Rusya-NATO Lizbon'da Soğuk Savaş'ı sona erdirecek
NATO üyesi ülkelerin hükümet ve devlet başkanları ittifakın 1949 yılında kurulmasından bu yana tarihi nitelikte öneme sahip bir zirve gerçekleştiriyor. Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev'in katılımı ile cumartesi günü gerçekleşecek Rusya-NATO Konsey toplantısında Avrupa güvenliği açısından 'taze bir başlangıç' yapılacak. Moskova'da 'Soğuk Savaş'ın sonu olarak görülen konsey toplantısında NATO'nun genişleme perspektifi, konvansiyonal silahlarda indirim anlaşması, Afganistan'da işbirliği, İran nükleer sorunu ve ortak füze kalkanı konuları ele alınacak. Rusya'nın NATO ile stratejik ortaklık hedeflerinin belirleneceği bir işbirliği anlaşmasının imzalanması da bekleniyor.
Rusya NATO Büyükelçisi Dmitri Rogozin çerçeve anlaşmada mutabakat sağlandığını, 20 Kasım Lizbon zirvesinin çok verimli geçmesini beklediklerini söyledi. NATO'nun büyük sorunlarını Rusya olmadan çözemeyeceğinin farkında olan Moskova, bölgesel, ekonomik ve uluslararası alanda işbirliğinin geliştirilmesine olumlu bakıyor. Gürcistan savaşının ardından Moskova ile ilişkilerin geliştirilmesini gerekliliğine inanan Washington ilişkilerde yeni bir sayfa açılmasına karar vermiş, ABD Başkanı Barack Obama'nın da yönetime gelmesi ile nükleer silahlarda indirim anlaşmasını imzalamıştı.
NATO'nun Rusya'ya ihtiyacı var
Özellikle Afganistan ve Irak sorunlarının üstesinden gelebilmek, İran ve Kuzey Kore'den yönelen nükleer tehditlerle başa çıkabilmek için ittifakın Rusya'ya ihtiyacı olduğu açık. Moskova'ya rağmen füze kalkanı istemeyen Obama yönetimi, Rusya'ya uygun bir rol verilmesinden yana. Afganistan'a gönderilen lojistik malzemelerin Pakistan üzerinden sevkıyatı tamamı ile güvensiz hale geldi. Afganistan'da orta vadede çıkmayı planlayan NATO için Rusya'nın dışında alternatif görülmüyor.
Rusya-NATO konsey toplantısına hazırlık çerçevesinde karşılıklı olarak onlarca kez ziyaretler gerçekleştirildi. Rusya hava, kara ve tren yoları kullanılarak askeri lojistik malzemenin Afganistan'a ulaşımı, Rus savaş helikopterleri ve silahlarının alımı, Afgan özel birlikler ve pilotlarının Rusya'da eğimi, terör ve uyuşturucu ile mücadelede işbirliği konularında tarafların bir dizi anlaşma imzalaması bekleniyor. Eşitlik ve karşılıklı çıkarlara uygum kurulacak füze kalkanında Moskova yer almaya hazır. Ancak teknik detayların dışında bir kısım siyasi kararlar zirveye bırakılmış durumda. Afganistan'da ortaya konacak işbirliğinin Rusya-NATO yeni güvenlik stratejisi açısından tam bir test niteliğinde olacağı değerlendirmesi yapılıyor.
NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen Ria Novosti haber ajansına verdiği mülakatta füze kalkanı dahil Rusya ile işbirliğinin gelişeceğini, modern, istikrarlı ve uzun vadeli stratejik ortaklığın mümkün olduğunu söyledi. NATO ve Rusya'nın bakış açılarını genişlettiklerine dikkat çeken Rasmussen, 'yeni NATO' kavramında ortaklığın derinleştiği ve güvenliğin Rusya dahil daha geniş bir çerçevede ele alınacağını söyledi. Zirve ile ilgili bir değerlendirmede bulunan Kremlin Danışmanı Sergey Prikhodko da siyasi bir iradenin söz konusu olduğunu, ortak füze savunma sisteminin orta vadede mümkün olabileceğini belirtti.
Faruk Akkan, Moskova, Cihan