Azerbaycan, Belarus'a borç verdi, Rusya ile gaz savaşı sona erdi

Rusya ile Belarus arasında fiyat artışı ve ödenemeyen borçlar nedeni ile oluşan krizi Azerbaycan çözdü. Belarus Cumhurbaşkanı Alaksander Lukaşenko Euronews kanalına verdiği demecinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'i telefonla aradığını ve 200 milyon dolar borç istediğini söyledi. Aliyev'in 24 saat geçmeden talebe olumlu cevap verdiğini söyleyen Lukaşenko, "200 milyon doları hemen gönderdiler, biz de Gazprom'a olan 187 milyon dolarlık borcumuzu ödedik" dedi.

Rusya, Belarus'dan 2010'un ilk çeyreğinde bin metreküp doğalgaz için 169 dolar ve ikinci çeyrek için de 185 dolar ödeme talep ediyor. 1 Ocak'tan itibaren bin metreküp için 150 dolar ödemeye devam eden Minsk'in borcunun 187 milyon dolara ulaşması üzerine Gazprom, vanaları aşamalı olarak kısmaya başladı. Çarşamba günü kesintinin yüzde 60'a ulaşması üzerine Minsk bir gün sonra ödemeyi yaptı. Böylece Gazprom da doğalgaz sevkiyatını yeniden tam kapasiteye çıkardı.

Ancak kriz bu kez de transit ücret nedeni ile bir kez daha patlak verdi. Lukaşenko'nun Rusya'dan geçiş ücretini ödemesi için 24 saat süre tanımasının ardından Gazprom 228 milyon dolarlık geçiş bedelini ödedi. Ancak Minsk bin metreküp doğalgazın 100 kilometrelik geçişi için belirlenen 1,45 dolarlık bedel yerine, 1,88 dolardan işlem yapınca hesaplar yine karıştı. Minsk'in hesabına göre Gazprom 32 milyon dolar daha ödemek zorunda.

Lukaşenko'dan Rusya'ya sert eleştiriler

Belarus lideri stratejik ortağı Rusya'ya yönelik önemli iddialarda da bulundu. Belarus üzerinde siyasi baskı oluşturmak için Moskova'nın doğalgaz tartışmalarını kullandığını savunan Lukaşenko, "Rusya aç gözlü bir şekilde bizim kamu sektöründeki özelleştirmeleri bekliyor. Onlar ucuz bir şekilde kamu şirketlerini satın almak istiyor. Lukaşenko da Belarus'un yüzde yüz bağımsızlığını savunduğu için sevmiyorlar." ifadelerini kullandı.

Moskova'nın kendisini kişisel olarak sevmemesinin arkasında bir çok neden olduğunu kaydeden Lukaşenko, Gürrcistan'ın ayrılıkçı bölgeleri Abhazya ve Güney Osetya'nın bağımsızlıklarını tanımamasının da bunlardan biri olduğunu söyledi. Rusya ve Kazakistan arasında kurulan gümrük birliğine giriş de ihtiyatlı davranmaları, devrik Kırgız lider Kurmanbek Bakiyev'e sığınma hakkı verilmesi ve başkaca da nedenler olduğuna işaret eden Belarus lideri, Moskova'nın kendilerinden her konuda aynı çizgide hareket etmelerini istediğini iddia etti.

Temelde bunun emperyalist bir yaklaşım olduğunu savunan Lukaşenko, "Belarus'u Rusya'nın nüfuz alanında tutmak istiyorlar. Bu tamamı ile emperyal bir düşünce. Birilerini kendi isteklerinize boyun eğdirmek istiyorsunuz. Muhalefet edince de yok etmeyi planlıyorsunuz" eleştirisi getirdi. 6 Şubat'ta gerçekleşecek Cumhurbaşkanlığı seçimlerine kadar Moskova'nın daha baskıcı bir tutum sergileyeceğini savunan Lukaşenko, yaşanan doğalgaz krizinin Avrupa açısından Rusya'nın güvenilir bir enerji partneri olmadığını bir kez daha gösterdiğini ifade etti.

Faruk Akkan, Moskova, Cihan