Beş yıl aradan sonra İngiltere’den Rusya’ya ilk üst düzey ziyaret
İngiltere Dışişleri Bakanı David Miliband Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un davetlisi olarak Moskova’ya geldi. ABD’nin ardından İngiltere’nin de Rusya ile ilişkilerde ‘yeni sayfa açma’ girişimi olarak değerlendirilen ziyarette iki bakan nükleer silahsızlanma, Afganistan ve Ortadoğu’da barış konularında mutabakat sağladı. Bakanlar, İran’dan da nükleer programlarını uluslararası denetime açması konusunda acil cevap vermesini istedi.
Rusya ve İngiltere Dışişleri Bakanları yaptıkları açıklamada iki ülkenin mevcut sorunlara rağmen, ikili ilişkilerin gelişmesi için çalışmaları sürdüreceklerini kaydetti. Lavrov, “Siyasi diyalogların mevcut problemlerin çözümüne katkı sağlayacağını umuyorum.” dedi. Lavrov’un yanı sıra sivil toplum örgütleri ve iş adamları ile bir araya gelmeyi planlayan Miliband, iki ülke ilişkilerinin gelişmesinden ümitli olduğunu söyledi. Miliband konuşmasında, “İkili ilişkilerin derinleştirilmesi ve ileriye götürülmesi için şansımız var. Ortak meydan okumalara karşı birlikte çalışmalıyız.” önerisinde bulundu.
Nükleer silahsızlanmaya destek
Görüşme sonrasında bakanlar nükleer silahsızlanma rejimlerinin güçlendirilmesi, nükleer testlerin yasaklanması ve nükleer silahların üretimi ile ilgili sınırlamaların artırılmasını istedi. ABD ile Rusya arasında sürdürülen Stratejik Silahlarda İndirim Anlaşması’nın (STRAT-1) yenilenmesi için sürdürülen müzakereleri desteklediklerini ifade eden Miliband, “Nükleer silahsızlanmanın çok taraflı bir şekilde geliştirilmesini ümit ediyoruz. ABD ve Rusya bu alanda lider. Nükleer kapasitenin yüzde 90’ını bu iki ülkenin elinde. İngiltere gibi nükleer güç olan diğer ülkelere de sorumluluk düşüyor.” dedi.
Litvinenko’nun zehirlendiği gün
İngiltere’den Moskova’ya Eski Dışişleri Bakanı Jack Straw’un 2004 yılında gerçekleştirdiği ziyaretin ardından ilk kez bakan düzeyinde bir ziyaret gerçekleşiyor. Miliband’ın iki gün sürecek Moskova ziyareti eski KGB ajanı Aleksander Litvinenko’nun 2 Kasım 2006’da Londra’da zehirlenmesinin üçüncü yıl dönümüne denk geliyor. Litvinenko zehirlendikten üç hafta sonra hayatını kaybetmişti. Londra Litvinenko’nun ölümü ile ilgili Rusya’yı suçlarken, başta Boris Berezovski olmak üzere Rusya’da yargılanan ve iadesi istenen oligarkların iade edilmemesi nedeni ile Moskova da Londra’yı sert bir dille eleştiriyor. Moskova’nın İngiltere’nin yurt dışında kültür faaliyetlerini yürüten British Council’ün şubelerinin kapatması ve Rus-İngiliz ortaklığı TNK-BP’ye yönelik operasyonlar da ikili ilişkilerde güvensizliği artırdı.
İngiliz bakanın British Council ofislerinin yeniden açılması için de görüş alış verişinde bulunduğu kaydediliyor. Gürcistan savaşının ardından Rusya karşıtı söylemlerine rağmen Miliband’ın Moskova ile ilişkileri geliştirme çabası, Moskova-Washington hattında yumuşama döneminin başlaması ile bağlantılı olduğu kaydediliyor.