Putin, Şanghay başkanlığını devraldı, örgütü genişletecek

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Duşanbe’de gerçekleşen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) zirvesinde dönem başkanlığını devraldı. Zirvede bir konuşma yapan Putin, Rusya’nın dönem başkanlığında örgütün genişlemesi için çalışmalarda bulunacaklarını söyledi. Hindistan, İran ve Pakistan’ın yıl sonuna kadar ŞİÖ’ye dahil olması bekleniyor. Zirvede Ukrayna krizi başta olmak üzere, uluslar arası ve bölgesel sorunlar ele alındı. Zirve sonrası ortak bir deklarasyon yayınlanacak.

ŞİÖ’nün genişleme çalışmalarında her türlü desteği vermeye hazır olduklarını ifade eden Putin, “Bizim başkanlığımızda bölgesel güvenliğin sağlanması için etkin çaba ortaya koyacağız ve her geçen gün baskısı artan küresel sorunların üstesinden gelmek için işbirliğimizi artıracağız..” dedi.

Rusya Devlet Başkanı 9-10 Temmuz’da Ufa’da yapılacak zirveye kadar 100’ün üzerinde konunun ele alınacağını ve 2025 strateji planının da hazırlanacağını söyledi. Putin, ŞİÖ ile Gümrük Birliği ülkeleri başta olmak üzere, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslar arası örgütler arasında işbirliğinin geliştirilmesi için de çalışacak.

Ukrayna’da tarihi hata uyarısı

Putin zirve çerçevesinde ŞİÖ üyesi ülkelerin liderleri ile ikili görüşmelerde bulundu. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’le bir araya gelen Putin, Ukrayna krizini ele aldı. Krizin siyasi yollarla çözülmesini isteyen Çin lideri, Ukrayna’da tüm taraflara tansiyonu düşürme ve en kısa sürede diyaloga geçme çağrısında bulundu.

Özbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov da Ukrayna krizinin çözümü için Kiev-Moskova arasında doğrudan görüşmelerin önemine değindi. 5 Eylül’de Minsk’te yapılan Temas Grubu toplantısını desteklediklerini ifade eden Kerimov, krizin çözümünde Rusya’nın tarihi çıkarlarının dikkate alınmasının önemine değindi. Kerimov, “Ukrayna-Rusya ilişkilerinde Rusya’nın çıkarlarını dikkate almamak tarihi hata olur…” uyarısında bulundu.

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev de terör, aşırıcılık ve uyuşturucu trafiği ile mücadelede ŞİÖ ülkelerini işbirliği yapmaya davet etti. Atambayev’e göre Afganistan kaynaklı uyuşturucu ve diğer sorunların üstesinden ancak birlikte çalışılarak gelinebilir.

Çin’in Şanghay kentinde 1996’da toplanan Rusya, Çin, Kazakistan, Tacikistan ve Kırgızistan’ın kurduğu “Şanghay Beşlisi”, 2001’de Özbekistan’ın da dahil olması ile Şanghay İşbirliği Örgütü’ne dönüştü. Hindistan, İran, Moğolistan ve Pakistan’ın gözlemci üye olduğu ŞİÖ, 2008’de aldığı kararla “diyalog ortaklığı” statüsü oluşturdu. 2009’da Yekaterinburg’da gerçekleşen zirvede Belarus ve Singapur örgüte “diyalog ortağı” olarak kabul edildi. Türkiye de geçen yıl örgüte diyalog ortağı statüsü ile dahil oldu.