Rusya'dan Kaynağı Belirsiz Ruble ve Altın Çıkışına Yasak
HABERRUS - Rusya Başbakan Yardımcısı Alexander Novak, ülkeden kaynağı belirsiz nakit Rus rublesi ve altın külçe çıkarılmasına yönelik yasak getirileceğini açıkladı.
Novak, bu adımın, 2026'da yürürlüğe girecek olan "ekonomiyi aklama" planının bir parçası olduğunu belirtti.
Novak, Stratejik Kalkınma ve Ulusal Projeler Konseyi'nde yaptığı konuşmada, "kaynağı belirsiz nakit rublelerin kontrolsüz çıkarılmasının engelleneceğini" ifade etti. Ayrıca, 2025 yılından itibaren altın külçe çıkarılmasının da yasaklanacağını duyurdu. Ancak, kısıtlamaların tam detayları ve nakit paranın kaynağının nasıl doğrulanacağı konusunda ayrıntı verilmedi.
Arka Plan: "Gri" İthalat ve Kayıt Dışı Nakit Hareketi
Bu karar, Rusya'da kayıt dışı nakit hareketinin arttığına dair verilerin ardından geldi. Federal Gümrük Servisi, vatandaşlar tarafından yasa dışı nakit taşınması vakalarının rekor seviyeye ulaştığını, bu yılın ilk yarısında 1 milyar rubleyi aşan bir tutarın kaçak olarak taşınmaya çalışıldığını açıklamıştı.
Uzmanlar, bu önlemlerin temel hedefinin, özellikle çevrimiçi pazar yerleri ve küçük perakendeciler tarafından kullanılan "gri" ithalat ve kargo taşımacılığıyla mücadele olduğunu belirtiyor. Ancak, lojistik firması "Optimalog"un kıdemli ortağı Georgiy Vlastopulo, bu tür ödemelerde nakit çıkışının büyük bir paya sahip olmadığını, ödemelerin genellikle dijital yollarla (Alipay gibi) yapıldığını savunuyor.
Altın Çıkışındaki Endişe: "Bavullarla Kaçakçılık"
Altın yasağı tartışması ise daha önce de gündeme gelmişti. Maliye Bakanlığı, Eylül ayında 100 gramlık bir kişisel çıkış limiti planladığını açıklamış, ancak Merkez Bankası buna karşı çıkmıştı. "Zolotaya Plata" yatırım şirketinden Aleksey Vyazovskiy, durumun aciliyetini şu örnekle açıklıyor: "Şereemyetevo ve Vnukovo havalimanlarında, içi külçe dolu bavullarla yakalanan kuryeler var. 120-150 milyon rublelik tutarlardan bahsediyoruz." Vyazovskiy, bu altının yasa dışı yollarla çıkarıldığını veya üzerinden vergi ödenmediğini, Birleşik Arap Emirlikleri'nin bu "kara" altının ana merkezi olduğunu belirtiyor.
"Sadovod" ve "Lyublino" Pazarı Örneği
"Digital — VED" platformunun kurucusu Anna Fomicheva, yasa dışı giren malların neden olduğu nakit sıkıntısını şöyle anlatıyor: "Ticari işletmelerdeki en büyük nakit üreticileri, 'Sadovod' ve 'Lyublino' gibi ticaret fuarları ve pazarları. Bu mallar yasa dışı girdiği için, karşılığında ödenen nakit de yasa dışı yollarla (kripto para veya komşu ülkelere 'uçakla nakit taşıma' gibi) çıkarılmak zorunda. Günlük milyonlarca dolar dönüyor."
Ekonomiyi "Aklama" Planının Hedefleri
Novak'ın bahsettiği "ekonomiyi aklama" planının detayları henüz net değil. Ancak hükümet, üç yıl içinde gölge ekonominin GSYİH içindeki payını 1,5 puan azaltmayı hedefliyor. Maliye Bakanlığı'na göre bu oran şu anda %10-12 seviyesinde. Novak, 2027'den itibaren tüm bütçe kademelerinin, bu sayede yılda 1 trilyon ruble ek gelir elde edeceğini de sözlerine ekledi.
Bu önlemler, Rusya'nın KDV artışı ve yıl boyu askere alma gibi diğer adımlarla birlikte, devlet gelirlerini artırmak, kayıt dışı ekonomiyi azaltmak ve sermaye kaçışını kontrol altına almak için geniş kapsamlı bir stratejinin parçası.
Ancak, uygulamanın pratikte nasıl işleyeceği (kaynak sorgulama mekanizmaları) ve yasa dışı ticareti tamamen bitirmek yerine fiyat artışlarına neden olup olmayacağı merak konusu.
Tüketiciler için, özellikle "gri" pazarlarda fiyatların yükselebileceği öngörülüyor.