Moskova’da Suriye görüşmeleri sona erdi; 4 maddede uzlaşı sağlandı
Rusya’nın başkenti Moskova’da Suriye muhalefeti ve hükümet arasında bir yıl aradan sonra yapılan görüşmeler sona erdi. Muhalefetten 30’dan fazla ismin yer aldığı görüşmelerin üçüncü gününde Suriye hükümet temsilcileri ile aynı masa etrafında müzakere yapıldı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da görüşmelerin bir kısmına katılarak dış müdahaleye izin verilmemesini istedi.
Son gün yapılan oturumların ardından “Moskova Prensipleri” olarak da adlandırılan 4 maddede uzlaşı sağlandı. Görüşme sonrası basına açıklamada bulunan moderatör Rusya Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü Başkanı Vitali Naumkin, görüşmelerde hükümet ve muhalefetin 4 maddede uzlaşı sağladığını söyledi.
Suriye’nin bütün bölgelerine insani yardımların ulaştırılması için tedbirlerin alınmsı, uluslar arası toplumun Suriye’ye uygulanan yaptırımları kaldırması, İsrail’in Suriye ve Lübnan’a yönelik saldırgan eylemlerinin kınanması ve uluslar arası toplumdan Suriye’ye dış müdahale çabalarını engellemesi için talepte bulunması uzlaşı sağlanan konular arasında yer alıyor.
Naumkin Suriye’nin toprak bütünlüğü, ordu ve hükümet yapısında reform, sivil barış, hukukun üsütünlüğü, tüm Suriye halklarına eşit hakların verilmesi ve Golan Tepeleri’nin İsrail’den temizlenmesinin diğer uzlaşı sağlanan konular arasında olduğunu belirtti. Moskova Prensipleri’ne göre herhangi bir kriz durumunda Cenevre Mutabakatı temel alınarak çözüm için çalışma yapılması gerekiyor.
Cenevre-3 mümkün
Rus bilim adamı, Moskova’da yapılan görüşmelerde muhalefetin uzlaşısı için önemli bir adım olduğunu Cenevre-3 görüşmeleri için yeni bir potansiyelin oluştuğunu söyledi. Rusya’nın pozisyon olarak Cenevre-3 görüşmelerini istediğini kaydeden Naumkin, Suriyelilerle birlikte Cenevre-3 için çalışacaklarını belirtti.
İstanbul merkezli Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu’nun (SMDK) Moskova’daki görüşmelere gelecekte katılma ihtimali olduğuna değinen Naumkin, “Malesef henüz Suriye’de birleşik bir muhalif yapı yok. Farklı muhalif gruplar arasında farklılıklar var. Burdaki çalışmalar dost çerçevesinde gelişti. Farklılıklar devam etmekle birlikte sert tartışmalar yaşanmadı.” dedi.
Yaptırımlar kaldırılmalı
Görüşmelerde öncelikli konulardan birinin de tüm bölgelere insani yardımların adil bir şekilde ulaştırılması olduğuna değinen Naumkin, “Öncelikle uluslar arası toplum herhangi bir yeri ayrımcılığa tutmadan tüm bölgelere insani yardımların ulaştırılması için çalışması gerekiyor. Suriye halkı ve bölgelerini zor durumda bırakan yaptırımların kaldırılması lazım.” çağrısında bulundu.
İsrail’e kınama
Rus Bilim Adamı Naumkin görüşmelerde İsrail’in Suriye’ye yönelik saldırgan tutumunun kınandığını, uluslar arası toplumun BM aracılığı ile İsrail’e baskı uygulayarak bu yöndeki adımların sonlandırılması gerektiğine dikkat çekti.
Esed’in geleceği gündemde değil
Moskova görüşmelerinde Suriye lideri Beşşar Esed’in geleceği ile ilgili konunun kategorik olarak müzakere dışı tutulduğunu kaydeden Naumkin, “Bu konuyu gelecekte de tartışmayı düşünmüyoruz.” dedi.
Naumkim Moskova toplantılarının ikincisinin zaman geçirilmeden yapılmasının önemine de dikkat çekti.
Moskova'da Şam heyetine Suriye'nin Birleşmiş Milletler temsilcisi Başar Caferi liderlik etti. Muhalefet heyetinde ise, muhalif Halk İradesi Partisi Genel Başkanı Kadri Cemil, PYD Eşbaşkanı Salih Müslim, Suriye Ulusal Gençlik Partisi Başkanı Süheyr Sermini, muhalif sanatçı Cemal Süleyman ve Ulusal Çağrı Platformu Başkanı Semir el-Ayta'nın da arasında bulunduğu isimler var. Dış muhalefetin en büyük kanadı Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu ise Moskova görüşmelerine katılmadı.