse, pompalamayı durduracaktır."
Önceki Benzer Olaylar
Bu, Ukraynalı şirketlerin Hollanda mahkemelerinde Gazprom varlıklarına el koymaya yönelik ilk girişimi değil. Temmuz 2025'te Lahey Bölge Mahkemesi, DTEK lehine benzer bir geçici tedbir kararı vermiş, ancak daha sonra bu kararı kaldırmıştı. 2025 yılı içinde başka üç Ukraynalı şirket daha Hollanda'da Gazprom varlıklarına el konulması için başvuruda bulunmuştu.
Amsterdam mahkemesinin kararı, uluslararası hukuk ihtilaflarının küresel enerji tedarik zincirlerini doğrudan etkileyebileceğinin çarpıcı bir örneği. Karar, hem Rusya-Ukrayna arasındaki tazminat davalarının hem de AB'nin Rus enerjisinden uzaklaşma stratejisinin karmaşık kesişim noktasında yer alıyor.
Türk Akımı üzerindeki bu yeni yasal baskı, Avrupa'nın Rus gazına bağımlılığını sona erdirme çabalarında yeni ve tartışmalı bir hukuki cephe açtı. Kararın nihai etkisi, takip edecek temyiz süreçlerine ve siyasi tepkilere bağlı olacak.